Ba kịch bản thuế quan và phản ứng của thị trường chứng khoán Việt Nam

Maybank Investment Bank (MSVN) vừa công bố báo cáo chiến lược thị trường tháng 4/2025, trong đó bộ phận Nghiên cứu Phân tích của MSVN cho rằng thuế quan có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và phân tích ba kịch bản thuế quan cũng như điều chỉnh mục tiêu của VN-Index.

Trong báo cáo, dựa trên các yếu tố hiện nay, MSVN đưa ra 3 kịch bản. Cụ thể: kịch bản cơ sở với mức thuế 30–35%, giúp Việt Nam vẫn duy trì tính cạnh tranh so với các đối thủ thu hút FDI trong khu vực như Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ, Bangladesh…; Kịch bản tốt nhất với mức thuế 20–25%, đưa Việt Nam ngang bằng với Nhật Bản, Hàn Quốc và EU, và tiếp tục giữ vai trò điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI; và cuối cùng, kịch bản xấu nhất với mức thuế 46%, buộc nền kinh tế phải tiến hành điều chỉnh cơ cấu ngay lập tức.

Tổng thống Trump đã thể hiện sự sẵn sàng đàm phán, do đó, MSVN kỳ vọng sẽ có động thái giảm thuế trong vòng 1–2 tháng tới.

Dự kiến thị trường chứng khoán thời gian tới sẽ biến động khó

Theo các nhà phân tích, FDI và thương mại là hai mối quan tâm trọng yếu ở thời điểm hiện tại. Các doanh nghiệp FDI hiện đóng góp hơn 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam và sử dụng khoảng 10% lực lượng lao động. Do đó, mức thuế 46% từ Mỹ nếu được áp dụng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu, đồng thời ảnh hưởng gián tiếp đến tiêu dùng nội địa.

Tuy nhiên, chênh lệch thuế mới giữa Việt Nam và các đối thủ cạnh tranh trong khu vực ở các ngành dệt may và giày dép (bao gồm Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia, Pakistan, Campuchia, Thái Lan) hiện dao động trong khoảng 0% đến 20%, và có thể thu hẹp.

Ngoài ra, bên cạnh mạng lưới 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đang có hiệu lực, Việt Nam vẫn sở hữu những lợi thế cốt lõi như: các trung tâm sản xuất điện tử, dệt may và giày dép đã được định hình rõ nét; thị trường tiêu dùng quy mô lớn, vẫn còn dư địa phát triển với 100 triệu dân; và lực lượng lao động giá rẻ, có kỹ năng và dồi dào. Những yếu tố này sẽ khiến nhà đầu tư FDI phải cân nhắc kỹ trước khi rút khỏi Việt Nam.

Trong ngắn hạn, việc điều phối đồng bộ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ là điều kiện cần thiết để giảm thiểu tác động của cú sốc thuế quan. Trong bối cảnh áp lực tỷ giá gia tăng, MSVN kỳ vọng lãi suất thị trường sẽ duy trì ở mặt bằng hiện tại trong 6 – 12 tháng tới. Về dài hạn, nền kinh tế cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và củng cố khu vực tư nhân trong nước để đảm bảo tăng trưởng bền vững.

Liên quan đến thị trường chứng khoán, MSVN cho rằng biến động thị trường sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian tới, và chỉ số VN-Index có thể điều chỉnh về mức 1.000 điểm – tương đương với mức P/E khoảng 10 lần – mức định giá mà thị trường đã từng chạm tới năm lần kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Trong kịch bản thuế vẫn được duy trì ít nhất đến cuối năm 2026, MSVN đưa ra ba mục tiêu VN-Index cuối năm 2025 tương ứng với ba kịch bản: Kịch bản cơ sở – 1.230 điểm, tích cực – 1.410 điểm, và tiêu cực – 1.000 điểm.

Trên cơ sở đó, MSVN chuyển trọng tâm sang các cổ phiếu có tính phòng thủ cao hơn.

Nhật Linh