ASEAN muốn đóng vai trò lớn trong trong duy trì hòa bình và ổn định

Trong phiên đặc biệt chiều nay (31/5), Thủ tướng Malaysia Ibrahim Anwa, hiện là chủ tịch luân phiên của ASEAN, một trong 2 diễn giả quan trọng nhất của Đối thoại Shangri-La 2025, đã có bài phát biểu, nhấn mạnh tầm quan trọng của ASEAN trong cấu trúc khu vực, đồng thời kêu gọi ASEAN có vai trò lớn hơn trong kết nối, duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Thủ tướng Malaysia có bài phát biểu tại phiên đặc biệt toàn thể của Đối thoại Shangri-La

Mở đầu bài phát biểu đặc biệt, Thủ tướng Malaysia Anwa khẳng định, ASEAN đang ngày càng trở thành một diễn đàn quan trọng, nơi có thể là cầu nối đối thoại không chỉ trong nội khối mà còn có sự tham gia trải dài từ Đông sang Tây, từ Nam bán cầu tới Bắc bán cầu thông qua các cơ chế như Đông Á, ASEAN + 1, ASEAN - Mekong, Hiệp ước Thân thiện và hợp tác Đông Nam Á với sự tham của 43 quốc gia là đối tác của ASEAN.

Mở đầu nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN, Malaysia lần đầu tiên có sáng kiến kết nối ASEAN với các nước Trung Đông, Vùng Vịnh và tuần trước đã tổ chức thành công Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Hội đồng hợp tác vùng Vịnh - GCC. Theo Thủ tướng Anwa, trong một thế giới đầy biến động, nhiều cuộc xung đột, mối quan hệ Trung Mỹ leo thang như hiện nay, việc kết nối các khu vực, cùng tạo ra tiếng nói chung là vô cùng quan trọng:

“Chúng tôi đã thông qua Tuyên bố KL về ASEAN 2045 - lộ trình 20 năm để gắn kết khu vực của chúng ta chặt chẽ hơn thông qua việc làm, kết nối và tính bền vững. Về bản chất, đây chính là nền tảng để xây dựng nên nền an ninh lâu dài, tạo động lực lớn hơn cho Đông Nam Á hợp tác cùng nhau. Kkhi chúng ta càng hành động cùng nhau thì chúng ta càng khó bị lực hấp dẫn bên ngoài kéo ra xa. Bảo vệ quyền tự chủ của mình không phải là chống lại người khác. Đó là việc củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.

Chúng tôi cảnh báo về mối nguy hiểm của các hành động đơn phương, thuế quan trả đũa và nguy cơ ngày càng gia tăng của sự chia rẽ toàn cầu. Chúng tôi khẳng định cam kết của ASEAN đối với một hệ thống thương mại cởi mở, có thể dự đoán và dựa trên luật lệ, không phải vì nó là giải pháp tức thời mà vì nó là điều cần thiết”.

Thủ tướng Malaysia Anwa Ibrahim phát biểu

Trong bối cảnh trật tự thế giới chuyển dịch nhanh chóng và phức tạp, việc kiến tạo một cấu trúc an ninh khu vực bền vững, toàn diện và dựa trên pháp quyền trở thành yêu cầu khách quan. ASEAN tiếp tục được kỳ vọng giữ vai trò trung tâm trong điều hòa lợi ích giữa các cường quốc, đồng thời duy trì cân bằng chiến lược nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định lâu dài cho khu vực. Với vai trò là Chủ tịch luân phiên của ASEAN 2025, Malaysia cũng mong muốn thúc đẩy và củng cố vị trí của ASEAN trong giải quyết các thách thức không chỉ khu vực mà còn cả những vấn đề mang tính toàn cầu.

Ông Evan A Laksmana - Chuyên gia Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết: “Malaysia đang là chủ tịch luân phiên của ASEAN, do đó, tầm nhìn của ASEAN với vai trò trung tâm là vấn đề mà thủ tướng Ibrahim quan tâm. Malaysia sẽ phải giải quyết rất nhiều vấn đề thách thức của ASEAN như vấn đề Biển Đông, Myanmar, an ninh chuỗi cung ứng hay thậm chí như vấn đề tạo ra cơ chế mới để quản lý sự bất ổn địa chính trị mà chúng ta đang chứng kiến. Malaysia đã đề ra các sáng kiến về củng cố quan hệ thông qua cuộc họp thượng đỉnh ASEAN Trung Quốc, ASEAN - Hội đồng hợp tác vùng Vịnh GCC vừa qua, thể hiện vai trò cầu nối giữa khu vực với các phần khác nhau của thế giới. Thủ tướng Malaysia cũng đề ra tầm nhìn về phát triển kinh tế trong đó tập trung vào việc làm và số hóa”.

Ở thời điểm hiện tại, cơ hội của ASEAN là khối này vẫn đáp ứng tốt lợi ích của các quốc gia. Nhưng thách thức rất lớn đối với ASEAN là làm sao để vừa bảo vệ lợi ích sống còn của mình, vừa giữ cân bằng chiến lược trong mối quan hệ với các nước lớn, từ đó duy trì được vai trò trung tâm trong cấu trúc an ninh khu vực trong bối cảnh cạnh tranh.

Châu Anh/VOV1