Bảo đảm minh bạch, hiệu quả khi vận hành sàn giao dịch carbon trong nước

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: TTXVN phát

Cân đối cung - cầu và hiệu quả vận hành thị trường

Nhấn mạnh các nhóm vấn đề mà Bộ Tài chính cần tiếp thu, hoàn thiện trong dự thảo Nghị định, Phó Thủ tướng nêu rõ, liên quan đến phân định trách nhiệm giữa các Bộ: Nông nghiệp và Môi trường, Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Việt Nam thì những vấn đề thuộc chức năng nghiệp vụ và tổ chức vận hành sàn giao dịch thuộc trách nhiệm quản lý thống nhất, toàn diện của Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Việt Nam.

Còn các quy định liên quan đến hàng hóa đưa vào sàn, chất lượng hàng hóa và pháp lý liên quan, trách nhiệm thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp kiểm tra, giám sát cùng Bộ Tài chính đảm bảo minh bạch, cân đối cung - cầu và hiệu quả vận hành thị trường.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải giám sát toàn diện cơ chế, chính sách liên quan đến tín chỉ carbon trong nước và quốc tế, bao gồm điều tiết cung - cầu hợp lý để tạo động lực cho thị trường vận hành hiệu quả, tránh tình trạng cung quá nhiều khiến giá thấp hoặc cầu lớn mà cung ít khiến giá cao. Giai đoạn đầu cần tăng cầu để thị trường vận hành, có giao dịch thực tế.

Về ngân hàng tham gia cung cấp dịch vụ thanh toán, Phó Thủ tướng yêu cầu quy định ít nhất một ngân hàng được lựa chọn bởi Ủy ban Chứng khoán Việt Nam, đảm bảo đáp ứng điều kiện kỹ thuật, pháp lý và có khách hàng tham gia giao dịch. Các ngân hàng khác có thể tham gia sau khi đáp ứng đầy đủ điều kiện.

Liên quan đến quy định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, bồi thường và các hành vi bị cấm, Phó Thủ tướng gợi mở, dự thảo Nghị định chỉ cần nêu nguyên tắc, làm cơ sở tham chiếu cho các quy định trong pháp luật liên quan như chứng khoán, dân sự, thương mại...

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc ban hành Nghị định về sàn giao dịch carbon trong nước là bước cần thiết nhằm đảm bảo tính khả thi, vận hành hiệu quả và đáp ứng yêu cầu minh bạch, đồng bộ trong quản lý thị trường tín chỉ carbon. Do đó, cơ quan quản lý vận hành thị trường phải có năng lực đủ tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo các bước đo đếm, thống kê và xác nhận tín chỉ chính xác, nhằm xây dựng cơ chế vận hành minh bạch, đáng tin cậy ngay từ đầu.

“Một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì”

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu. Ảnh: An Đăng - TTXVN

Trước đó, báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng cho biết, hàng hóa trên sàn giao dịch carbon là hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon theo quy định tại Nghị định số 119/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon.

Chủ thể tham gia giao dịch gồm các cơ sở được phân bổ hạn ngạch, tổ chức có tín chỉ carbon trên lãnh thổ Việt Nam, cùng những tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính. Công ty chứng khoán được tham gia với vai trò trung gian khớp lệnh, thanh toán, nhưng không trực tiếp giao dịch nhằm hạn chế đầu cơ.

Dự thảo Nghị định cũng quy định rõ các hành vi không được phép như thao túng giá, cấu kết, tung tin sai sự thật, lợi dụng lỗ hổng công nghệ để chiếm đoạt hạn ngạch hoặc tín chỉ carbon.

Một điểm nhấn quan trọng, dự thảo Nghị định đã xác định rõ quyền và nghĩa vụ của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội trong việc tham gia vận hành sàn giao dịch carbon. Việc tận dụng hạ tầng sẵn có của thị trường chứng khoán sẽ tiết kiệm chi phí; đồng thời bảo đảm an toàn, hạn chế rủi ro trong giao dịch. Trong giai đoạn đầu, công ty chứng khoán sẽ làm trung gian để kiểm soát số dư, tránh tình trạng đặt lệnh không có tiền hoặc không có hàng.

Diệp Trương/vnanet.vn