Gỡ vướng trong thực thi chính quyền địa phương hai cấp

Đây là ý kiến của các đại biểu tại phiên họp tổ thảo luận về tình hình kinh tế – xã hội, ngân sách năm 2025, diễn ra vào sáng 21/10.

Các đại biểu cho biết, việc bố trí trụ sở xã sau sáp nhập được thực hiện linh hoạt, phù hợp thực tế. Tuy nhiên, đa số địa phương vẫn tận dụng trụ sở cũ, chỉ đủ cho khoảng 30 người làm việc. Trong khi đó, sau sáp nhập từ 2–3 xã thành 1, số lượng cán bộ, công chức tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba, khiến nhiều nơi rơi vào tình trạng quá tải, chật chội.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ, cho biết: “Nếu trụ sở bám vào cơ sở, cần đẩy mạnh phát triển hạ tầng thông tin, kết nối để không phải tập trung đông người. Còn nếu xác định xây dựng trụ sở hành chính tập trung thì phải đầu tư cơ sở hạ tầng với quy mô lớn.”

Các trụ sở cơ quan nằm cách xa nhau không chỉ gây khó khăn cho công tác điều hành, mà hạ tầng giao thông yếu kém còn khiến người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, gặp nhiều trở ngại trong di chuyển. Thậm chí, có nơi người dân phải đi tới 100 km để thực hiện giao dịch hành chính.

Đại biểu Lò Thị Luyến, Phó Trưởng đoàn chuyên trách, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên, cho biết: “Ở Điện Biên, có những bản phải di chuyển đến cơ quan công quyền tới 100 km, rất vất vả. Quan điểm của chúng ta là để người dân thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường mạng, nhưng thực tế, nhiều bản vẫn chưa có điện.”

Phát biểu tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhìn nhận, việc thiếu cơ chế giám sát chặt chẽ đã dẫn đến một số hạn chế ban đầu trong vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt tại các địa bàn đặc thù như miền núi. Chủ tịch Quốc hội cho biết, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã có nhiều cuộc họp, thậm chí họp hàng tuần, để chỉ đạo Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội và các bộ, ngành liên quan tháo gỡ khó khăn về vấn đề này, trong đó ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện khung pháp lý.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Giải quyết vấn đề này trước hết là trách nhiệm của Chính phủ và Bộ Nội vụ. Cần xây dựng các giải pháp thực thi tập trung vào cải cách hành chính, nâng cao năng lực và hỗ trợ nguồn lực. Một là hoàn thiện khung pháp lý hướng dẫn thực thi; hai là ban hành văn bản sửa đổi, quy định rõ ràng việc phân cấp, phân quyền.”

Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý cần khẩn trương thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản ở cấp xã, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp ngoài nhà nước tham gia. Đặc biệt, ưu tiên đầu tư hạ tầng và công nghệ, nhất là hạ tầng công nghệ thông tin, nâng cấp máy chủ kết nối thông suốt từ tỉnh đến cơ sở. Bởi theo Chủ tịch Quốc hội, nếu không chuyển đổi số, không ứng dụng trí tuệ nhân tạo, thì dù có tăng nhân lực bao nhiêu cũng không đủ.

Hoàng Hợp