Bão số 12 diễn biến phức tạp, miền Trung đối mặt với đợt mưa cực lớn

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hồi 16 giờ ngày 20.10, vị trí tâm bão số 12 ở vào khoảng 18,5 độ vĩ bắc; 115,3 độ kinh đông, cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 380km về phía đông đông bắc. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 9-10 (75-102km/giờ), giật cấp 12. Di chuyển theo hướng tây tây bắc, tốc độ khoảng 20km/giờ.

Dự báo lúc 13 giờ ngày 21.10, bão di chuyển theo hướng tây với tốc độ 10-15km/giờ, cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 170km về phía bắc. Cường độ bão có khả năng mạnh thêm, đạt cấp 11, giật cấp 13.

Hồi 16 giờ ngày 20.10, vị trí tâm bão ở vào khoảng 18,5 độ vĩ bắc; 115,3 độ kinh đông, cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 380km về phía đông đông bắc.

Đến 13 giờ ngày 22.10, bão di chuyển theo hướng tây nam, tốc độ khoảng 10km/giờ. Cường độ bão có khả năng suy yếu, còn cấp 9, giật cấp 11. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3 cho vùng biển phía tây khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa) và vùng biển từ Nam Quảng Trị đến Quảng Ngãi.

Đến 13 giờ ngày 23.10, bão tiếp tục di chuyển theo hướng tây nam với tốc độ 10-15km/giờ, đi vào đất liền khu vực từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi. Bão có khả năng suy yếu dần thành áp thấp nhiệt đới, cường độ giảm còn cấp 6, giật cấp 8. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3 cho vùng biển phía tây khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa) và vùng biển từ Nam Quảng Trị đến Quảng Ngãi (bao gồm đặc khu Lý Sơn).

Đánh giá về hình thái của cơn bão số 12, đại diện Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết, miền Trung đang đối mặt với một đợt mưa lớn do sự tương tác phức tạp giữa một cơn bão và một khối không khí lạnh mạnh. Các mô hình dự báo cho thấy cơn bão sẽ đi vào quỹ đạo thấp hơn, dịch chuyển gần khu vực Huế và Đà Nẵng hơn. Khối không khí lạnh được nhận định là mạnh, khô và xuống thẳng từ phía bắc. Khi tương tác ở Hoàng Sa, bão có thể đạt cấp 11, nhưng khi vào đến bờ (khoảng ngày 23), gió dự kiến đạt cấp 7-8, do sự kết hợp của không khí lạnh và rìa bão.

Đây là một hình thế gây mưa kinh điển, với mưa lớn ban đầu do không khí lạnh tương tác địa hình và hoàn lưu bão, sau đó là mưa sau bão do một dải thấp vắt lại. Mưa lớn tập trung mạnh nhất vào khoảng ngày 22-23 và có thể kéo dài rải rác đến ngày 27-28. Lượng mưa trung bình dự kiến khoảng 400-500 mm, nhưng một số khu vực cục bộ như Đà Nẵng có thể lên tới 800 mm. Do đang là giai đoạn cuối tháng 10, đầu tháng 11, vốn là thời kỳ kỷ lục về mưa ở miền Trung, cùng với điều kiện La Nina, người dân cần đề phòng khả năng xảy ra mưa lũ lịch sử.

Ông Hoàng Phúc Lâm, phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia nhận định thêm: "Các mô hình dự báo cho thấy bão đang dịch chuyển xuống phía nam, nhưng sự phân tán của các mô hình và trung tâm dự báo đang rất lớn do tương tác với không khí lạnh từ phía trên".

Cơn bão này được dự đoán sẽ suy yếu khá nhanh trên biển. Mưa lớn được dự báo sẽ tập trung chủ yếu vào thời điểm bão đổ bộ, khoảng ngày 22 sang ngày 23. Sau đó, lượng mưa sẽ do gió đông bắc và nhiễu động gió đông gây ra, chủ yếu là mưa ven biển. Lượng mưa đổ vào khu vực Lào (Trung Lào, Hạ Lào) được đánh giá là rất ít, khả năng bão sẽ suy yếu rất nhanh.

Đợt mưa này được dự báo kéo dài, khả năng mưa trên 100mm sẽ kéo dài đến ngày 27 và thậm chí còn nhiều ngày sau đó, với hình thế gió đông bắc và nhiễu động gió đông duy trì. Mưa kéo dài sẽ xảy ra ở khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ, có thể đến ngày 30 và sau đó nữa. Đặc điểm mưa sẽ khác biệt so với lũ lụt thông thường: mưa tập trung lớn nhất trong khoảng 24 đến 36 tiếng với lượng mưa cực đại khi bão vào có thể lên đến 300 mm trong một ngày, sau đó là nhiều ngày mưa kéo dài liên tục với lượng mưa xấp xỉ 50-100 mm/ngày, thậm chí 120-150 mm/ngày ở các khu vực như Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam. Khả năng tạnh mưa hoàn toàn là rất thấp trong đợt này, mà chỉ giảm dần.

Theo ông Nguyễn Quang Năng, phó trưởng phòng Quản lý dự báo (Cục Khí tượng Thủy văn) nhận định thêm: "Cơn bão hiện tại có khả năng di chuyển theo hướng chếch xuống phía nam do ảnh hưởng của hệ thống áp cao cận nhiệt đới và gió đông bắc mạnh, đồng thời dự báo cao khả năng suy yếu thành áp thấp nhiệt đới hoặc tan trước khi đổ bộ vào bờ biển Trung Bộ do gặp không khí lạnh và gió đông bắc rất mạnh. Trọng tâm nguy hiểm chính của cơn bão là gió mạnh trên biển".

"Về mưa lớn, ý kiến cá nhân cho rằng đợt này sẽ tương tự như năm 2020 và cảnh báo lượng mưa có thể đạt trên 1.000 mm, tập trung chủ yếu tại ba tỉnh: Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng (bao gồm cả Quảng Nam cũ) và Quảng Ngãi, với tổng lượng mưa dự kiến từ ngày 22 đến 28 tháng 10 có thể đạt 500 đến 1.000 mm, và có nơi trên 1.000 mm, trong khi các khu vực khác như Bắc Trung Bộ (từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị) sẽ có mưa cao hơn so với khu vực từ Gia Lai đến Khánh Hòa", ông Năng cho hay

Trong khi đó, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn Hoàng Đức Cường nhận định bão có xu hướng suy yếu khi đi qua đặc khu Hoàng Sa và không ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền, nhưng gió trên biển vẫn rất mạnh (cấp 11) và gió mạnh gần bờ có thể do kết hợp giữa bão và không khí lạnh.

Ông nhấn mạnh mưa lớn là vấn đề phức tạp nhất, khi lượng mưa thực tế có thể cao hơn nhiều so với mô hình số trị (có nơi tới 800-1.000 mm) do tác động tổng hợp của bão, gió đông và không khí lạnh, khiến mưa lớn kéo dài sau khi bão tan.

Ông cũng yêu cầu làm rõ cấp độ rủi ro thiên tai tích hợp, có thể nâng cấp khi có hiện tượng thiên tai kép (bão-mưa-lũ). Ngoài ra, ông đề nghị Phòng Quản lý Dự báo và Trung tâm Kỹ thuật Quan trắc xem xét và tận dụng tối đa thông tin từ trạm ra-đa X-band, đặc biệt là ra-đa thời tiết Huế, để phục vụ công tác dự báo.

Tuyết Nhung