Báo chí đồng hành với doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi xanh

Báo chí góp phần giúp doanh nghiệp chuyển đổi số

Trong những tham luận hay tại diễn đàn, có tham luận “Báo chí cần đồng hành với doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi xanh” của bà Văn Thị Minh Hoa - Phó Chủ tịch Hội Công nghệ Vi mạch Bán dẫn TP Hồ Chí Minh (HSIA), Chủ tịch Câu lạc bộ Báo chí và truyền thông Xanh (HSIA).

PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị phát biểu tại diễn đàn.

Bà Văn Thị Minh Hoa cho rằng, vai trò của báo chí trong hành trình chuyển mình của đất nước bước vào kỷ nguyên mới rất quan trọng. Thông qua báo chí, phát huy vai trò của kinh tế tư nhân, đặc biệt là vai trò của doanh nhân được đề cao thông qua hàng loạt Nghị quyết Trung ương mới ban hành. Cụ thể, Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Trong bối cảnh đó, những người làm báo đã đóng góp cho quá trình phát triển của đất nước bằng những việc làm cụ thể thông qua nghiệp vụ của mình, đồng hành và giúp DN thực hiện sự chuyển mình theo định hướng của Chính phủ: phát triển nền kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi số (CĐS), chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, công cuộc xây dựng và phát triển nến kinh tế tuần hoàn và CĐS, chuyển đổi xanh không dễ dàng trong bối cảnh hiện nay, khi các DN đang phải vất vả đối phó với sự suy giảm kinh tế chung của thế giới, nhu cầu tiêu dùng giảm, nhận thức đánh giá sản phẩm hàng hóa cũng khác trước, nhất là sau đại dịch Covid-19.

Vậy kinh tế tuần hoàn là gì, bà Minh Hoa đặt câu hỏi và trả lời là mô hình kinh tế hướng đến việc sử dụng tài nguyên theo cách bền vững bằng việc tái sử dụng, tái chế và kéo dài vòng đời sản phẩm. Thay vì mô hình kinh tế tuyến tính truyền thống (sản xuất, sử dụng, thải bỏ), thì kinh tế tuần hoàn giảm thiểu chất thải, tận dụng tối đa giá trị từ các sản phẩm và nguyên liệu. Mô hình này tập trung vào thiết kế sản phẩm để dễ tái chế, tối ưu hóa quy trình sản xuất nhằm hạn chế tiêu thụ tài nguyên và giảm ô nhiễm. Theo cách này, vòng đời của sản phẩm được kéo dài.

Mô hình kinh tế tuần hoàn giúp giảm phát thải, thúc đẩy sử dụng hiệu quả tài nguyên, góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường, giải quyết các vấn đề về khan hiếm và bảo tồn tài nguyên. Việc chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn chính là quá trình chuyển đổi xanh, với sự trợ giúp đồng hành của CĐS (CĐS xanh) được gọi là chuyển đổi kép, đang mở ra cơ hội to lớn, tạo động lực mạnh mẽ cho cộng đồng DN Việt Nam chuyển đổi sang mô hình sản xuất và kinh doanh mang tính bền vững, nhằm giảm phát thải ròng carbon bằng 0 vào năm 2050.

Vai trò của những người làm báo tham gia vào quá trình này vô cùng quan trọng để nâng cao nhân thức của cộng đồng xã hội và doanh nhân, kết nối và chia sẻ thông tin, giám sát và phản biện chính sách để Chính phủ tạo hành lang tốt nhất cho DN hoạt động, bảo vệ doanh nhân.

Đẩy mạnh tuyên truyền lợi ích của kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi xanh

“Các công việc cụ thể mà báo chí có thể làm được, theo tôi đó là đẩy mạnh tuyên truyền về khái niệm, nguyên tắc và lợi ích của kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi xanh đến các DN, doanh nhân và cộng đồng xã hội (người tiêu dùng). Khi chúng ta làm được vai trò nâng cao nhận thức cho cộng đồng DN và người tiêu dùng về sự cần thiết phải áp dụng các mô hình kinh tế bền vững sẽ giúp thay đổi thói quen tiêu dùng xanh từ cộng đồng. Từ đó khuyến khích hay buộc DN phải tham gia vào quá trình xanh hóa hoạt động sản xuất và kinh doanh. Thực hiện vai trò này, không chỉ là các tuyến bài tuyên truyền trên mặt báo, mà các báo còn thể hiện vai trò tham gia chủ động sau mặt báo như tổ chức các talkshow, diễn đàn và hội thảo, từ online đến offline. Hiện nay nhiều báo đang làm rất tốt các hoạt động này”, bà Văn Thị Minh Hoa nói.

