Bánh lá răng bừa Huệ Quyên: Tình đất, nghĩa người xứ Thanh

Liên tưởng đến chuyện xưa tích cũ, lại nhớ đến một người con xứ Thanh - ông Nguyễn Văn Huệ (64 tuổi) cùng vợ là bà Khuất Thị Quyên, hiện đang sống tại thôn Thọ Nhạn, xã Hà Lai, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Họ nổi tiếng với nghề làm bánh lá răng bừa - một đặc sản dân dã nhưng đậm đà hồn quê, mang thương hiệu “Huệ Quyên” được đông đảo khách hàng tin tưởng và ưa chuộng.

Ông Nguyễn Văn Huệ, chủ cơ sở bánh lá Huệ Quyên

Khách hàng sau khi thưởng thức đều có chung cảm nhận: bánh thơm, ngon, dẻo, dai, đậm đà vị thịt hành, béo ngậy, quyến rũ. Trong những bữa tiệc, những chiếc bánh nhỏ xinh bóc ra còn nóng hôi hổi, dẻo dai như lưỡi câu, hương thơm tỏa ra ngào ngạt, vị béo ngậy của thịt hành quyện với chút cay se đặc trưng của tiêu bắc khiến ai đã ăn rồi khó lòng quên được.

Hiện nay, bánh lá Huệ Quyên được tiêu thụ chủ yếu qua hai cửa hàng thực phẩm sạch tại TP Thanh Hóa, đồng thời giao hàng rộng khắp cả nước từ đồng bằng đến vùng cao. Những ngày lễ, tết, cả cơ sở làm việc liên tục ngày đêm, sản lượng tăng gấp 5 lần so với ngày thường, lên đến hàng chục vạn chiếc.

Bánh lá răng bừa được làm từ gạo tẻ, thịt lợn, hành khô, nước mắm, muối, hạt tiêu. Gạo được ngâm, vo sạch, nghiền nhỏ rồi để ráo nước trước khi gói. Nhân bánh là thịt lợn xay nhuyễn trộn hành, xào chín cùng gia vị vừa đủ. Sau khi gói, bánh nếu chưa sử dụng trong ngày sẽ được cấp đông, có thể bảo quản đến 45 ngày. Khi sử dụng, có thể luộc 60 phút hoặc hấp 90 phút mà không cần rã đông.

Cơ sở Huệ Quyên sản xuất theo đơn đặt hàng, trung bình mỗi tháng tiêu thụ khoảng 20.000 chiếc, doanh thu khoảng 70 triệu đồng, lãi khoảng 20 triệu/tháng. Cơ sở tạo việc làm thường xuyên cho 8 lao động, vào dịp cao điểm cuối năm thuê thêm 4 người, thu nhập trung bình 4,5 triệu đồng/người/tháng.

Bánh lá răng bừa truyền thống có khá nhiều nơi làm. Nguyên liệu làm bánh gồm có gạo tẻ, thịt lợn, hành khô, mắm, muối, hạt tiêu.

Để xây dựng được cơ ngơi hiện nay, ông bà Huệ - Quyên đã đầu tư vài trăm triệu đồng vào máy nghiền, máy ráo bột, tủ hấp bánh, tủ đông lạnh, cùng các dụng cụ sản xuất khác. Mỗi năm cơ sở sử dụng 16 - 18 tấn gạo Xi23 và Xi21 - loại lúa thuần chất lượng cao, có thời gian sinh trưởng dài, đạt tiêu chuẩn VietGAP. Lá dong được đặt mua từ các vùng lân cận, giá trung bình 25 đồng/lá.

Cơ sở sản xuất bánh lá Huệ Quyên thường xuyên được các đoàn công tác kiểm tra đột xuất về an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường… và đều đạt yêu cầu. Sản phẩm đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao từ năm 2021 đến nay.

Tôi vẫn còn nhớ thời bao cấp, mẹ tôi từng làm bánh lá đem bán khắp các chợ quê: chợ Vừng, chợ Láng, chợ Đô, đến chợ Đền, chợ Gũ… Những tối ngồi bên mẹ tráng bánh, mong được cái bánh rách mẹ cho ăn, rồi sáng tinh mơ theo mẹ ra chợ, mủng bánh còn chưa kịp đặt xuống đã có người vây quanh chọn mua. Ký ức ấy gợi lên trong tôi sự trân trọng với chiếc bánh quê – thứ quà giản dị mà đậm đà hồn Việt.

Chiếc bánh từ hạt gạo ngày nào cha ông ta sáng tạo ra đã trở thành biểu tượng ẩm thực: bánh chưng, bánh dày, bánh gai, bánh cuốn, bánh mật, bánh trôi… và bánh lá răng bừa hôm nay là một phần của di sản ấy. Tin rằng, với chất lượng và tâm huyết, bánh lá Huệ Quyên sẽ còn vươn xa, góp phần tôn vinh ẩm thực quê hương.

Lê Như Cương