'Bão' Covid-19 thổi bay thành quả kinh tế Nhật Bản thời Thủ tướng Abe

Tiêu dùng của Nhật Bản suy giảm đến 8,2% trong quý II/2020 khi nước này áp dụng các biện pháp chống dịch Covid-19. Ảnh: AFP

Xuống đáy 4 thập kỷ

Tính cả quý II/2020, kinh tế Nhật Bản hứng chịu suy giảm quý thứ 3 liên tiếp. Quy mô GDP thực tế trong quý II rớt xuống mức thấp nhất trong thập kỷ, thổi bay thành quả của việc triển khai các chính sách kinh tế của Thủ tướng Shinzo Abe (Abenomics) từ cuối năm 2012.

Nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới bắt đầu gượng dậy sau lệnh gỡ bỏ các biện pháp phong tỏa chống dịch Covid-19 hồi cuối tháng 5, nhưng các nhà phân tích nhận định sức hồi phục kinh tế trong quý III/2020 vẫn sẽ “khiêm tốn” bởi số ca nhiễm Covid-19 có dấu hiệu tăng trở lại khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.

“Kinh tế Nhật Bản trong quý II/2020 bị kéo tụt bởi cả tiêu dùng trong nước và xuất khẩu đều lao dốc”, Takeshi Minami, chuyên gia kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Norinchukin (Tokyo) nhận định. “Kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng dương trong quý III/2020. Tuy nhiên, sự phục hồi của các nền kinh tế trên thế giới sẽ vẫn khá khiêm tốn, ngoại trừ Trung Quốc”, chuyên gia Minami nói thêm.

Nền kinh tế Nhật Bản trong quý II suy giảm 27,8% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức giảm 27,2% được dự báo, theo số liệu chính phủ Nhật Bản công bố hôm nay 17/8. Đây là cú trượt lớn nhất của kinh tế Nhật Bản, tính từ lúc công bố số liệu kinh tế năm 1980.

Không so bì với độ “bay hơi” 32,9% của nền kinh tế Mỹ, nhưng cú rơi “ngoạn mục” 27,8% của kinh tế Nhật Bản đã bỏ xa mức giảm 17,8% trong quý I/2009 - thời điểm thế giới đang trong cuộc khủng hoảng tài chính và sự sụp đổ của “đế chế” Lehman Brothers khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo.

Quy mô GDP thực tế của Nhật Bản trong quý II/2020 giảm còn 485.000 tỷ yên, mức thấp nhất kể từ quý II/2011 - thời điểm mà Nhật Bản vẫn đang chịu tác động của giảm phát và trì trệ kéo dài 2 thập kỷ.

Thông tin nền kinh tế suy giảm nghiêm trọng trong quý II/2020 khiến chứng khoán Nhật Bản trong phiên giao dịch hôm nay 17/8 rớt điểm mạnh nhất trong 2 tuần qua, còn lợi suất của hầu hết các trái phiếu chính phủ đều đi xuống.

Mây đen bao phủ

Tiêu dùng là lĩnh vực kép tụt GDP Nhật Bản trong quý II/2020 khi suy giảm đến 8,2% do nước này áp dụng các biện pháp phong tỏa chống dịch Covid-19.

Trong khi đó, nhu cầu hàng hóa toàn cầu thời Covid-19 cũng suy yếu. Kim ngạch xuất khẩu trong quý I/2020 lao dốc tới 18,5% do xuất khẩu ô tô bị ngưng đọng. Chi phí tài sản cố định trong quý II cũng giảm 1,5%, chưa bằng 1/3 mức giảm được dự báo - 4,2%.

Tuy đánh giá số liệu GDP quý II cho thấy tình hình “khá nghiêm trọng”, nhưng Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Yasutoshi Nishimura vẫn tin còn những điểm sáng khi tiêu dùng gần đây tăng trở lại.

Dẫu vậy, các nhà phân tích cảnh báo, doanh nghiệp Nhật Bản có thể cắt giảm việc làm và chi tiêu nếu số ca mắc Covid-19 tăng trở lại và nhu cầu hàng hóa toàn cầu vẫn ở mức thấp.

Chưa hết, những đám mây đen vẫn đang ở phía trước. Nếu căng thẳng giữa hai siêu cường nhóm trên (Mỹ và Trung Quốc) gia tăng, đà phục hồi của kinh tế Nhật Bản sẽ bị chững lại. Có đến 90% các chuyên gia được Reuters khảo sát cho rằng xung đột Mỹ - Trung sẽ ảnh hưởng đến kinh tế Nhật Bản.

“Nhu cầu đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản được dự báo sẽ giảm khi lợi nhuận sụt giảm và rủi ro dịch Covid-19 lan rộng”, Saisuke Sakai, chuyên gia kinh tế cao cấp từ Viện Kinh tế Mizuho (Tokyo) nhận định.

“Vẫn có khả năng hoạt động kinh tế ở Nhật Bản bị đình trệ nếu các quốc gia lớn tái áp dụng các biện pháp phong tỏa chống dịch Covid-19 hoặc Nhật Bản tái thiết lập tình trạng khẩn cấp”, chuyên gia Saisuke Sakai nói thêm.

Nhật Bản đã triển khai các biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ quy mô lớn để giảm sốc cho nền kinh tế trước tác động của dịch Covid-19. Trước khi dịch Covid-19 ập đến, nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới đã chịu cơn sốc bởi động thái thuế doanh thu trong nước áp dụng cuối năm ngoái và thương chiến Mỹ - Trung tăng nhiệt.