Bài cuối: Cụ thể hơn số hóa hoạt động giám sát của HĐND các cấp

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám sát của HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai cũng còn những tồn tại, hạn chế, trong đó, có nguyên nhân từ những quy định của pháp luật còn cần được tiếp tục hoàn thiện, bổ sung. Từ thực tế hoạt động, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai có những kiến nghị rất thiết thực để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND.

Rõ hơn trách nhiệm, cụ thể hóa các biện pháp chế tài

Trước thực tế sự phối hợp giữa các cơ quan trong việc bảo đảm giám sát của HĐND thông qua hoạt động thẩm tra có lúc chưa chặt chẽ, chưa bảo đảm đúng quy định (thời gian gửi dự thảo nghị quyết) nhưng chưa có giải pháp khắc phục triệt để, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đề nghị bổ sung vào Luật quy định Ban HĐND có quyền từ chối thẩm tra nếu không bảo đảm thời gian, hồ sơ thẩm tra.

Đoàn giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh giám sát về kết quả thực hiện công tác cải cách hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Trang Thư

Bổ sung người đứng đầu một số cơ quan ngành dọc đóng tại địa phương và các cơ quan như Thi hành án dân sự, Thuế, Bảo hiểm, Hải quan, Kho bạc nhà nước, Thống kê, Ngân hàng Nhà nước, Báo, Đài là đối tượng chất vấn, giải trình tại các kỳ họp HĐND, phiên họp Thường trực HĐND, vì hoạt động của các cơ quan này cũng liên quan chặt chẽ đến hoạt động của chính quyền địa phương. Để đưa các chủ thể trên vào đối tượng chất vấn, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai kiến nghị bổ sung các cơ quan trên là đối tượng báo cáo cho HĐND tỉnh huyện về kết quả hoạt động 6 tháng và cả năm để HĐND tỉnh, huyện xem xét báo cáo và chất vấn.

Về hoạt động giám sát của đại biểu HĐND các cấp, cần quy định lựa chọn ngay từ khi cơ cấu ứng cử hạn chế đại biểu các ngành, địa phương; đại biểu là lãnh đạo ngành, địa phương có thời gian công tác không trọn nhiệm kỳ HĐND không cơ cấu đại biểu HĐND để tránh tình trạng khi nghỉ hưu đại biểu sẽ xin thôi làm nhiệm vụ đại biểu hoặc vẫn là đại biểu nhưng không tích cực tham gia hoạt động, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của HĐND. Đặc biệt, đại biểu chuyên trách là Trưởng Ban cần được giới thiệu trong cơ cấu cấp ủy cùng cấp để Đại hội bầu nhằm nâng cao vai trò, vị thế.

Theo quy định của Luật, trường hợp các cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát không thực hiện hoặc thực hiện không đúng yêu cầu trong nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát thì xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý. Tuy nhiên, việc thực hiện quy định trên còn nhiều khó khăn, do thẩm quyền của đoàn giám sát cũng chỉ kiến nghị cơ quan có thẩm quyền, còn trách nhiệm xử lý của cơ quan có thẩm quyền như thế nào thì chưa được quy định cụ thể. Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai kiến nghị bổ sung quy định rõ hơn về trách nhiệm, cụ thể hóa các biện pháp chế tài đối với việc các cơ quan, tổ chức, cá nhân chậm và không thực hiện các ý kiến, kết luận giám sát hợp pháp của các cơ quan HĐND.

Có chương trình phần mền ứng dụng công nghệ thông tin chung

Liên quan đến việc công khai hoạt động giám sát của HĐND, theo Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai, quy định của Luật hoạt động giám sát mới chỉ đề cập đến việc công khai hoạt động giám sát của HĐND mà chưa đề cập đến công tác truyền thông để lan tỏa về hoạt động HĐND và chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu trong hoạt động HĐND để tránh trùng lắp về thời gian, nội dung, đối tượng giám sát giữa các cơ quan của HĐND.

Theo quy định Điều 29, Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, đề nghị có hướng dẫn hoặc quy định cụ thể việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa trong hoạt động giám sát của HĐND để triển khai đồng bộ, thống nhất giữa các địa phương nhằm bảo đảm sự liên thông về dữ liệu giám sát giữa HĐND các cấp và các cơ quan có liên quan. Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn cụ thể hơn về ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa trong hoạt động giám sát của HĐND các cấp theo hướng có chương trình phần mền ứng dụng công nghệ thông tin chung cho cả nước để thống nhất trong thực hiện, tổng hợp số liệu báo cáo.

TRÂM NGUYỄN