'Bản giao hưởng' hành động

Các đại biểu tham dự Hội nghị chụp ảnh lưu niệm tại Lancaster House. Ảnh: TTXVN phát

Trong bối cảnh tội phạm liên quan tới nhập cư bất hợp pháp đã trở thành thách thức toàn cầu nổi bật trong những năm gần đây, gây ra tình trạng mất ổn định về chính trị, đe dọa an ninh và sự thịnh vượng của nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Anh, Liên minh châu Âu (EU)… trong khi hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này cả song phương và đa phương nhìn chung còn thiếu hiệu quả, phân mảnh, hội nghị thu hút sự quan tâm và tham dự của đại diện hơn 40 quốc gia, tổ chức quốc tế, nền tảng mạng xã hội lớn nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm mua bán người và nhập cư bất hợp pháp toàn cầu. Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang dẫn đầu.

Ước tính tổng thu nhập toàn cầu từ hoạt động buôn người di cư lên tới 10 tỷ USD vào năm ngoái và các băng nhóm tội phạm do hàng trăm tên trùm cầm đầu đang sử dụng các chiến thuật trực tuyến tinh vi, lạm dụng hàng hóa và dịch vụ hợp pháp, cùng các mạng lưới tài chính bất hợp pháp để tổ chức buôn người di cư. Theo dữ liệu của Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) có 2.368 người di cư tử vong hoặc mất tích dọc theo các tuyến đường biển Địa Trung Hải và Tây Bắc Phi vào năm 2024. Đáng chú ý, nhiều nạn nhân là những người trẻ tuổi và trẻ em.

Với nước Anh, chủ nhà của hội nghị, nhập cư bất hợp pháp đã trở thành chủ đề chính trị gây tranh cãi hàng đầu và trọng tâm chính sách đối nội của chính phủ Công đảng kể từ khi đảng này giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử tháng 7/2024. Đây cũng là chủ đề mà các đảng phái chính trị cực hữu, dân tộc chủ nghĩa tại Anh đang triệt để tận dụng để kích động làn sóng bài ngoại, chống nhập cư nhằm thu hút sự ủng hộ của cử tri trong các cuộc bầu cử. Đối với cá nhân Thủ tướng Keir Starmer, việc lần đầu tiên tổ chức hội nghị thượng đỉnh về chủ đề an ninh biên giới với tính chất toàn cầu cho thấy tham vọng của ông nhằm đưa Anh trở thành quốc gia đi đầu trong nỗ lực toàn cầu chống tội phạm liên quan tới tổ chức, môi giới đưa người nhập cư bất hợp pháp. Điều đó cũng phản ánh quan điểm lâu nay của chính khách này, dựa trên kinh nghiệm làm việc của ông với tư cách là trưởng công tố viên, rằng hợp tác xuyên biên giới là nền tảng để giải quyết các băng nhóm quốc tế và bảo vệ biên giới của Anh.

Nội dung chính các cuộc thảo luận tại hội nghị bao gồm các biện pháp đấu tranh chống lại chuỗi cung ứng và những kẻ tiếp tay cho mạng lưới tội phạm; ngăn chặn nguồn tài chính hỗ trợ cho tội phạm; cách tiếp cận hệ thống của Anh đối với an ninh biên giới; cách thức đấu tranh với tội phạm trên không gian mạng, hoạt động quảng cáo, xúc tiến và tạo điều kiện cho dịch vụ nhập cư bất hợp pháp. Các bên cam kết tăng cường quan hệ đối tác quốc tế, chia sẻ thông tin tình báo và thực hiện loạt biện pháp phá vỡ có mục tiêu đối với các mạng lưới tội phạm có tổ chức đưa người nhập cư bất hợp pháp.

Vai trò dẫn dắt của Anh trong cuộc chiến chống nhập cư bất hợp pháp toàn cầu đã được thể hiện rõ nét. Nhiều thỏa thuận mới đã được đưa ra, trong đó, Pháp đã đồng ý triển khai một đơn vị gồm các sĩ quan chuyên trách có khả năng cơ động, được đào tạo bài bản và được trang bị để phản ứng linh hoạt nhằm ngăn chặn việc hạ thủy thuyền nhỏ. Ngoài ra Anh và Pháp cũng nhất trí hợp tác giải quyết tình trạng nhập cư trái phép ngay từ các nước nguồn và trung chuyển, thông qua việc tiếp cận cộng đồng và tăng cường khả năng phát hiện giấy tờ giả cho các quan chức Iraq. Đức đã cam kết tăng cường thực thi pháp luật nhằm vào những người tiếp tay cho hoạt động buôn người vào Anh, trong khi Anh và Italy đã thiết lập một lực lượng đặc nhiệm mới có nhiệm vụ triệt phá dòng tiền của những kẻ buôn người.

Hội nghị thượng đỉnh cũng bao gồm các cuộc thảo luận giữa các nhà lãnh đạo với các công ty công nghệ như Meta, X và TikTok để giải quyết, đấu tranh, ngăn chặn việc sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, dụ dỗ trực tuyến đối với các hoạt động nhập cư bất hợp pháp.

Những thỏa thuận, biện pháp, kế hoạch hành động song phương và đa phương tại hội nghị được giới phân tích đánh giá là sẽ giúp cho Anh tăng cường an ninh biên giới, an ninh quốc gia và tạo ra một hệ thống tị nạn hiệu quả và dễ quản lý hơn, giảm bớt gánh nặng về nhà ở, y tế và giáo dục cho nền kinh tế Anh và các địa phương.

Tham dự hội nghị, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an đã có bài phát biểu quan trọng, nêu bật những diễn biến mới, đánh giá xu thế phát triển của tội phạm nhập cư bất hợp pháp dựa trên sự bùng nổ của các công nghệ mang tính đột phá như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn… và các nền tảng mạng xã hội như Meta, X, Tiktok. Từ tình hình trên, Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, áp dụng các biện pháp đồng bộ về pháp luật, chính trị, ngoại giao, kinh tế, thông tin tuyên truyền và nghiệp vụ công an để đấu tranh với tội phạm nhập cư bất hợp pháp, góp phần thực hiện mục tiêu “bảo vệ an ninh con người”.

Ngoài ra, Việt Nam cũng đề xuất các biện pháp tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin và phối hợp đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động phạm tội; tăng cường công tác quản lý xuất cảnh, nhập cảnh, đảm bảo an ninh cho người nước ngoài trên lãnh thổ của nhau; hỗ trợ, đào tạo nâng cao năng lực và cung cấp phương tiện kỹ thuật hiện đại cho các nước nhằm hỗ trợ kịp thời, nâng cao năng lực phòng chống tội phạm.

Có thể nói, với sự chuẩn bị chu đáo và chương trình nghị sự hợp lý của nước chủ nhà Anh, Hội nghị thượng đỉnh về an ninh biên giới lần đầu tiên đã diễn ra thành công, đánh dấu một bước tiến tới một chiến lược toàn cầu thống nhất, với các kế hoạch tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan nhằm ngăn chặn hoạt động nhập cư bất hợp pháp ở mọi giai đoạn, từ các quốc gia xuất phát đến Anh. Để hiện thực hóa kết của của hội nghị, các nước, các tổ chức quốc tế, mạng lưới truyền thông, nền tảng mạng xã hội cần phải chung tay hợp tác, thống nhất để có thể cùng nhau tạo nên "bản giao hưởng" trong triển khai các thỏa thuận, chương trình hành động đã đạt được tại hội nghị lần này.

Phong Hà (Phóng viên TTXVN tại Vương quốc Anh)