Bảo đảm hài hòa giữa quản lý nhà nước và kiến tạo phát triển

Quang cảnh hội thảo

Cơ bản nhất trí với sự cần thiết xây dựng và ban hành dự thảo Luật, các đại biểu cũng cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam mở cửa thị trường, hội nhập quốc tế sâu rộng, dẫn đến hoạt động kinh tế đi vào chiều sâu, thực chất hơn, doanh nghiệp xuất khẩu ngày càng đối mặt với nhiều quy định, yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại các thị trường nước ngoài.

Với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu đối với sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ, yêu cầu đổi mới mô hình quản lý khoa học, công nghệ, phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia, vai trò, tầm ảnh hưởng của chất lượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đến phát triển kinh tế - xã hội ngày càng lớn.

Các đại biểu nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên cơ sở phát huy ưu điểm và khắc phục các hạn chế của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là rất cần thiết.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Một trong những điểm mới của dự thảo Luật là nội dung sửa đổi, bổ sung nhằm đổi mới việc xác định sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm, hàng hóa nhóm 2) và hoạt động kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa với các nội dung sau đã bảo đảm tính thống nhất, khả thi.

Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) Nguyễn Hoài Nam phát biểu

Về nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 5 theo hướng quy định cụ thể nguyên tắc xác định những sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 trên cơ sở mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa, trong đó bao gồm tất cả các loại sản phẩm, hàng hóa như nông sản, thực phẩm, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, máy móc, thiết bị...

Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Xuân Dương phát biểu

Những sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro cao sẽ quy định biện pháp quản lý trước khi thông quan (tiền kiểm) và sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, thấp sẽ quy định biện pháp quản lý sau thông quan trước khi lưu thông trên thị trường hoặc cho phép tự công bố hợp quy (hậu kiểm). Khả năng gây mất an toàn có thể xảy ra đối với sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 được xác định dựa trên một hoặc những yếu tố sau: bản chất hóa học, vật lý, sinh học; kết cấu, nguyên lý hoạt động; quá trình vận chuyển, lưu giữ, bảo quản, sử dụng…

Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia Hà Minh Hiệp phát biểu

Quan tâm đến nội dung này, một số ý kiến thống nhất nên chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm; đồng thời, nên tiếp cận theo hướng tăng cường các biện pháp quản lý rủi ro thay vì liệt kê ra những sản phẩm, hàng hóa thuộc nhóm 2, nhằm tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình tổ chức thực hiện.
Có ý kiến đề nghị, nên giao Chính phủ quy định danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2.

Về kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 27 theo hướng việc miễn, giảm kiểm tra chất lượng thực hiện theo quy định của Chính phủ vì thời gian qua việc triển khai nội dung này tại các bộ, ngành chưa thống nhất, dẫn đến khó khăn, tốn kém và mất cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, các đại biểu kiến nghị sửa đổi, bổ sung nội dung này theo hướng giao Chính phủ quy định cụ thể để thống nhất triển khai thực hiện.

Về phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, các đại biểu nhận thấy, dự thảo Luật đã khắc phục tồn tại, bất cập trong việc phân cấp, phân quyền cho các Bộ, ngành tự xây dựng hàng hóa nhóm 2 và ban hành các quy chuẩn kỹ thuật liên quan. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, các nội dung về phân cấp quản lý chưa làm rõ vai trò của Trung ương ở đâu, vai trò của địa phương ở đâu và đề nghị làm rõ nội dung này.

Phát biểu kết luận hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao các ý kiến góp ý rất cụ thể và tâm huyết vào dự thảo Luật tại hội thảo. Với vai trò là cơ quan chủ trì thẩm tra dự án Luật, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường sẽ khẩn trương phối hợp thẩm tra dự án Luật ngay khi hồ sơ dự án Luật được chuyển sang phía Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh nước ta hội nhập sâu rộng với kinh tế quốc tế, nội dung dự thảo Luật cần bảo đảm tiếp cận theo hướng phù hợp với các thông lệ quốc tế và đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong tình hình mới.
Cùng với đó, các quy định trong dự thảo Luật cần bảo đảm sự cân bằng và hài hòa giữa quản lý nhà nước và kiến tạo phát triển, trên quan điểm tháo gỡ được những vướng mắc về quy định pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp.

Thanh Chi