Bài toán đầu tư thiết bị công nghệ giám sát đào tạo lái xe

Theo quy định, các trung tâm sẽ phải lắp camera giám sát trên sân sát hạch (Ảnh minh họa)

Thông tư 38/2019 của Bộ GTVT có nhiều quy định mới về ứng dụng công nghệ trong quản lý đào tạo, sát hạch, cấp GPLX. Tuy nhiên, hiện cả trung tâm đào tạo và cơ quan quản lý nhà nước đều cho biết gặp khó khăn về kinh phí triển khai...

Trung tâm đào tạo kêu khó

Ông Trần Văn Toản, Giám đốc Trung tâm Đào tạo, sát hạch lái xe Đông Đô cho biết, theo quy định của Thông tư 38, các cơ sở đào tạo, sát hạch lái xe sẽ phải ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, sát hạch; trong đó có lắp camera giám sát thi lý thuyết, thi thực hành; lắp thiết bị nhận dạng học viên học thực hành.

“Chưa tính camera lắp trên sân sát hạch, số camera lắp để giám sát thực hành và lắp thiết bị giám sát hành trình trên mỗi xe hết khoảng 10 triệu đồng. Trung tâm có hàng trăm xe, số tiền đầu tư rất lớn”, ông Toản bày tỏ.

Cũng theo ông Toản, theo quy định, mỗi học viên phải có tối thiểu 3 giờ tập luyện trên cabin tập lái điện tử. Giá thành lên đến 500 triệu đồng/chiếc, mỗi cơ sở đào tạo lái xe phải đầu tư vài chục chiếc, số tiền phải chi cũng lên tới cả chục tỷ đồng.

“Việc phải đầu tư quá nhiều thiết bị, khiến trung tâm đào tạo rất khó huy động vốn. Hiện chúng tôi đang nghe ngóng việc triển khai của các trung tâm khác mới quyết định đầu tư”, ông Toản cho biết.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Dạy nghề và Đào tạo lái xe Lạc Hồng cho hay, chỉ riêng lắp camera và thiết bị giám sát hành trình để quản lý thời gian học thực hành của học viên, các trung tâm đào tạo phải mất khoảng 5 - 6 tỷ đồng. Trong điều kiện học viên ngày càng giảm, số tiền đầu tư lớn, gây khó cho các trung tâm đào tạo.

Cơ quan quản lý khó xoay vốn

Không chỉ cơ sở đào tạo, cơ quan quản lý nhà nước cũng đang loay hoay tìn nguồn vốn để đầu tư hạ tầng giám sát. Ông Lương Duyên Thống, Vụ trưởng Vụ Phương tiện và Người lái (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết, Thông tư 38 có điểm mới là yêu cầu các trung tâm đào tạo, sát hạch phải lắp camera giám sát trong các phòng sát hạch lý thuyết và trong sân sát hạch. Dữ liệu từ đây sẽ được truyền về Tổng cục Đường bộ VN để các cơ quan như các Ban ATGT truy cập theo dõi giám sát.

Tổng cục Đường bộ đề xuất 3 phương án kết nối và duy trì hệ thống. Phương án 1 là đầu tư toàn bộ phần cứng và phần mềm quản lý. Phương án này nếu lưu trữ dữ liệu 1 năm, kinh phí đầu tư ban đầu khoảng 7,5 tỷ đồng; nếu 2 năm đầu tư ban đầu mất trên 10 tỷ đồng.

Dữ liệu từ các trung tâm sẽ được truyền online về cơ quan quản lý, tính chuẩn xác của dữ liệu, công khai, minh bạch, phục vụ tốt cho xử phạt nguội vi phạm.

Phương án 2 là thuê lưu trữ dữ liệu kết nối và khai thác dữ liệu này tại Tổng cục Đường bộ VN. Phương án này nếu yêu cầu lưu trữ dữ liệu 1 năm, kinh phí đầu tư ban đầu khoảng trên 2 tỷ đồng, nếu 2 năm mất 5,5 tỷ đồng.

Còn phương án 3 là dữ liệu sẽ được lưu trữ tại các trung tâm sát hạch, Tổng cục chỉ đầu tư phần mềm kết nối dữ liệu camera tại các trung tâm để theo dõi, giám sát và chia sẻ với các cơ quan chức năng. Kinh phí dự kiến cho phương án này khoảng 800 triệu đồng/năm. “Tuy nhiên, phương án này dữ liệu không được đảm bảo, có thể xảy ra việc các trung tâm chỉnh sửa dữ liệu”, ông Thống nói.

Ông Thống cũng cho biết, Thông tư 38 bắt buộc triển khai phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông. Thực hiện quy định này sẽ mất kinh phí thuê thiết kế phần mềm để dạy và thi trong toàn quốc với kinh phí là 2,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cho biết, việc đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin thời gian qua được đầu tư bằng nguồn vốn sự nghiệp của Tổng cục. Đến nay, việc đầu tư đã quá khả năng điều chỉnh của Tổng cục. Vì vậy, Tổng cục đang xin chủ trương đầu tư bằng các nguồn vốn khác.

Linh động trong cơ chế và cách thức giám sát

Liên quan đến vấn đề trên, ông Phạm Huy Hiếu, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính (Bộ GTVT) cho biết, Tổng cục Đường bộ VN cần xác định và đề xuất nguồn vốn cụ thể. Nguồn vốn ngân sách cân đối ra sao, dùng vốn xây dựng cơ bản, vốn sự nghiệp hay lấy chính từ nguồn đào tạo, sát hạch cấp GPLX lái xe. Phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông liên quan đến đào tạo có thể lấy nguồn vốn từ cấp phép đào tạo lái xe để đầu tư.

“Với việc lắp camera để giám sát, không cần đầu tư vốn lớn, thay vào đó yêu cầu trách nhiệm của các trung tâm là phải xây dựng hệ thống để cơ quan quản lý truy cập và giám sát. Các trung tâm đào tạo sẽ phải chịu trách nhiệm nếu chỉnh sửa dữ liệu, khi phát hiện phải xử lý nghiêm”, ông Hiếu nói.

Ở góc độ người làm công nghệ, ông Lê Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin cho rằng, Tổng cục cần có cách tiếp cận tổng thể về ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đào tạo, cấp GPLX. Trong đó, cần phân rõ ưu tiên nhiệm vụ cấp bách và triển khai theo giai đoạn cụ thể. “Nghị định 73 của Chính phủ về ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước đã đưa ra khái niệm mới là thuê dịch vụ công nghệ thông tin. Tổng cục có thể lựa chọn một đơn vị để thuê dịch vụ này”, ông Tùng cho biết.

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho biết, đầu tư cơ sở vật chất ban đầu là nguồn xây dựng cơ bản, còn quản lý vận hành khai thác có thể sử dụng nguồn vốn sự nghiệp.

“Việc nào nhà nước phải làm thì phải đầu tư, còn việc nào doanh nghiệp làm được, để doanh nghiệp làm. Doanh nghiệp làm nhưng phải cụ thể và ràng buộc chức năng nhiệm vụ để quản lý”, Thứ trưởng nói và cho biết, Tổng cục Đường bộ VN cần xây dựng hệ thống tổng thể ứng dụng công nghệ để quản lý, giám sát hệ thống đường bộ, quản lý đào tạo, cấp GPLX và cần có lộ trình đầu tư cụ thể. Chi ngân sách trên cơ sở kế hoạch và dự toán, vì vậy, đầu tư hay thuê công nghệ thông tin cần xác định rõ nguồn và hành lang pháp lý để có danh mục chi.

Trần Duy