Bác sĩ tim mạch cảnh báo, mối nguy thầm lặng ảnh hưởng tính mạng từ thói quen đơn giản

Cục máu đông là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến cố tim mạch nghiêm trọng.

Theo Tổ chức Liên minh Cục máu đông Quốc gia Mỹ (NBCA), mỗi năm có khoảng 900.000 ca mắc cục máu đông, và trung bình 274 người tử vong mỗi ngày vì nguyên nhân này.

Các chuyên gia tim mạch cho biết, yếu tố nguy cơ tưởng chừng đơn giản như lối sống ít vận động, ngồi lâu lại đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối – cục máu đông nguy hiểm.

Cục máu đông – mối nguy thầm lặng

Cục máu đông là những khối chất kết dính dạng gel được tạo ra khi máu chuyển từ thể lỏng sang thể đặc. Đây là cơ chế tự nhiên giúp cơ thể ngăn chảy máu sau chấn thương. Tuy nhiên, nếu cục máu đông hình thành không đúng lúc, không đúng chỗ. đặc biệt là trong động mạch hoặc tĩnh mạch sâu, chúng có thể gây tắc nghẽn dòng chảy máu, dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc thuyên tắc phổi.

Cục máu đông bất thường trong lòng mạch máu có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

“Điều khiến cục máu đông trở nên nguy hiểm chính là việc chúng có thể trôi tự do trong dòng máu và mắc kẹt tại các cơ quan quan trọng như tim, não, phổi”, bác sĩ Danielle Belardo, chuyên gia tim mạch dự phòng tại Los Angeles (Mỹ), chia sẻ.

Ngồi quá lâu – thói quen gây hại sức khỏe tim mạch

Một trong những hành vi phổ biến nhất góp phần làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông là thiếu vận động kéo dài. Theo bác sĩ Belardo, “duy trì lối sống năng động giúp máu lưu thông ổn định, từ đó làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Khi bạn vận động thường xuyên, các cơ sẽ hỗ trợ đẩy máu tuần hoàn, tránh hiện tượng ứ trệ”.

Bác sĩ Mohanakrishnan Sathyamoorthy, Chủ nhiệm Khoa Nội – Trường Y Burnett (Đại học Texas Christian), cũng nhấn mạnh rằng ứ đọng máu trong tĩnh mạch do ngồi lâu là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cục máu đông, đặc biệt là ở chi dưới.

Triệu chứng cảnh báo cần đặc biệt lưu ý

Các chuyên gia cảnh báo rằng một số biểu hiện sau có thể là dấu hiệu của cục máu đông:

• Đau hoặc tức ngực
• Khó thở
• Cảm giác choáng váng hoặc ngất
• Tim đập nhanh
• Ho ra máu
• Sưng, nóng, đổi màu da ở tay hoặc chân

“Đặc biệt, nếu bạn bị sưng một bên chân thường là vùng bắp chân, kèm theo cảm giác đau, nhất là khi gập chân, thì cần đi khám ngay”, bác sĩ Sathyamoorthy cảnh báo.

Ứ đọng máu trong tĩnh mạch do ngồi lâu là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cục máu đông, đặc biệt là ở chi dưới.

Làm sao để phòng ngừa cục máu đông?

Các chuyên gia khuyến cáo thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông:

1. Tăng cường vận động

• Đứng dậy đi lại mỗi 1–2 giờ nếu bạn ngồi làm việc nhiều hoặc đi máy bay đường dài.
• Tận dụng thời gian rảnh để tập thể dục nhẹ nhàng: đi bộ, leo cầu thang, hoặc chơi thể thao tùy khả năng.
• Nếu không thể vận động mạnh, các bài tập co duỗi chân tay tại chỗ cũng mang lại lợi ích tuần hoàn rõ rệt.

Dành thời gian vận động nếu bạn phải ngồi nhiều có thể ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông.

2. Uống đủ nước

Thiếu nước làm máu đặc lại, làm tăng nguy cơ đông máu. Đặc biệt trong mùa hè hoặc khi vận động ra nhiều mồ hôi, cần chủ động bổ sung nước theo nhu cầu của cơ thể.

3. Nhận diện các yếu tố nguy cơ

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, các yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông bao gồm:

• Béo phì
• Tiểu đường
• Tuổi cao
• Mang thai
• Hút thuốc
• Lối sống tĩnh tại

4. Chủ động thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ

“Hiện nay đã có các kỹ thuật chẩn đoán không xâm lấn giúp phát hiện huyết khối tĩnh mạch hoặc động mạch một cách dễ dàng”, bác sĩ Peter Kowey, chuyên gia tim mạch tại Đại học Thomas Jefferson (Mỹ) cho biết.

Nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể điều trị bằng thuốc kháng đông hiệu quả và an toàn. Quá trình điều trị thường kéo dài vài tuần đến vài tháng, giúp phòng ngừa tái phát và hỗ trợ mạch máu phục hồi.

Hãy chủ động thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ cơ thể hình thành cục máu đông.

Lời khuyên của chuyên gia

Cục máu đông là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến cố tim mạch nghiêm trọng. Tin tốt là chúng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu chúng ta chủ động thay đổi lối sống: duy trì vận động, uống đủ nước, kiểm soát cân nặng, bỏ thuốc lá và thăm khám định kỳ.

Sức khỏe tim mạch không đến từ những biện pháp phức tạp, mà bắt đầu từ những hành động nhỏ mỗi ngày. Đừng để thói quen ngồi quá lâu làm gián đoạn dòng chảy của sự sống trong bạn.

Hồng Nhung