ASEAN sẵn sàng cho vai trò quan trọng hơn trong nền kinh tế toàn cầu
Với quy mô kinh tế là 3.800 tỷ USD, ASEAN có thể trở thành nền kinh tế lớn thứ tư trên thế giới, trong đó lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là AI sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại trong tương lai.
Thông qua Kế hoạch chiến lược Cộng đồng kinh tế ASEAN, các nước thành viên ASEAN mong muốn tăng cường đáng kể hoạt động thương mại nội khối bằng cách xây dựng khả năng phục hồi lớn hơn trước những cú sốc bên ngoài và thúc đẩy sự kết nối của thị trường chung cho hàng hóa, dịch vụ và đầu tư. Ảnh: Viên Luyến – PV TTXVN tại Malaysia
Mặc dù Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) có thể trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới trong những thập kỷ tới, song các quốc gia thành viên cần phải đẩy nhanh quá trình hội nhập, củng cố các thể chế và thích ứng với những thay đổi toàn cầu để hiện thực hóa tiềm năng này.
Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu và Vận động chính sách CARI ASEAN, ông Mohd Munir Abdul Majid, cho biết ASEAN, hiện có quy mô kinh tế là 3.800 tỷ USD và có thể sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư trên thế giới, trong đó lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là Trí tuệ Nhân tạo (AI) sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại trong tương lai. Quá trình hội nhập kinh tế của ASEAN đang được đẩy mạnh, tập trung vào sự đồng thuận giữa các quốc gia thành viên và ủng hộ hoạt động thương mại tự do.
ASEAN đã thiết lập Khu vực thương mại tự do ASEAN năm 1992, tiếp theo là sự ra đời của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC). Gần đây nhất, định hướng cho quá trình hội nhập này được đưa ra trong Tuyên bố Kuala Lumpur và Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 46 vào tháng 5 ở Kuala Lumpur.
Nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Muamalat Malaysia Berhad, ông Mohd Afzanizam Abdul Rashid nhận định, thương mại điện tử có thể là chất xúc tác quan trọng cho thương mại nội khối, đồng thời ASEAN cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số hơn nữa. Theo đó, hệ thống thanh toán tự động như mạng lưới quét mã QR sẽ là yếu tốt quan trọng để hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ và siêu nhỏ (MSME) mở rộng phạm vi hoạt động ra thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, ASEAN là một khu vực hòa bình nên sẽ là điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, cũng như các dự án lớn trên toàn thế giới. Những dự án điển hình như Đặc khu kinh tế Johor – Singapore là bằng chứng cho thấy vai trò, vị thế của khu vực ngày càng được tăng cường.
Tuy nhiên, ASEAN cần nhận thức rõ mục tiêu, nhu cầu cấp thiết hiện nay để lựa chọn các chiến lược phát triển phù hợp. Mặc dù đã có lộ trình trong việc thúc đẩy tăng trưởng thương mại nội khối, phát triển nguồn nhân lực, hoàn thiện thể chế, song các rào cản phi thuế quan vẫn đang là trở ngại chính. Do đó, chính phủ các nước cần thường xuyên tổ chức những cuộc thảo luận giữa chính phủ với chính phủ, cũng như chính phủ với doanh nghiệp nhằm xác định và thu hẹp sự khác biệt này.
Bà Li Yuqing, Phó giáo sư Viện Nghiên cứu Quốc tế và Khu vực thuộc Đại học Thanh Hoa, cho biết việc cập nhật Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN sẽ thúc đẩy thương mại và tăng cường hội nhập khu vực, qua đó góp phần hỗ trợ mục tiêu trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới. Đối với Trung Quốc, quá trình hội nhập kinh tế ASEAN mang lại môi trường thương mại ổn định cho khu vực, đồng thời giúp Trung Quốc quản lý rủi ro thương mại bên ngoài, tăng cường khả năng phục hồi và ổn định nền kinh tế.
Bên cạnh đó, chiến lược tăng cường hội nhập kinh tế sẽ giúp môi trường đầu tư của ASEAN ổn định và minh bạch hơn, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phân bổ nguồn lực cũng như tiếp cận thị trường ASEAN tốt hơn.
Theo Bà Li, hội nhập kinh tế sẽ giúp ASEAN nâng cao vai trò, vị thế với tư cách là điều phối viên của khu vực, đồng thời cho phép Khối đóng vai trò quan trọng hơn trong các vấn đề toàn cầu.
Ông Oh Ei Sun, cố vấn tại Trung tâm nghiên cứu Thái Bình Dương của Malaysia nhận định, ASEAN nên ưu tiên các ngành công nghệ cao có tiềm năng tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn. Tuy nhiên, ông Oh cũng kêu gọi ASEAN cần sớm giải quyết tình trạng chênh lệch phát triển giữa các quốc gia thành viên. Theo đó, ASEAN cần nỗ lực hơn nữa để giải quyết tình trạng nghèo đói, tìm ra giải pháp giúp các quốc gia đang phát triển thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và hỗ trợ những quốc gia kém phát triển.
Ông Oh khuyến nghị, các quốc gia thành viên có thể tăng cường hợp tác với Trung Quốc trong phát triển cơ sở hạ tầng, điều này sẽ đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi nền kinh tế số và kinh tế xanh. Bất kể liệu ASEAN có thể trở thành nền kinh tế lớn thứ tư hay không, quy mô hiện tại của khối này đã đảm bảo khả năng duy trì vị thế quan trọng, cả về chính trị và kinh tế trên toàn cầu.
