Âu lo quản lý và bảo trì đường bộ sau sáp nhập

Ảnh: Đình Hòa

Hệ thống giao thông phức tạp

Lâm Đồng hiện có mạng lưới đường bộ rộng lớn, địa hình phức tạp với tổng chiều dài khoảng 20.898 km. Trong đó có 2 tuyến cao tốc đang khai thác (Cao tốc Bắc - Nam, Liên Khương - Prenn) với tổng chiều dài khoảng 168 km; 10 tuyến quốc lộ gồm: 1A, 14, 14C, 20, 27, 27C, 28, 28B, 55, Đông Trường Sơn với tổng chiều dài khoảng 1.469 km; 41 tuyến đường tỉnh với tổng chiều dài khoảng 1.288 km, còn lại là đường liên xã và đường nội phường, xã và đặc khu.

Hiện nay, Sở Xây dựng được giao quản lý 2.349,65 km đường bộ, gồm quốc lộ 1.051,77 km (trong đó, Lâm Đồng cũ 478,74 km; Bình Thuận cũ 236 km và Đắk Nông cũ 337,03 km); tỉnh lộ 1.297,88 km (Lâm Đồng cũ 439,39 km; Bình Thuận cũ 632,49 km và Đắk Nông cũ 226 km).

Với chiều dài tổng các tuyến trải dài trên nhiều địa hình phức tạp của hệ thống đường bộ, tạo ra “gánh nặng” trong quản lý, bảo trì hàng năm, nhất là khi nguồn kinh phí dành cho công tác sửa chữa và bảo trì hiện nay còn khá hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Cụ thể, tổng kế hoạch vốn được giao cho công tác bảo trì, sửa chữa đường bộ trong năm 2025 chỉ khoảng 560,566 tỷ đồng. Thực tế, hệ thống giao thông của tỉnh nhiều đoạn tuyến đã xuống cấp nhưng chưa thể thực hiện sửa chữa do vướng kinh phí.

Thời tiết khắc nghiệt và bất cập về cơ chế

Một trong những rào cản lớn nhất đối với công tác bảo trì đường bộ tại Lâm Đồng chính là thời tiết khắc nghiệt. Đặc biệt, tình trạng mưa kéo dài, thường xuyên xảy ra từ tháng 4 - 11 hàng năm tại khu vực miền núi. Mưa lớn không chỉ dễ gây hư hỏng đường sá mà còn làm gián đoạn công tác bảo trì, đồng thời là nguyên nhân chính gây ra sạt lở ở một số vùng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giao thông và công tác bảo trì. Sau mỗi mùa mưa, nhiều tuyến đường, cả ở nông thôn và đô thị cũng thường xuyên xuất hiện ổ gà.

Đơn cử như thời gian vừa qua, do mưa bão liên tục cũng gây mất an toàn giao thông nghiêm trọng, nhất là các đoạn đường đang xuống cấp càng thêm xuống cấp như tại Km125+425 quốc lộ 28, Km87+300 quốc lộ 27, và Km68+300 đường tỉnh ĐT.725, hay một số đoạn tại quốc lộ 55.

Bên cạnh yếu tố tự nhiên, công tác quản lý và bảo trì đường bộ trên địa bàn tỉnh sau sáp nhập còn nảy sinh nhiều bất cập về cơ chế. Việc phân cấp quản lý đường bộ giữa Sở Xây dựng và UBND cấp xã vẫn chưa hoàn thiện, khó khăn trong việc thống kê và lập danh mục hệ thống đường xã, đường đô thị.

Nỗ lực đổi mới phương thức quản lý

Trước những thách thức trên, Sở Xây dựng đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm cải thiện tình hình. Về phân cấp quản lý, Sở Xây dựng quản lý các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ và đường trọng điểm, trong khi UBND cấp xã quản lý đường xã, đường đô thị và các tuyến đường thuộc thẩm quyền địa phương.

Quốc lộ 28 nhỏ hẹp và nhiều đoạn xuống cấp

Sở cũng đã ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị triển khai công tác bảo dưỡng thường xuyên và sửa chữa định kỳ sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc (Ban Quản lý bảo trì đường bộ Bình Thuận; Ban Quản lý dự án bảo trì công trình và Tư vấn xây dựng Đắk Nông và Ban Quản lý bảo trì đường bộ Lâm Đồng) tổ chức thực hiện nghiêm túc công tác duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng theo đúng quy trình và tiêu chuẩn kỹ thuật, thường xuyên theo dõi, nghiệm thu khối lượng để bảo đảm tiến độ và chất lượng công trình.

Trong quá trình triển khai, Sở Xây dựng cũng tăng cường quản lý chất lượng công trình, yêu cầu điều chỉnh thiết kế kỹ thuật phù hợp với điều kiện thực tế, đồng thời bảo đảm an toàn lao động và an toàn giao thông. Đặc biệt, sở cũng chủ động chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng và triển khai phương án phòng, chống lụt bão, khắc phục sự cố thiên tai, bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn trên toàn hệ thống do sở quản lý, nhất là trong mùa mưa bão và các khu vực thường xuyên sạt lở.

Để có thể giải quyết căn cơ bài toán kinh phí và quản lý, Sở Xây dựng đặt mục tiêu đổi mới phương thức quản lý và đã đề nghị UBND tỉnh cho phép tổ chức thực hiện đấu thầu công tác bảo dưỡng thường xuyên đường tỉnh theo chu kỳ 3 năm/lần. Phương thức này nhằm đồng bộ với cách quản lý bảo dưỡng thường xuyên hệ thống quốc lộ đang được triển khai trên địa bàn và chủ động hơn trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ bảo trì, bảo dưỡng, kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn trong việc duy tu và bảo trì hệ thống giao thông đường bộ.

Nguyễn Nghĩa .