Bàn giải pháp quản lý nguồn nước trên đảo Phú Quốc

Sông Dương Đông đổ ra biển ở khu vực trung tâm đảo Phú Quốc đã ô nhiễm nhiều năm.

Sáng 26/11, UBND tỉnh Kiên Giang, Ngân hàng Thế giới (WB) và Cơ quan Phát triển quốc tế Australia (Aus AID) tổ chức Hội thảo khoa học trực tuyến về thúc đẩy quản lý nước bền vững tại Phú Quốc (Kiên Giang, Việt Nam).

Hội thảo khoa học trực tuyến về thúc đẩy quản lý nước bền vững tại Phú Quốc (Kiên Giang) tập trung trình bày các phát hiện của 2 sáng kiến hỗ trợ kỹ thuật có liên quan tới Phú Quốc. Một là đánh giá lợi ích của các giải pháp “dựa vào thiên nhiên trong quản lý tổng hợp ngập đô thị ở Thái Lan và Việt Nam (do đối tác về nước của Autralia tài trợ). Hai là đánh giá quản lý tổng hợp tài nguyên nước do Ngân hàng Thế giới tài trợ trong khuôn khổ dự án quản lý nước bền vững Phú Quốc.

Theo Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Kiên Giang, hiện nay hệ thống cấp nước sạch cho các phường/xã của Phú Quốc đã gần hết công suất. Nhà máy nước Dương Đông có công suất thiết kế 24.000m3/ngày thì đã cung cấp bình quân khoảng 21.000-23.000m3/ngày. Nguyên nhân chính do nhu cầu sử dụng nước tăng vượt dự báo, nên trong những năm tới sẽ khó đáp ứng nếu không tăng công suất.

Về thoát nước mưa và xử lý nước thải, hiện tại Phú Quốc có tổng cộng 394 km đường cống thoát nước (đạt tiêu chí đô thị loại II), song những năm gần đây cứ có mưa lớn là đảo lại ngập cục bộ, có nơi ngập sâu hơn 1m nước. Nguyên nhân do tốc độ xây dựng đô thị quá nhanh, mật độ xây dựng và độ nén đô thị cao khiến cống quá tải.

Về thu gom và xử lý nước thải, hiện chỉ có một số ít khu nghỉ dưỡng cao cấp trên đảo là được trang bị hệ thống này. Còn lại, hầu hết nước thải sinh hoạt của hơn 144.000 dân và hàng nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh trên đảo đều xả trực tiếp không qua xử lý ra sông, suối, kênh rạch đổ vào một số nhánh sông lớn như sông Dương Đông, rạch Cửa Cạn, rạch Cầu Sấu, rạch Tràm rồi đổ ra biển.

Một con rạch ở phường An Thới đổ ra Cầu Sấu ô nhiễm do nước thải của người dân.

Tình trạng nước thải sinh hoạt không qua xử lý khiến hầu hết sông, suối, rạch trên đảo Phú Quốc đều lâm vào tình trạng nước chuyển màu đen, ô nhiễm nặng, ảnh hưởng tới chất lượng nước biển ven bờ chung quanh đảo, vốn thuộc phạm vi khu bảo tồn biển Phú Quốc và là một phần của khu dự trữ sinh quyển thế giới tỉnh Kiên Giang.

Giải pháp cấp nước được tỉnh Kiên Giang đề xuất là đầu tư xây dựng các nhà máy cấp nước mới ở Cửa Cạn, Rạch Cá, Rạch Tràm và hồ Suối Lớn, hạn chế thấp nhất việc khai thác nước ngầm. Giải pháp này phù hợp với điều kiện tự nhiên của đảo Phú Quốc là có mùa mưa kéo dài từ 4-5 tháng/năm với lượng mưa trung bình khá lớn.

Về xử lý nước thải, các khu đô thị, khu du lịch sẽ xây dựng cống thải riêng, các khu dân cư hiện hữu thì dùng cống chung dẫn về trạm xử lý tạm trung. Các khu du lịch, cụm công nghiệp (nếu có) bắt buộc phải có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn tại chỗ trước khi xả vào hệ thống trạm tập trung.

Hội thảo cũng đã chỉ ra 4 vấn đề khó khăn đối với quá trình quản lý bền vững nguồn nước ở Phú Quốc. Ông Nguyễn Thanh Nhàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho rằng, vấn đề quản lý bền vững nguồn nước ở Phú Quốc đã trở nên cấp bách. Do đó, sau hội thảo này, các bên liên quan sẽ khẩn trương lập báo cáo kinh tế-kỹ thuật và tiến hành các thủ tục tiếp theo để trình các bộ, ngành và trình Chính phủ phê duyệt danh mục đầu tư dự án.