Bảo Nhai khó khăn trong thực hiện tiêu chí môi trường
Xã Bảo Nhai (huyện Bắc Hà) đạt chuẩn nông thôn mới từ năm 2015. Những năm qua, mặc dù rất quan tâm duy trì nhưng một số tiêu chí không đạt theo bộ tiêu chí mới, trong đó có tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm.
Xã Bảo Nhai hiện duy trì đạt chuẩn 14/19 tiêu chí theo bộ tiêu chí xã nông thôn mới. 5 tiêu chí không duy trì đạt chuẩn nông thôn mới gồm: Giao thông; cơ sở vật chất văn hóa; nghèo đa chiều; tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; môi trường và an toàn thực phẩm.
Xét theo bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, xã Bảo Nhai mới đạt 10/19 tiêu chí. 9 tiêu chí chưa đạt gồm: Giao thông; thủy lợi và phòng, chống thiên tai; cơ sở vật chất văn hóa; nghèo đa chiều; lao động; y tế; tổ chức sản xuất và phát triển nông thôn; môi trường; chất lượng và môi trường sống.
Trong số các tiêu chí không duy trì được theo chuẩn xã nông thôn mới và chưa đạt theo chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, tiêu chí về môi trường, chất lượng và môi trường sống đang gặp một số khó khăn. Nguyên nhân là do xã chưa có khu kinh doanh, dịch vụ, chăn nuôi, giết mổ (gia súc, gia cầm), nuôi thủy sản có hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường; yêu cầu và chỉ số về phân loại, thu gom, xử lý chất thải rắn nguy hại và không nguy hại; đất trồng cây xanh sử dụng công cộng tại điểm dân cư nông thôn; chỉ số về nước sạch, công trình cấp nước tập trung có tổ chức quản lý, khai thác hoạt động bền vững chưa đạt theo yêu cầu…
Cụ thể, để đạt chuẩn nông thôn mới, năm 2014, xã Bảo Nhai đã quy hoạch và san gạt 2 ha mặt bằng làm bãi đổ rác thải ở thôn Bảo Nhai. Hằng ngày, lượng rác thải sinh hoạt của người dân được thu gom, đổ thải và xử lý tại đây. Tuy nhiên, qua gần 10 năm hoạt động, bãi đổ rác thải này đã đầy và việc xử lý rác đang gặp nhiều khó khăn.
Theo quy định, rác thu về sẽ được đổ xuống hố đã đào sẵn rồi rắc hóa chất giúp đẩy nhanh quá trình phân hủy, sau đó lấp đất lên. Tuy nhiên, sau gần 10 năm, bãi đổ rác của xã đã đầy, chúng tôi phải tạm thời cho đổ lộ thiên ở phía ngoài để chờ nâng cấp sẽ xử lý tiếp.
Ông Lương Văn Năm, Chủ tịch UBND xã Bảo Nhai
Cũng theo ông Năm, xã vừa được huyện phê duyệt và cấp 500 triệu đồng để nâng cấp bãi đổ rác. Tuy nhiên, ngoài vấn đề về bãi đổ thải, xã còn gặp khó khăn trong việc thu gom rác thải sinh hoạt.
Xã đã ký hợp đồng với Hợp tác xã (HTX) Thanh Hương trên địa bàn thực hiện thu gom rác thải sinh hoạt của các hộ từ nhiều năm nay, tuy nhiên, việc thu gom, xử lý rác thải không những không đem lại nguồn thu cho HTX mà đang khiến doanh nghiệp phải tự bù lỗ từ những mảng kinh doanh khác, khiến họ rất lo lắng.
Anh Nguyễn Mạnh Toàn, Giám đốc HTX Thanh Hương cho biết: Năm 2022, chúng tôi phải tự mua sắm xe thu gom, chở rác chuyên dụng, với chi phí hơn 900 triệu đồng để thay thế chiếc ô tô tải bị hỏng nặng sau gần 9 năm chở rác. Cùng với đó, chúng tôi phải trả tiền công cho 3 người, gồm 1 lái xe (7 triệu đồng/tháng) và 2 người thu gom rác thải (3,5 triệu đồng/người/tháng). Tính cả tiền dầu xe, mỗi tháng HTX phải chi 20 triệu đồng cho việc thu gom, xử lý rác thải cho người dân trong xã. Tuy nhiên, theo quy định, chúng tôi chỉ được phép thu 10 nghìn đồng/khẩu/tháng tiền vệ sinh môi trường ở khu dân cư. Hiện xã Bảo Nhai có gần 8.000 khẩu, như vậy mỗi tháng HTX phải tự bù lỗ khoảng 10 triệu đồng.
Điều này khiến doanh nghiệp không mặn mà với việc thu gom rác thải. Chính quyền địa phương đã có nhiều buổi tuyên truyền, vận động HTX tiếp tục duy trì hoạt động nhằm hỗ trợ địa phương tháo gỡ khó khăn. Xã cũng yêu cầu các thôn, bản tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, giảm khó khăn cho đơn vị thu gom rác thải.
Theo anh Nguyễn Văn Chiến, Trưởng thôn Bảo Tân 2, xã Bảo Nhai, thôn có 135 hộ và 100% hộ có thùng rác. Từ cuối năm 2020, thôn thống nhất mua đồng bộ thùng đựng rác có nắp đậy, vừa đảm bảo vệ sinh môi trường, vừa làm đẹp cho khu dân cư. Người dân cũng nêu cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, luôn quét dọn sạch khu vực hành lang, vỉa hè, đổ rác theo giờ và cho vào thùng rác có nắp đậy…
Ngoài ra, vấn đề về nước sạch cũng khiến cấp ủy đảng và chính quyền địa phương trăn trở. Hiện người dân trong xã sử dụng nguồn nước tự nhiên là chủ yếu. Nước được lấy từ các khe đồi, núi, không có hệ thống lọc nước theo tiêu chuẩn mà chỉ là bể lắng, lọc đơn giản do người dân tự chế. Mùa mưa thì nước đục, mùa khô thì nước cạn. “Chúng tôi rất mong được Nhà nước đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch theo đúng quy chuẩn”, ông Lương Văn Năm, Chủ tịch UBND xã Bảo Nhai cho biết thêm.
Để đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2025, Bảo Nhai còn phải thực hiện nhiều tiêu chí, đồng thời cần có sự đầu tư của Nhà nước và sự ủng hộ của chính người dân trong xã.