Australia hỗ trợ phát triển mô hình sản xuất xanh, thích ứng biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Chính phủ Australia tổ chức giới thiệu và trình bày các mô hình hợp tác thích ứng biến đổi khí hậu trong khuôn khổ Chương trình Nền tảng Đối tác Doanh nghiệp (BPP).

Mới đây, Chính phủ Australia tổ chức giới thiệu và trình bày các mô hình hợp tác thích ứng biến đổi khí hậu trong khuôn khổ Chương trình Nền tảng Đối tác Doanh nghiệp (BPP) tại cần Thơ. Sự kiện giới thiệu những doanh nghiệp tiên phong với các giải pháp cộng đồng nhằm giải quyết các thách thức khí hậu cấp bách của vùng đồng bằng Sông Cửu Long, đồng thời thúc đẩy cơ hội hợp tác mới giữa chính phủ, nhà đầu tư và khu vực tư nhân.

Chương trình thể hiện cam kết hợp tác bền chặt giữa Việt Nam và Australia trong việc xây dựng tương lai xanh, toàn diện và thích ứng với khí hậu, phù hợp với tầm nhìn chung trong Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Australia – Việt Nam.

THÚC ĐẨY CƠ HỘI HỢP TÁC GIỮA CHÍNH PHỦ, NHÀ ĐẦU TƯ VÀ KHU VỰC TƯ NHÂN

Kể từ năm 2016, Chính phủ Australia đã đầu tư 9,4 triệu AUD (hơn 6 triệu USD) thông qua BPP tại Việt Nam, hỗ trợ 16 dự án hợp tác với khu vực tư nhân nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển thị trường carbon bền vững và cải thiện sinh kế, đặc biệt cho phụ nữ và người khuyết tật.

Trao đổi với VnEconomy, bà Sarah Hooper, Tổng Lãnh sự Australia tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết điểm mạnh của BPP nằm ở cách thiết kế các mối quan hệ đối tác bởi đây không phải là mô hình nhà tài trợ - người nhận truyền thống - mà là một mối quan hệ đối tác bình đẳng, trong đó Chính phủ Australia và các doanh nghiệp cùng đầu tư vào các giải pháp mang lại lợi ích thương mại và xã hội.

"Với 9,4 triệu AUD (hơn 6 triệu USD) từ Chính phủ Australia, chúng tôi đã huy động được hơn 18 triệu AUD (khoảng 11,7 triệu USD) từ khu vực tư nhân," bà cho biết thêm. "Chúng tôi đạt được điều này bằng cách chia sẻ rủi ro và đảm bảo các dự án được đồng tài trợ và đồng thiết kế. Khi các doanh nghiệp thấy rằng Chính phủ sẵn sàng sát cánh cùng họ không chỉ quản lý hay trợ cấp đã mang lại cho họ sự tự tin để đổi mới và đầu tư vào các thị trường mới."

Bà Sarah Hooper, Tổng Lãnh sự Australia tại TP. Hồ Chí Minh

Bên cạnh đó, một chìa khóa thành công khác là cam kết về tính minh bạch và kết quả có thể đo lường được, theo Tổng Lãnh sự Australia. Cụ thể, các doanh nghiệp biết chính xác nguồn lực của mình đang được sử dụng vào đâu và có thể thấy rõ tác động. Trong khi đó, nhà tài trợ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và tham gia chính sách để giúp các đối tác định hướng trong môi trường địa phương. Sự hỗ trợ này thường có giá trị ngang bằng với nguồn tài trợ.

Bà Sarah Hooper cho rằng đồng bằng sông Cửu Long sở hữu tiềm năng đất đai màu mỡ, nguồn lao động dồi dào, là khu vực cung cấp sản lượng lớn lúa gạo và thủy sản. "Những gì chúng ta đang thấy thông qua các sáng kiến này là bằng chứng cho thấy hành động vì khí hậu và cơ hội kinh tế có thể bổ trợ lẫn nhau," bà cho biết. "Khi các dự án vừa giảm thiểu khí thải, vừa cải thiện sinh kế người dân, chúng tạo ra một lý lẽ mạnh mẽ cho việc tiếp tục đầu tư từ các đối tác công và tư."

