Bài cuối: Du lịch Việt Nam: định vị lại thương hiệu trong kỷ nguyên mới

Vẻ đẹp của Phú Quốc

Từ những vùng biển lấp lánh như Nha Trang, Côn Đảo, Ninh Chữ và Phú Quốc đến những cao nguyên mát mẻ như Đà Lạt, Khánh Sơn, Tây Nguyên và Sa Pa, Việt Nam sở hữu tiềm năng trở thành một điểm đến nghỉ dưỡng cao cấp và thân thiện với môi trường.

Biển đại diện cho sự phóng khoáng và phiêu lưu, trong khi núi rừng mang đến sự an yên và chữa lành. Sự kết hợp này là hai trụ cột vững chắc giúp du lịch Việt Nam tiến vào kỷ nguyên của du lịch xanh, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách về sức khỏe thể chất và tinh thần.

Trái phiếu xanh: nguồn lực cho sự chuyển đổi

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, du lịch xanh cần một nguồn vốn dồi dào và ổn định. Trái phiếu xanh (Green Bond) nổi lên như một giải pháp tài chính mang tính cách mạng. Điểm đặc trưng của loại trái phiếu này là cam kết sử dụng toàn bộ vốn cho các dự án bảo vệ môi trường, từ các công trình xanh đến hệ thống năng lượng tái tạo. Tính minh bạch tuyệt đối và các báo cáo định kỳ không chỉ tạo ra niềm tin mà còn giúp chi phí huy động vốn trở nên hiệu quả hơn.

Thị trường trái phiếu xanh đã phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Trên thế giới, Green Bond bùng nổ: năm 2023, giá trị phát hành đạt 575 tỷ USD, đưa tổng lũy kế từ 2007 vượt 3.000 tỷ USD. Châu Âu dẫn đầu, Trung Quốc nổi lên với hơn 60 tỷ USD chỉ trong năm 2022. Đây không còn là xu hướng nhất thời mà là dòng chảy vốn chủ đạo của kỷ nguyên kinh tế xanh.

Tại Việt Nam, những bước đi đầu tiên đã được thực hiện, với các đợt phát hành thí điểm và sự tham gia của các ngân hàng lớn. Năm 2016 có phát hành thí điểm tại TP HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu; năm 2022 BIDV phát hành thành công 100 triệu USD trái phiếu xanh quốc tế; một số ngân hàng lớn đã xây dựng khung phát hành bền vững.

Đây là tín hiệu tích cực cho thấy Việt Nam đang đi đúng hướng với các cam kết về tăng trưởng xanh. Đối với một ngành đòi hỏi đầu tư lâu dài như du lịch, trái phiếu xanh sẽ là "chìa khóa" để nâng cao chất lượng dịch vụ và nâng tầm vị thế quốc gia trên bản đồ du lịch thế giới.

Công thức thành công: sức khỏe và phát thải bằng không

Du khách thế kỷ 21 không chỉ đi để tham quan, họ tìm kiếm những trải nghiệm giúp phục hồi và cân bằng. Xu hướng wellness (chữa lành) đã trở thành một phần không thể thiếu của du lịch hiện đại. Khi kết hợp với mục tiêu Net Zero (phát thải ròng bằng không), một công thức thành công sẽ hình thành: sự an lạc của du khách đi đôi với sự bền vững của điểm đến.

Một khu resort sử dụng năng lượng mặt trời, một khách sạn tái sử dụng nước mưa, hay một homestay xây dựng bằng vật liệu thân thiện với môi trường, không chỉ làm hài lòng du khách mà còn tạo ra sự khác biệt tích cực cho cộng đồng và môi trường. Đây chính là minh chứng cho thấy Việt Nam có thể vừa phát triển du lịch vừa bảo vệ thiên nhiên.

Khai thác lợi thế từ biển và cao nguyên

Việt Nam có một đường bờ biển dài, là nơi lý tưởng để phát triển các khu du lịch biển đẳng cấp quốc tế. Từ Nha Trang, nơi có thể xây dựng các khu nghỉ dưỡng Net Zero, đến Phú Quốc và Côn Đảo, nơi sự bảo tồn hệ sinh thái biển được ưu tiên hàng đầu, tiềm năng là vô hạn.

Đà Lạt - nơi có khí hậu ôn hòa

Song song với biển, các vùng cao nguyên cũng là một lợi thế lớn. Đà Lạt với khí hậu ôn hòa, Tây Nguyên với văn hóa cồng chiêng độc đáo, hay Sa Pa với những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ, tất cả đều là không gian lý tưởng để phát triển du lịch chữa lành, trekking và khám phá văn hóa bản địa. Những điểm đến này, nếu được phát triển theo mô hình du lịch sinh thái kết hợp nông nghiệp sạch, sẽ trở thành "lá phổi xanh" và mang lại giá trị bền vững cho ngành du lịch Việt Nam.

Lộ trình và thách thức

Để du lịch xanh Việt Nam cất cánh vươn ra quốc tế, cần xây dựng trên ba trụ cột vững chắc. Đầu tiên là thể chế, với các thủ tục nhanh gọn cho dự án xanh và chính sách ưu đãi thuế dành cho các công trình đạt chứng chỉ quốc tế.

Tiếp theo là vốn xanh, thông qua việc huy động các công cụ tài chính như Trái phiếu xanh (Green Bond) và Khoản vay liên kết bền vững (Sustainability-Linked Loan), đồng thời hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế như IFC, ADB và các quỹ ESG toàn cầu.

Cuối cùng, không thể thiếu bản sắc địa phương, mỗi điểm đến cần kể được câu chuyện riêng, từ biển đảo đến cao nguyên, để vừa giữ được hồn cốt dân tộc vừa hòa nhập với xu thế chung của thế giới.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm khung pháp lý cho trái phiếu doanh nghiệp còn chưa hoàn thiện, taxonomy xanh quốc gia chưa đầy đủ, chi phí xác minh cao và năng lực giám sát còn hạn chế.

Để vượt qua, cần sớm ban hành Khung trái phiếu xanh Chính phủ và taxonomy xanh quốc gia, xây dựng danh mục dự án xanh minh bạch và được cập nhật thường xuyên. Ngoài ra, việc áp dụng ưu đãi thuế, phí cho các dự án đạt chuẩn và đào tạo đội ngũ nhân lực "xanh" trong doanh nghiệp để nâng cao năng lực báo cáo ESG cũng là những giải pháp then chốt.

Bằng cách xem trái phiếu xanh là đòn bẩy, wellness và Net Zero là công thức, cùng với tài nguyên biển và cao nguyên làm chất liệu, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến xanh hàng đầu của châu Á.

Nguyễn Đức Chi