Bảo đảm an toàn giao thông cho học sinh: Đâu là giải pháp?Bài cuối: Bao giờ thoát cảnh 'bắt cóc bỏ đĩa'?

Để chấm dứt vòng luẩn quẩn “ra quân - giảm - tái phạm” cần sự quyết tâm đồng bộ của chính quyền, nhà trường, gia đình và toàn xã hội. Chỉ khi đó, con đường đến trường của học sinh mới thực sự trở thành hành trình bình yên.

Một buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật an toàn giao thông cho học sinh Trường Trung học cơ sở Trung Giã (xã Trung Giã). Ảnh: Thanh Tú

Nhiều cách làm sáng tạo

Ngay trong tuần đầu tiên của năm học 2025-2026, Trường Trung học phổ thông Đông Kinh, Công an phường Tương Mai và Đội Cảnh sát giao thông số 14 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội) đã tổ chức buổi sinh hoạt dưới cờ với chuyên đề “An toàn giao thông”. Tại chương trình, hơn 1.400 học sinh cùng thầy cô và Ban đại diện cha mẹ học sinh đã ký cam kết tuân thủ nghiêm quy định pháp luật về an toàn giao thông.

Học sinh Lê Văn Long, lớp 10A4, chia sẻ sau buổi sinh hoạt: “Những tình huống thực tế mà các chú công an đưa ra giúp chúng em hiểu rõ hậu quả khôn lường nếu chủ quan khi tham gia giao thông. Em sẽ nghiêm túc đội mũ bảo hiểm và đi đúng quy định để bảo đảm an toàn cho bản thân và người khác”.

Không chỉ cấp trung học phổ thông, nhiều trường trung học cơ sở cũng chủ động lồng ghép nội dung an toàn giao thông. Ngày 23-9 vừa qua, Trường Trung học cơ sở Trung Giã (xã Trung Giã) đã tổ chức buổi truyền thông trực quan, trình chiếu video về các tình huống, hướng dẫn kỹ năng ứng xử trên đường cho hơn 1.500 học sinh. Sau đó, toàn bộ học sinh và giáo viên ký cam kết thực hiện nghiêm túc Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024.

Một số trường học khác cũng có cách làm sáng tạo và thường xuyên. Trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Hà Thành (phường Nghĩa Đô) đã đưa nội dung giáo dục an toàn giao thông vào tiết học kỹ năng sống, mỗi tuần 2 tiết. Học sinh không chỉ được học Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 mà còn tham gia đóng tiểu phẩm, diễn kịch tình huống vi phạm để khắc sâu kiến thức. Còn tại Trường Trung học phổ thông Bất Bạt (xã Bất Bạt), Ban Giám hiệu đã phối hợp với công an xã vận động các hộ dân quanh trường không nhận trông giữ xe máy có dung tích xi lanh lớn hơn 50cc cho học sinh.

Các mô hình trên cho thấy, khi công tác giáo dục được triển khai đồng bộ, sáng tạo và có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - công an - phụ huynh. Qua đó, học sinh không chỉ được trang bị kiến thức mà còn được hình thành thói quen và văn hóa giao thông ngay từ tuổi học trò.

Cần giải pháp dài hơi

Dù có nhiều nỗ lực nhưng thực tế cho thấy các đợt kiểm tra cao điểm vẫn phát hiện hàng nghìn trường hợp học sinh vi phạm. Chỉ trong tuần đầu tháng 9 vừa qua, Công an thành phố Hà Nội đã xử lý gần 1.000 trường hợp vi phạm giao thông của học sinh, tạm giữ gần 500 phương tiện, gửi thông báo vi phạm tới hơn 300 cơ sở giáo dục. Các lỗi chủ yếu mà học sinh mắc phải là chưa đủ điều kiện điều khiển xe, không đội mũ bảo hiểm, đi sai làn đường, vượt đèn đỏ...

Trung tá Phạm Văn Luyến, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông số 9 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội), cho rằng: “Ở lứa tuổi mới lớn, nhiều học sinh thiếu kinh nghiệm, chưa ý thức hết mức độ nguy hiểm. Nếu phụ huynh giao xe máy phân khối lớn cho con, đồng nghĩa với việc đẩy con em mình vào nguy cơ rủi ro cao. Do đó, cần xử lý nghiêm cả học sinh, phụ huynh và các cơ sở trông giữ xe tiếp tay cho vi phạm”.

Theo các chuyên gia, việc tổ chức các chiến dịch tuyên truyền ngắn hạn thường tạo hiệu quả tức thời nhưng khó bền vững. Điều quan trọng là phải thực hiện giám sát lâu dài để cổng trường luôn an toàn. Việc làm này yêu cầu công an phường, lực lượng bán chuyên trách túc trực tại cổng trường trong giờ cao điểm phải hoạt động tích cực để ghi nhận vi phạm, phối hợp với nhà trường xác minh và mời phụ huynh đến làm việc.

Để hạn chế vi phạm về an toàn giao thông trong học sinh, các chuyên gia giáo dục đề xuất đưa tiêu chí an toàn giao thông vào hệ thống đánh giá thi đua cuối năm của học sinh và nhà trường. Điều này không chỉ nâng cao trách nhiệm của từng học sinh mà còn buộc nhà trường quan tâm sát sao, tránh tình trạng tuyên truyền hình thức. Cùng với đó, thành phố cũng cần tiếp tục khuyến khích học sinh đi học bằng xe buýt, xe đạp điện đạt chuẩn. Phụ huynh phải cương quyết, không “chiều con” mua xe máy phân khối lớn khi các em chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe.

An toàn giao thông học đường không thể giải quyết bằng vài chiến dịch ra quân, cũng không thể chỉ dựa vào cam kết hình thức. Đó là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường, lực lượng chức năng và toàn xã hội. Gia đình không được giao xe phân khối lớn cho con khi chưa đủ tuổi. Nhà trường phải coi giáo dục giao thông là nhiệm vụ trọng tâm, lồng ghép thường xuyên trong dạy học và sinh hoạt tập thể. Lực lượng công an cần duy trì kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm, đồng thời tăng cường truyền thông, tư vấn trực tiếp cho học sinh. Chỉ khi các giải pháp này được thực hiện đồng bộ, liên tục và thực chất, con đường đến trường mới thực sự trở thành hành trình an toàn, bình yên cho thế hệ trẻ. Đó không chỉ là mong muốn của học sinh, phụ huynh mà còn là yêu cầu cấp thiết để xây dựng một xã hội văn minh, kỷ cương và văn hóa trong tham gia giao thông.

Nhóm phóng viên