Bà Văn Thị Minh Hoa - Phó Chủ tịch HSIA, Chủ tịch HSIA trình bày tham luận.

Cũng theo bà Minh Hoa, khi triển khai các hoạt động này, báo chí đã giúp nâng cao năng lực và kiến thức cho các cá nhân người tiêu dùng, doanh nhân và tổ chức về kinh tế tuần hoàn, nâng cao kiến thức về môi trường, CĐS và tiêu chí kinh tế xanh. Đặc biệt, khi nâng cao được nhận thức và kiến thức toàn xã hội, sẽ tạo ra được một lực lượng lao động có khả năng áp dụng các nguyên tắc bền vững đồng hành cùng DN nơi họ làm việc, để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững ở Việt Nam.

Và trong vai trò kết nối, chia sẻ thông tin, báo chí còn đóng vai trò cầu nối giữa các DN, các tổ chức phi lợi nhuận và cộng đồng; giúp DN chủ động tính toán bài toán đầu tư phù hợp với nhu cầu thị hiếu người tiêu dùng nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Ví dụ, các bài báo giới thiệu thông tin TP Hồ Chí Minh sẽ phát triển 14 khu công nghiệp (KCN) thông minh, hiện đại với tổng diện tích 3.833ha (Phạm Văn Hai I, Phạm Văn Hai II, Vĩnh Lộc 3, Nhị Xuân), sẽ đầu tư từ năm 2025 - 2030; những năm tiếp theo sẽ là Tân Phú Trung 2, Tân Phú Trung 3, Tân Phú Trung 4, Bình Khánh 1 và Bình Khánh 2. Cùng với đó, là 5 KCN – khu chế xuất hiện hữu sẽ chuyển đổi thành KCN CNC, KCN sinh thái và Trung tâm Logistic. Tổng vốn ưu đãi trong 7 năm là 200 tỷ đồng đã sẵn sàng cho các nhà đầu tư tham gia…

Tuyên truyền về doanh nghiệp thành công trong CĐS để động viên doanh nghiệp khác

“Những thông tin này sẽ giúp các nhà đầu tư bất động sản có thể sắp xếp để tham gia đầu tư hạ tầng KCN, giúp nhà sản xuất định hướng để chuyển đổi hoạt động xanh nhằm giảm phát thải, ứng dụng CĐS để quản trị DN hiệu quả nhất, giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Đặc biệt, các dự án đầu tư mới, được tính toán để đăng ký vào các KCN phù hợp và ngay trong bước dự toán đầu tư đã phải tính tổng thể máy móc thiết bị và công nghệ theo hướng kinh tế tuần hoàn; từ thiết kế sản phẩm ban đầu làm sao thu hồi được để tái chế, sử dụng nguyên liệu gì để bảo vệ môi trường và thuận lợi cho việc tái chế” - bà Minh Hoa cho biết.

Diễn đàn “Báo chí đồng hành cùng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” do Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức.

Cũng theo bà Minh Hoa, khi báo chí viết về các DN đã thành công trong áp dụng kinh tế tuần hoàn, trong thực hiện CĐS, sẽ tạo cảm hứng cho nhiều DN khác. Điều này rất cần thiết để những DN chưa thực hiện các giải pháp kinh tế tuần hoàn – kinh tế xanh, chưa thực hiện CĐS phục vụ mục tiêu kinh tế tuần hoàn sẽ thấy mình đứng sau, sản phẩm của DN không được yêu thích...

Một vai trò quan trọng khác là báo chí với vai trò giám sát, phản ánh những thách thức mà DN đang gặp phải khi áp dụng các chính sách liên quan đến kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi xanh. Điều này giúp nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc xây dựng chính sách và tạo môi trường thuận lợi cho DN.

“Tôi rất coi trọng vai trò này, vì báo chí nhận được sự tôn trọng nhiều hơn từ cộng đồng DN và doanh nhân, khi dám cất tiếng nói về những khó khăn DN đang gặp phải do chính sách quản lý của Nhà nước và chuyển thông tin những khó khăn vướng mắc này đến những địa chỉ cần thiết” - bà Văn Thị Minh Hoa khẳng định.

Tân Tiến