Bản dự thảo hòa bình lộ diện: 19 điều khoản được đồn đoán có thể xoay chuyển cục diện Nga – Ukraine?

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga đã nhận được bản dự thảo kế hoạch hòa bình Ukraine do Mỹ chỉnh sửa, một đề xuất được Washington đưa ra từ đầu tháng 11.

Kế hoạch ban đầu yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ, giới hạn quân đội ở mức 600.000 quân và từ bỏ mục tiêu gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Những điều khoản này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Kiev và các đồng minh châu Âu, buộc phía Mỹ phải đàm phán lại với Ukraine tại Geneva cuối tuần trước.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Getty

Theo đó, tài liệu 28 điểm do Mỹ soạn thảo đã được rút gọn xuống còn khoảng 19 điểm sau nhiều vòng thảo luận với Kiev và các đối tác. Phiên bản mới được cho là đã loại bỏ hoặc điều chỉnh các điều khoản gây tranh cãi, nhằm xây dựng một khuôn khổ khả thi hơn cho giai đoạn thương lượng tiếp theo với Nga.

Một số nguồn tin cho biết những điểm nhạy cảm nhất đã được xử lý lại, dù hiện chưa có xác nhận chính thức.

Washington đánh giá bản kế hoạch rút gọn “thực tế hơn”, nhưng vẫn giữ những nội dung được xem là có lợi cho Nga.

Tổng thống Donald Trump tuyên bố thỏa thuận gần như hoàn tất, song Nhà Trắng thừa nhận ba vấn đề then chốt vẫn chưa đạt đồng thuận: tình trạng lãnh thổ, quy mô lực lượng vũ trang Ukraine và triển vọng gia nhập NATO.

Moscow khẳng định sẽ không nhượng bộ trong các vấn đề cốt lõi và cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải giải quyết nguyên nhân gốc rễ của xung đột, đồng thời không làm thay đổi lập trường hiện tại của Nga tại Ukraine.

Kiev đáp lại rằng họ sẽ không công nhận bất kỳ sự kiểm soát lãnh thổ nào của Nga, cũng không sửa đổi Hiến pháp để phục vụ thỏa thuận hòa bình. Ukraine coi toàn vẹn lãnh thổ là “bất khả thương lượng” và nhấn mạnh các nội dung liên quan chủ quyền phải được tổng thống Mỹ và Ukraine thảo luận trực tiếp.

Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, Oleksandr Bevz cho biết một số điểm đã bị loại khỏi bản 19 điều khoản vì không liên quan trực tiếp đến an ninh Ukraine, mà thuộc về quan hệ Mỹ – Nga và các vấn đề khác.

Ông Bevz khẳng định Ukraine hướng tới những bảo đảm an ninh tương tự Điều 5 của NATO. Khi chưa được kết nạp, Kiev cần các cam kết phản chiếu tinh thần Điều 5, được thể hiện bằng thỏa thuận pháp lý ràng buộc, được phê chuẩn đầy đủ để đảm bảo hiệu lực lâu dài.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff dự kiến gặp đoàn đàm phán Ukraine tại Florida ngày 30.11 để tiếp tục thảo luận về kế hoạch chấm dứt xung đột.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ tới Pháp ngày 1.12 để bàn về “những điều kiện cho một nền hòa bình công bằng và bền vững”.

P.V