Thời gian qua, Lãnh sự Australia tại Thành phố Hồ Chí Minh đã làm việc với các địa phương ở khu vực này về nghiên cứu nông nghiệp, đổi mới sáng tạo và giáo dục, các nhà khoa học, doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển bền vững.

Tháng 8/2023, như một nỗ lực toàn diện nhằm kết nối Chính phủ, giới khoa học và khu vực tư nhân, Australia cũng đã công bố gói hỗ trợ trị giá 94,5 triệu AUD (hơn 61 triệu USD) dành cho thích ứng biến đổi khí hậu tại đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2023- 2034.

"Điều này cho thấy những khoản đầu tư có định hướng, kết hợp đổi mới sáng tạo từ khu vực tư nhân và vai trò quản lý, mang lại những lợi ích lớn cho cộng đồng," bà Sarah Hooper nhấn mạnh.

PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG BỀN VỮNG ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Về phía Việt Nam, tại sự kiện, ông Nguyễn Anh Phong, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết vùng đồng bằng sông Cửu Long đối diện thách thức nhiều mặt về môi trường. Đó là các vấn đề thượng nguồn sông Mekong (đập thủy điện, dòng chảy, phù sa, nguồn lợi thủy sản…); sự ấm lên toàn cầu, hiện tượng cực đoan, mực nước biển dâng, ngập lụt; sử dụng quá nhiều hóa chất đầu vào gây ô nhiễm; phụ thuộc nước ngầm, sạt lở đất…

Theo ông Phong, xu hướng mới là phát triển nông nghiệp chuyển từ tăng trưởng sản lượng sang giá trị và bền vững; từ nền nông nghiệp sản lượng cao sang nền nông nghiệp công nghệ cao, sinh thái, trách nhiệm, bền vững; từ phát triển đơn ngành sang mục tiêu phát triển tích hợp liên ngành, từ mục tiêu đơn giá trị sang mục tiêu tích hợp đa giá trị; từ mô hình thâm canh – tăng sản lượng sang mô hình sinh thái – kinh tế xanh – tuần hoàn.

Cùng với đó là giảm phụ thuộc vào hóa chất, tài nguyên; tăng sử dụng đầu vào sinh học và tái chế chất thải; Khuyến khích sản xuất theo vùng sinh thái, giảm phát thải và thích ứng biến đổi khí hậu; Chuyển từ phát triển dựa vào “doanh nghiệp dẫn đầu” sang kết hợp “doanh nghiệp dẫn đầu và doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp”.

Ông cũng nhấn mạnh việc hình thành hệ sinh thái kinh tế nông thôn; Tăng cường liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân; Phát triển chuỗi giá trị xanh, chuỗi giá trị carbon thấp, hướng đến xuất khẩu cao cấp. Đặc biệt, mô hình hợp tác xã kiểu mới phải trở thành “nền tảng tổ chức sản xuất”, kết nối nông dân với doanh nghiệp và thị trường.

Về phía Australia, bà Sarah Hooper khẳng định Chính phủ Australia sẽ có nhiều chương trình, kế hoạch hỗ trợ, phối hợp thực hiện các dự án, chương trình thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển nông nghiệp xanh, sinh kế bền vững ở Việt Nam, trong đó tập trung nhiều ở đồng bằng sông Cửu Long.

"Điều quan trọng là các khoản đầu tư phù hợp với các ưu tiên phát triển của các quốc gia đối tác, đồng thời tạo ra cơ hội cho tăng trưởng toàn diện và bền vững. Sự kết hợp giữa giá trị chung, trách nhiệm giải trình và hợp tác chính là yếu tố làm nên hiệu quả của mô hình Australia– biến các quan hệ đối tác phát triển thành những khoản đầu tư mang tính chuyển đổi và dài hạn", bà Sarah Hooper nhấn mạnh.

Linh Ngọc