Bảo đảm tính hiệu quả, khả thi trong khai thác, sử dụng nguồn lực đất đai

Dự Hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học, thành viên Hội đồng Tư vấn về Dân chủ-Pháp luật của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo các tổ chức chính trị-xã hội và các cơ quan liên quan.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng phát biểu. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Hữu Dũng cho biết, sau gần 10 năm tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2013, công tác quản lý đất đai đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, chặt chẽ, khả thi cho việc khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả đất đai, khai thác nguồn lực đất đai cho việc phát triển kinh tế-xã hội.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Dũng, quá trình triển khai thi hành Luật cho thấy đã xuất hiện nhiều bất cập, trong đó phải kể đến nguồn lực về đất đai chưa thực sự được khai thác, phát huy đầy đủ, bền vững để trở thành nguồn nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Việc thu hồi giá trị tăng thêm từ đất chưa tương xứng với đầu tư của Nhà nước vào cơ sở hạ tầng. Việc sử dụng đất ở nhiều nơi còn lãng phí, hiệu quả thấp. Nhiều dự án chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng; có tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp. Tình trạng tham nhũng, trục lợi và thất thoát nguồn thu ngân sách liên quan đến đất đai vẫn diễn ra.

Bên cạnh đó, việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có nơi chưa đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người có đất thu hồi và nhà đầu tư. Tình trạng này tại một số địa phương vẫn còn kéo dài làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người có đất thu hồi, gây khiếu nại, khiếu kiện và ảnh hưởng đến ổn định xã hội, phát triển kinh tế. Vi phạm pháp luật về đất đai còn xảy ra nhưng chưa được ngăn chặn, xử lý kịp thời. Tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và vi phạm pháp luật về đất đai còn diễn biến phức tạp...

Do đó, việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đất đai năm 2013 là cần thiết, nhằm bổ sung các chính sách mới nhằm đáp ứng nhu cầu quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên, nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế-xã hội; khắc phục tình trạng tranh chấp, khiếu kiện, tham nhũng, lãng phí trong lĩnh vực này; qua đó góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, tạo điều kiện tiếp cận đất đai một cách bình đẳng, minh bạch, phát huy nguồn lực đất đai.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Minh Đức/TTXVN

Thông tin của Báo Nhân Dân: Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã phản ánh thực trạng công tác quản lý, sử dụng đất đai theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 trong những năm vừa qua và vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với vấn đề này; những vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật Đất đai năm 2013 ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức bài học kinh nghiệm và nguyên nhân; quan điểm của Đảng trong việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013; vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013; Giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật Đất đai năm 2013; Giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục vướng mắc, bất cập trong tổ chức thi hành Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn Luật Đất đai...

Trong đó, có đại biểu nhấn mạnh: Việc sửa đổi Luật Đất đai 2013 cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và hài hòa giữa Luật Đất đai và các đạo luật khác có liên quan.

Hiện nay, trên một thửa đất có 24 luật điều chỉnh ở các góc độ khác nhau; vì vậy, việc sửa đổi Luật Đất đai chỉ tháo gỡ được một phần, nếu không chú trọng sửa đổi đồng bộ các đạo luật khác có liên quan như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản...sẽ không giải quyết được triệt để các tồn tại, bất cập trong thực tế.

Một số ý kiến nêu rõ: Cần có cơ chế pháp lý đầy đủ hơn về xác định tư cách chủ thể trong các biến động về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đối với người sử dụng đất là hộ gia đình theo hướng điều chỉnh thành nhóm cá nhân sử dụng đất là thành viên gia đình và các thành viên thuộc nhóm cá nhân sử dụng đất này tham gia giao dịch theo cơ chế về sở hữu chung theo phần. Luật Đất đai cần quy định cụ thể hơn căn cứ xác định thành viên hộ gia đình sử dụng đất, cơ chế xác lập, thực hiện, hủy bỏ, vô hiệu giao dịch nói chung, giao dịch bảo đảm nói riêng khi chỉ có một, một số thành viên của hộ gia đình sử dụng đất tham gia xác lập, thực hiện giao dịch.

Có đại biểu để xuất: Trong nội dung thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, vai trò của Mặt trận Tổ quốc cấp cơ sở là rất quan trọng trong việc tham gia tuyên truyền vận động ngay từ khi có thông báo thu hồi đất đến khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng và cần được thể hiện rõ trong dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2013.

Cùng với đó là việc phát huy vai trò giám sát của Mặt trận, quy định cụ thể vai trò giám sát, quản lý và sử dụng đất đai của Mặt trận, các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân; tham gia tiếp dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo về đất đai; phát huy vai trò của Ban công tác Mặt trận, Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở cơ sở.

Ghi nhận góp ý của các đại biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh, các ý kiến là một trong những cơ sở quan trọng để Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xem xét tổng thể về kỹ thuật lập pháp, các vướng mắc, bất cập của Luật Đất đai năm 2013 để có những ý kiến góp ý quan trọng cho Ban soạn thảo trong quá trình sửa đổi sắp tới.

QUANG VĂN (tổng hợp)