Bài học, kinh nghiệm quý trong ứng phó với thảm họa lũ quét, sạt lở đất
Nhờ chủ động, cảnh giác và kinh nghiệm của người bản địa trong phòng, chống sạt lở đất, 17 hộ dân trong khu vực sạt lở ở thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã thoát nạn khi chủ động di chuyển đến nơi an toàn. Chuyện ở Kho Vàng là bài học, kinh nghiệm, kiến thức bản địa quý báu trong ứng phó với thảm họa lũ quét, sạt lở đất ở vùng cao.
Trên đỉnh núi cao là vị trí dựng lán tránh trú tạm của 17 hộ dân thôn Kho Vàng trong cơn bão số 3 vừa qua - cách nhà gần 1 km.
Trước đó, để ứng phó với mưa lũ và sạt lở đất trong cơn bão số 3, chính quyền địa phương thường xuyên nhắc nhở, tuyên truyền đến trưởng thôn và từng người dân cần cảnh giác. Ngày 9/9, qua kiểm tra, phát hiện thấy các vết nứt nguy hiểm trên quả đồi cạnh thôn, cách nơi ở của các hộ dân chỉ khoảng 100 mét, Trưởng thôn Ma Seo Chứ đã vận động bà con khẩn trương di chuyển lên vị trí này, dựng lán tạm để ở.
Chị Hảng Thị Say, người dân Kho Vàng và Trưởng thôn Ma Seo Chứ cho biết:
“Trưởng thôn với mấy anh đàn ông lên trên đồi đi kiểm tra, thấy nứt xong về bảo là không ở đây được nữa rồi, phải di chuyển thôi nên mọi người chuyển lên đây tránh sạt lở”.
“Chúng tôi làm lán trại xong thì mang chăn màn lên, mang gạo nấu cơm ăn tạm, ngủ tạm 1 hôm. Sáng hôm sau anh em lại xuống mang thêm dụng cụ sinh hoạt lên”.
Mưa lớn, các tuyến đường vào Kho Vàng bị sạt lở nhiều đoạn, mất mạng internet, viễn thông nên chính quyền địa phương mất liên lạc hoàn toàn với Kho Vàng. Từ ngày 9/9, xã Cốc Lầu đã huy động các lực lượng đi tìm kiếm, hỗ trợ người dân. Đến trưa 11/9, các lực lượng phát hiện ra vị trí lán tạm. Vừa động viên người dân, các lực lượng tại chỗ cũng khẩn trương tiếp tế lương thực cho bà con.
Anh Vạn Ngọc Thắng, Tổ an ninh trật tự cơ sở xã Cốc Lầu chia sẻ: “Đi tìm thấy dân xong mình lại quay về thông báo cho UBND, mang đồ ăn lên, lại quay về mang lên lần nữa. Mỗi lần lên đó phải đi bộ mất 3 tiếng”.
Ngay trong ngày hôm nay (14/9), Công an tỉnh Lào Cai đã huy động lực lượng dựng nhà bạt tại khu sân bóng UBND xã Cốc Lầu để bố trí nơi ở tạm an toàn cho 115 nhân khẩu của thôn và sẽ tiến hành di chuyển xuống đây vào ngày mai (15/9). Trong thời gian sớm nhất, huyện Bắc Hà và Công an tỉnh Lào Cai sẽ cùng phối hợp đi khảo sát địa điểm mới an toàn để bà con tái định cư, phấn đấu hoàn thành trong vòng 6 tháng.
Ông Nguyễn Quốc Nghi, Bí thư Đảng ủy xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cho biết: “Chính quyền địa phương vẫn phân công cán bộ lên đó kiểm tra. Kiểm tra xác định được nguyên nhân, khả năng sạt lở đến đâu, mức độ thế nào có thể quay lại thôn cũ nữa hay không thì lúc đó mới vận động người dân quay lại hoặc đề nghị huyện có giải pháp tái định cư cho bà con”.
Sau những trận mưa lớn, dù trời đã tạnh ráo, nhưng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất vẫn còn rất lớn không chỉ riêng ở Kho Vàng. Sự sát sao của chính quyền, sự chủ động trong ứng phó của mỗi người dân, thôn bản là cần thiết, cùng với áp dụng những kinh nghiệm bản địa quý báu để giảm thiểu tối đa những thiệt hại do thiên tai gây ra.