Bài tập giảm cứng khớp cho người mắc Hội chứng volkmann

1. Vai trò của tập luyện với người mắc hội chứng volkmann

Hội chứng volkmann hay còn được gọi với cái tên co cứng do thiếu máu cục bộ, là tình trạng co rút các chi đặc biệt ở tay (bàn tay, ngón tay, cổ tay) xảy ra sau khi mắc các chấn thương tại tay như gãy xương, bỏng, chấn thương động mạch hay chấn thương đè nát. Những chấn thương ở tay này làm cản trở lưu thông máu dẫn đến co cứng cơ bắp ở cánh tay.

Việc thực hiện tập luyện giúp người bệnh:

- Giảm cứng khớp, tăng cường tuần hoàn máu và cải thiện khả năng vận động của chi bị ảnh hưởng.

- Các bài tập cụ thể giúp tăng cường sức mạnh cho cơ bắp bị yếu hoặc teo do tình trạng thiếu máu.

- Giúp ngăn ngừa tình trạng co rút cơ, giữ cho khớp linh hoạt và cải thiện phạm vi hoạt động.

- Phục hồi cảm giác ở dây thần kinh nếu chúng bị ảnh hưởng.

- Giảm căng thẳng, tăng sự tự tin cho người bệnh.

2. Các bài tập tốt cho người mắc hội chứng volkmann

2.1 Các tư thế yoga

Tư thế đại bàng

Tác dụng: Giúp ngường bệnh thư giãn tinh thần, kéo giãn, mạnh cơ cổ tay, bàn tay.

Cách thực hiện:

Ngồi trên sàn hoặc đứng thẳng, duỗi hai cánh tay về phía trước, song song với sàn nhà.
Đặt tay phải lên trên và quấn quanh cánh tay trái, áp hai lòng bàn tay vào nhau. Sau đó nâng khuỷu tay lên và kéo giãn các ngón tay, hướng các đầu ngón tay lên phía trần nhà.
Cố gắng không nâng vai khi nâng tay, giữ nguyên trong 15 – 30 giây.
Đổi bên và tập tương tự.

Cách thực hiện tư thế đại bàng giúp người mắc hội chứng volkmann kéo giãn cơ cổ tay, bàn tay.

Tư thế cái cân

Tác dụng:Tăng sức mạnh và tăng cường độ mềm dẻo ở cổ tay, cánh tay và vai.

Cách thực hiện:

Ngồi thoải mái trên mặt đất hoặc thảm, bắt chéo chân và ngồi trong tư thế hoa sen.
Đặt cánh tay ở hai bên thân người, úp lòng bàn tay xuống sàn, ngón tay xòe rộng, hướng ra phía trước, hít vào.
Khi thở ra, dùng lực ở cổ tay để nâng người lên và giữ thăng bằng, giữ nguyên tư thế này trong 3-5 nhịp thở.
Lặp lại tư thế này 5-7 lần.

Tư thế cái cân giúp người mắc hội chứng volkmann tăng sức mạnh ở cổ tay, cánh tay.

2.2 Bài tập với ngón tay

Bài tập chạm ngón tay

Tác dụng: Giúp tăng cường sức mạnh độ linh hoạt bàn ngón tay, giảm đau, chống cứng khớp cho người mắc hội chứng volkmann.

Cách thực hiện:

Mở rộng ngón tay, giữ vị trí ngón cái, điều khiển để đầu ngón tay trỏ chạm vào đầu ngón tay cái, các ngón tay khác giữ nguyên vị trí, giữ trong tư thế đó khoảng 5 giây.
Sau đó, đưa ngón trỏ về vị trí ban đầu rồi tiếp tục làm tương tự với ngón giữa và các ngón còn lại chạm vào ngón cái, lặp lại 10 lần, mỗi ngày thực hiện 2 – 3 lần.

Cách thực hiện bài tập chạm ngón tay.

Bài tập kéo giãn ngón tay về sau

Tác dụng: giúp kéo giãn khớp cổ tay, bàn ngón tay, chống co rút.

Cách thực hiện:

Đưa bàn tay trái ra phía trước mặt, lòng bàn tay hướng ra phía trước, các ngón tay khép lại.
Dùng bàn tay phải nắm toàn bộ bàn tay trái và kéo giãn về phía cơ thể để ngón tay căng hết sức; giữ trong khoảng 3-5 giây rồi thả tay ra để bàn tay vừa được kéo trở về tư thế thả lòng.
Tiếp theo, dùng bàn tay phải gập lần lượt từng ngón tay trái vào lòng bàn tay. Sau đó đổi bên.
Động tác này tập 10 lần, mỗi ngày 3 hiệp.

Cách thực hiện kéo giãn ngón tay giúp chống co rút người mắc hội chứng volkmann.

Bài tập ngón cái

Tác dụng: Chống co rút ngón cái, phục hồi thần kinh bị ảnh hưởng.

Cách thực hiện:

Nắm bàn tay lại sao cho ngón cái chỉ lên trời, dùng sức ngón cái và cơ tay để giữ ngón tay cái ở nguyên vị trí.
Dùng tay kia nhẹ nhàng kéo ngón tay cái về phía sau, giữ nguyên 3-5 giây.
Sau đó thực hiện kéo ngón cái về phía trước và giữ trong 3-5 giây rồi lặp lại.

Bài tập vươn tay

Tác dụng: Kéo giãn các cơ ở cẳng tay và bàn tay. Đây cũng là bài tập giúp tăng sự linh hoạt và tăng cường lưu thông máu.

Cách thực hiện:

Ngồi thẳng lưng, nâng hai tay qua đầu và đan các ngón tay lại với nhau, xoay lòng bàn tay hướng lên trần nhà.
Kéo giãn cột sống và vươn cánh tay lên phía trần nhà hết sức có thể.
Hạ tay xuống và tập lại các bước 5-7 lần.

Bài tập xoay cổ tay

Tác dụng: Giúp tăng cường sự linh hoạt cổ tay chống cứng khớp.

Cách thực hiện:

Đứng thẳng trên sàn nhà, khoảng cách hai chân rộng bằng vai và lưng thẳng, hai tay nắm hờ, duỗi thẳng ra trước mặt, để song song nhau.
Giữ toàn bộ thân người và khuỷu tay tại nguyên một vị trí và xoay cổ tay từ dưới lên trên và từ trong ra ngoài ở cả 2 tay.
Lặp lại động tác từ 5- 10 lần

Lưu ý, chỉ cử động cổ tay và toàn bộ thân người phải giữ nguyên vị trí.

Bài tập xoay cổ tay giúp giảm cứng khớp cho người mắc hội chứng volkmann.

3. Lưu ý khi tập luyện cho người mắc hội chứng volkmann

Thời điểm tập tốt trong ngày: Nên tập vào buổi sáng lúc 6-7h tránh lạnh, tránh tập đêm khuya gây mất ngủ thời gian 20 phút đến 40 phút một ngày. Trong giai đoạn bệnh cấp tính bệnh nhân đau nhức, tê bì, mệt mỏi, co rút cơ không được tập luyện ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Khi bệnh điều trị ổn định bắt đầu tập, tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi tập.

Cách tập không gây hại sức khỏe:

Chọn bài tập phù hợp, cường độ tập tăng dần, phối hợp nhiều bài tập, tập dưới sự hướng dẫn bác sỹ chuyên ngành.
Tập trong môi trường thông thoáng sạch sẽ, uống đủ nước.
Khi triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn thì ngừng tập.
Tránh xa chất kích thích rượu thuốc lá, cà phê, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.

BS. Vũ Duy Thành