Ảrập Xêút: Ban hành luật mới nhằm siết tình trạng 'xe dù'

Một góc thủ đô Riyadh của Ảrập Xêút. Nguồn: ITN

Cấm xe “chui” dưới mọi hình thức

Theo TGA, luật mới không chỉ nhắm đến hoạt động vận chuyển trái phép đã thành hành vi cụ thể, mà còn bao gồm cả những hành vi chuẩn bị, ví dụ như đứng chờ, di chuyển quanh khu vực đông người để “bắt khách” hay gọi mời hành khách lên xe. Chỉ riêng hành vi kêu gọi hoặc cố gắng thuyết phục người dân sử dụng dịch vụ vận chuyển trái phép cũng đã bị xem là vi phạm pháp luật.

Trong bối cảnh Ảrập Xêút đang thúc đẩy cải cách toàn diện hệ thống giao thông, việc ban hành và thực thi luật này được kỳ vọng sẽ thiết lập trật tự mới trong lĩnh vực vận tải hành khách. Một thị trường minh bạch, công bằng và an toàn hơn không chỉ bảo vệ quyền lợi hành khách, mà còn củng cố vai trò của các đơn vị kinh doanh hợp pháp.

Các hành vi bị cấm trong luật bao gồm việc gọi mời hành khách hoặc tìm cách khuyến khích họ lên xe khi chưa có giấy phép hợp pháp; tự ý tiếp cận, chặn đường hay đi theo người đi lại để chào mời dịch vụ vận chuyển; tụ tập tại những khu vực vốn được quy định làm nơi đón khách với mục đích lôi kéo hành khách trái phép; cũng như di chuyển tại các địa điểm công cộng với ý định tìm khách mà không được cấp phép.

Điểm đáng chú ý là ngay cả các hành vi chưa dẫn đến việc thực sự chở khách, ví dụ như “núp bóng” quanh khu vực bến xe, sân bay hay trung tâm thương mại để tìm khách, cũng bị coi là phạm luật và có thể bị xử phạt nặng. Điều này cho thấy chính quyền muốn siết chặt mọi ngả đường cho hoạt động vận tải bất hợp pháp.

Áp mức phạt nghiêm khắc để bảo đảm công bằng thị trường

Để bảo đảm tính răn đe, luật mới đưa ra hệ thống mức phạt theo cấp độ, phân biệt rõ giữa các hành vi chuẩn bị và hành vi vận chuyển trái phép đã hoàn thành.

Đối với vi phạm ở giai đoạn chuẩn bị, chẳng hạn như tụ tập hoặc kêu gọi hành khách, mức phạt có thể lên tới 11.000 SAR (tương đương gần 3.000 USD) kèm theo tịch thu phương tiện tối đa 25 ngày. Đây được coi là bước cảnh cáo mạnh mẽ dành cho những đối tượng “chực chờ” hoạt động.

Trong trường hợp hành vi đã vượt qua ranh giới, tức là trực tiếp vận chuyển hành khách mà không có giấy phép, mức xử phạt sẽ nghiêm khắc hơn nhiều. Người vi phạm có thể bị phạt tiền lên tới 20.000 SAR, phương tiện bị tịch thu trong thời hạn tối đa 60 ngày, thậm chí có khả năng bị đưa ra đấu giá công khai nếu tái phạm hoặc không nộp phạt. Đặc biệt, với những trường hợp vi phạm không phải là công dân Ảrập Xêút, hình phạt có thể đi kèm thêm biện pháp trục xuất khỏi Vương quốc.

Theo TGA, mức xử phạt không phân biệt công dân hay người nước ngoài, nhưng đối với lao động nhập cư, ngoài tổn thất kinh tế, họ còn có nguy cơ mất quyền cư trú, ảnh hưởng trực tiếp tới công việc và đời sống.

Cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng, luật mới không chỉ nhằm trừng phạt, mà còn để bảo vệ lợi ích xã hội nói chung. Những hoạt động vận tải không phép thường thiếu kiểm tra kỹ thuật, thiếu bảo hiểm trách nhiệm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ an toàn cho hành khách. Ngoài ra, việc để tình trạng xe “chui” hoạt động công khai cũng làm méo mó thị trường, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp vận tải hợp pháp, vốn phải tuân thủ đầy đủ quy định và chi phí cấp phép.

Song song với việc siết chặt kiểm tra, TGA triển khai hàng loạt chương trình nâng cao nhận thức cho cộng đồng. Các buổi hội thảo, tọa đàm công khai và tài liệu hướng dẫn được phát hành nhằm giải thích rõ ràng quy định, giúp người dân và doanh nghiệp hiểu và tuân thủ. Mục tiêu là tạo ra môi trường mà trong đó người dân chủ động nói không với dịch vụ trái phép, đồng thời hỗ trợ các nhà cung cấp hợp pháp phát triển bền vững.

Bằng việc kết hợp giữa biện pháp chế tài nghiêm khắc và giáo dục cộng đồng, Ảrập Xêút kỳ vọng sẽ xây dựng được hệ thống vận tải hành khách vừa an toàn, vừa hiệu quả. Đây cũng là bước đi phù hợp với tầm nhìn chiến lược của quốc gia, hướng tới hiện đại hóa hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ công cộng và thu hút thêm du khách quốc tế.

Linh Anh