Bài 5: Đảm bảo kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra

TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính(Học viện Tài chính).

Phóng viên: Ông có thể cho biết, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng với kinh tế toàn cầu, những yếu tố quốc tế đang ảnh hưởng như thế nào đển kiểm soát lạm phát?

TS. Nguyễn Đức Độ: Hiện tại, chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy kỳ vọng lạm phát tại Việt Nam đang tăng mạnh, khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trung bình 4 tháng đầu năm 2025 chỉ tăng khoảng 3%, nằm trong mức trung bình nhiều năm qua.

Các yếu tố quốc tế có khả năng tác động đến lạm phát trong nước chủ yếu là giá các mặt hàng cơ bản như năng lượng và thực phẩm. Nhưng rủi ro tăng giá mạnh các mặt hàng cơ bản là không lớn, mặc dù vẫn có xác suất nhất định liên quan đến các rủi ro địa chính trị trên toàn cầu.

Lý do chính là kinh tế thế giới đang có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, làm giảm áp lực lên tổng cầu và giá cả hàng hóa. Đặc biệt, các chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nếu không được điều chỉnh kịp thời, có thể đẩy kinh tế toàn cầu vào suy thoái, khiến giá cả hàng hóa cơ bản khó tăng đột biến.

Phóng viên: Trong bối cảnh nêu trên, công tác điều hành giá tại thị trường trong nước cần thực hiện như thế nào để phối hợp với chính sách tiền tệ, giảm áp lực lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và đảm bảo ổn định đời sống, thưa ông?

TS. Nguyễn Đức Độ: Với việc xuất khẩu dự kiến tăng trưởng chậm trong nửa cuối năm 2025 do tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ, nguồn cung hàng hóa trong nước sẽ dồi dào hơn, giúp giảm áp lực lên lạm phát. Nhưng kiểm soát lạm phát vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Do vậy, công tác điều hành giá cần được thực hiện một cách linh hoạt và phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ.

Các cơ quan quản lý cần tập trung điều chỉnh giá các mặt hàng do nhà nước quản lý, như điện, xăng dầu và dịch vụ công, ở mức độ vừa phải, tránh gây sốc cho thị trường. Việt Nam cần theo dõi sát các biến động quốc tế, đặc biệt là chính sách lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) và giá cả hàng hóa toàn cầu, để kịp thời điều chỉnh chính sách, đảm bảo kiểm soát lạm phát trong mục tiêu đề ra.

Hơn nữa, trong sự phối hợp này, việc đẩy mạnh đầu tư công cần được ưu tiên, đặc biệt trong các dự án hạ tầng trọng điểm, để bù đắp cho sự sụt giảm từ xuất khẩu. Sự phối hợp này không chỉ giúp giảm áp lực lên chính sách tiền tệ mà còn hỗ trợ công tác điều hành giá, đảm bảo CPI đúng mục tiêu.

Phóng viên: Theo ông, chính sách tiền tệ cần được điều chỉnh như thế nào trong năm 2025 để phối hợp hiệu quả với công tác điều hành giá và chính sách tài khóa?

TS. Nguyễn Đức Độ: Với những tác động tiêu cực từ thuế quan lên xuất khẩu, triển vọng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Việt Nam cũng có thể bị ảnh hưởng trong năm 2025. Điều này kéo theo áp lực về việc đạt được muc tiêu tăng trưởng tín dụng 16% như kế hoạch đề ra.

Hơn nữa, dư địa để hạ lãi suất hiện nay khá hạn chế do áp lực tỷ giá vẫn còn tồn tại, đặc biệt khi xuất khẩu tăng trưởng thấp. Nếu Mỹ duy trì chính sách thuế quan ở mức cao, lạm phát tại Mỹ có thể giảm chậm, buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ lãi suất cao trong thời gian dài, gây thêm khó khăn cho chính sách tiền tệ của Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước cần nỗ lực hạ lãi suất ở mức phù hợp, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Việc hạ lãi suất cần được thực hiện cẩn trọng, phối hợp chặt chẽ với công tác điều hành giá để tránh gây áp lực lên tỷ giá và lạm phát. Chính sách tiền tệ cũng cần ưu tiên hỗ trợ nền kinh tế để đạt được mức tăng trưởng khả quan, đảm bảo duy trì việc làm và ổn định thu nhập cho người lao động.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Nghị quyết số 124/NQ-CP Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2025 nêu rõ, tình hình thế giới dự báo tiếp tục có những biến động lớn, phức tạp và khó lường; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gay gắt hơn; xung đột quân sự tại một số khu vực vẫn tiếp diễn; căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng...

Ở trong nước, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ và thuận lợi, tạo sức ép lên ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát, tỷ giá, các cân đối lớn và công tác quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội.

Vì thế, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo dõi sát diễn biến tình hình thế giới, khu vực, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, kiên quyết hoàn thành các chỉ tiêu của ngành, lĩnh vực, địa bàn thuộc phạm vi quản lý được Chính phủ giao, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên.

Đồng thời chuẩn bị phương án, lộ trình điều chỉnh giá phù hợp một số mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý giá trên cơ sở đánh giá tổng thể, kỹ lưỡng tác động của việc điều chỉnh giá đến lạm phát, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống nhân dân để bảo đảm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.

Bình Nam