Bám sát thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu

Điều chỉnh kịp thời

Ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, trong tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt khoảng 10 tỷ USD, tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Doanh nghiệp xuất khẩu cần bám sát diễn biến của thị trường. Ảnh: Quang Vinh.

Trong khi đó, nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam đạt khoảng 1,5 tỷ USD, giảm 6,6% so với cùng kỳ năm trước. Những biến động này phản ánh sự gia tăng trong nhu cầu đối với hàng hóa Việt Nam tại thị trường Mỹ, trong khi nhập khẩu từ Mỹ có xu hướng giảm nhẹ trong bối cảnh tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giảm khoảng 4% và chứng kiến sự suy giảm tại các thị trường chủ chốt so với cùng kỳ.

Trước các chính sách áp thuế với hàng hóa nhập khẩu của Hoa Kỳ, ông Hưng khuyến nghị doanh nghiệp (DN) cần bám sát diễn biến thương mại để có sự điều chỉnh kịp thời.

Trong khi đó, theo ông Nông Đức Lai - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Trung Quốc, mỗi động thái của nền kinh tế và chính sách liên quan của Trung Quốc đều có tác động với mức độ ít hay nhiều đối với Việt Nam. Hiện nay, Trung Quốc và Hoa Kỳ đều là đối tác thương mại lớn, là thị trường xuất khẩu hàng hóa quan trọng của Việt Nam, do đó, cạnh tranh Mỹ - Trung cùng các chính sách thương mại giữa hai nước đều tác động đến thương mại nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung.

Theo ông Lai, Việt Nam sẽ đón nhận làn sóng đầu tư từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng, bởi các DN Trung Quốc và quốc tế đã tìm cách đa dạng hóa sản xuất để tránh thuế quan từ Mỹ, dẫn đến việc mở rộng đầu tư vào các quốc gia như Việt Nam, điều này gián tiếp thúc đẩy Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn nhờ chi phí lao động cạnh tranh và vị trí địa lý thuận lợi.

Ông Lai cũng cho rằng, đây cũng là cơ hội và động lực để Việt Nam thúc đẩy 3 đột phá chiến lược (cải thiện cơ sở hạ tầng, minh bạch hóa thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực).

Trong khi đó, EU đã bắt đầu nhiệm kỳ mới giai đoạn 2024-2029 với nhiều điều chỉnh chính sách quan trọng. Ông Trần Ngọc Quân - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU thông tin, Chương trình thỏa thuận xanh châu Âu với rất nhiều yêu cầu cao về môi trường và phát triển bền vững đã dần chuyển sang những chương trình được đánh giá là thay đổi về quan niệm điều hành.

Chính sách chung của EU sẽ là tăng cường khả năng cạnh tranh, tăng cường an ninh và tăng cường khả năng phục hồi kinh tế. Dự kiến EU sẽ thực hiện chương trình tổng thể “La bàn cạnh tranh” - tập trung vào đơn giản hóa thủ tục hành chính, thủ tục thuế); “Omnibus” - tập trung vào phát triển xanh theo năng lực của DN gồm giãn tiến độ EUDR; rà soát lại “CBAM”- điều chỉnh biên giới Carbon, dự kiến đưa số lượng DN bị ảnh hưởng xuống còn 20% theo số liệu hiện này, bỏ chương trình giảm sử dụng thuốc trừ sâu mà thay bằng công nghệ sinh học, áp dụng thuốc theo quy trình, đối thoại với doanh nghiệp trong thiết kế sinh thái để đưa ra các quy định phù hợp.

Hiện EU có 2 cơ quan giám sát và cảnh báo an toàn với hàng nông nghiệp và công nghiệp, chống gian lận thương mại, chống bán phá giá, trợ cấp...

Xây dựng các giải pháp đồng bộ

Khuyến nghị đối với DN Việt Nam trước sự thay đổi chính sách của EU, ông Trần Ngọc Quân cho hay, EVFTA là hiệp định đưa lại ưu thế rõ rệt cho hàng Việt Nam. Do vậy, DN Việt Nam cần đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm bạn hàng để tận dụng lợi thế này, chiếm lĩnh thị trường trước khi rất nhiều FTA sẽ được EU kết thúc đàm phán dự kiến trong năm nay và năm sau.

Bên cạnh đó, các hiệp hội cần yêu cầu các DN nâng cao tinh thần trách nhiệm trong hoạt động kinh doanh, hướng dẫn doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu theo quy định, tăng cường quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm.

Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh, Bộ Công thương sẽ bám sát diễn biến thị trường, đề phòng "chiến tranh" thương mại. Điều này rất quan trọng bởi mỗi ngày thị trường có những diễn biến nhanh chóng hoặc có thể bất thường. Các địa phương cần đẩy mạnh liên kết vùng, phối hợp với DN và hiệp hội ngành hàng để xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm xuất khẩu, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Về phía các hiệp hội cần chủ động cập nhật khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của ngành, cung cấp thông tin về nhu cầu hỗ trợ của DN với Bộ Công thương và hệ thống Thương vụ Việt Nam, đồng thời cần xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp với nhu cầu và năng lực của DN, ưu tiên khai thác cơ hội từ các thị trường có FTA. Các hiệp hội cần tăng cường hỗ trợ DN đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe. Các hoạt động xúc tiến thương mại cần được phối hợp chặt chẽ với hệ thống Thương vụ tại các thị trường mục tiêu để đảm bảo hiệu quả.

Còn các DN cần chủ động theo dõi, thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình thị trường, tuân thủ quy định thương mại, đồng thời thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào đặc biệt từ các nước bị Hoa Kỳ áp thuế để tránh nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.

T.Hằng-P.Vân