ASEAN và Trung Quốc nâng cấp Hiệp định thương mại tự do
Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc hôm 28/10, đã chính thức ký kết phiên bản nâng cấp của Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA 3.0), trong bối cảnh cả hai bên mong muốn thúc đẩy quan hệ thương mại, kinh tế trước những bất ổn toàn cầu và căng thẳng thương mại với Mỹ.
Lễ ký kết Nghị định thư nâng cấp Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) 3.0 tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 tại Kuala Lumpur vào ngày 28/10/2025. Ảnh: CNA.
Đây là lần nâng cấp thứ hai của hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), vốn được ký lần đầu vào năm 2002, trở thành hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Trung Quốc và hiệp định đầu tiên của ASEAN với một đối tác lớn bên ngoài. Hiệp định ban đầu có hiệu lực từ năm 2010, với các cuộc đàm phán nâng cấp lần đầu bắt đầu từ tháng 9/2014 và chính thức có hiệu lực từ năm 2019.
Phiên bản nâng cấp 3.0 bao gồm các lĩnh vực như kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng, trong đó Bắc Kinh, trước đó nhấn mạnh rằng thỏa thuận này sẽ mở đường cho việc cải thiện tiếp cận thị trường trong các ngành như nông nghiệp, kinh tế số và dược phẩm giữa Trung Quốc và ASEAN.
Thỏa thuận được ký dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim. Malaysia hiện là nước chủ tịch luân phiên của ASEAN, khối gồm 11 thành viên, bao gồm cả Timor-Leste vừa gia nhập.
Trong phát biểu sau lễ ký, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết thỏa thuận nâng cấp đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai bên.
Trong khi đó, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã dẫn lời Thủ tướng Trung Quốc cho biết thỏa thuận “mở ra cơ hội mới để mở rộng và nâng cao hợp tác kinh tế - thương mại song phương.”
Trong tuyên bố sau lễ ký, Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore cho biết thỏa thuận này mang đến cho doanh nghiệp các cơ hội mới trong các lĩnh vực nổi bật như kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng, “giúp các doanh nghiệp hoạt động tại Đông Nam Á và Trung Quốc nắm bắt những cơ hội mới trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và công nghệ tài chính.” Bộ này cũng nhấn mạnh: “Thỏa thuận còn đưa ra các cam kết mới chống lại các hành vi kinh doanh không công bằng hoặc cạnh tranh không lành mạnh và bảo vệ tốt hơn cho người tiêu dùng trực tuyến và quốc tế.”
Theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc, Trung Quốc đã là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN trong 16 năm liên tiếp. Trong ba quý đầu năm 2025, thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN đạt tổng cộng 5,57 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 783,3 tỷ USD), tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước.
Thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc đạt 783,3 tỷ USD trong ba quý đầu năm 2025. Ảnh: Reuters.
Trong khi đó, ASEAN là nền kinh tế lớn thứ năm thế giới với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) kết hợp đạt 3,9 nghìn tỷ USD, đồng thời cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, với tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 771 tỷ USD trong năm ngoái.
Các cuộc đàm phán về thỏa thuận này bắt đầu từ tháng 11/2022 và kết thúc vào tháng 5 năm nay.
Trước đó, vào tháng 5, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết khi công bố kết thúc đàm phán, rằng ACFTA 3.0 sẽ “thúc đẩy tích hợp sâu các chuỗi sản xuất và cung ứng của cả hai bên.” Thỏa thuận nâng cấp cũng được kỳ vọng sẽ “mang lại sự chắc chắn lớn hơn cho thương mại khu vực và toàn cầu, đồng thời đóng vai trò tiên phong để các quốc gia tuân thủ nguyên tắc cởi mở, bao trùm và hợp tác đôi bên cùng có lợi.” Hiệp định hiện đại hóa này nhằm tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ trong khu vực.
