Bảo vệ bệnh nhân lao trước đại dịch Covid-19

Điều trị cho bệnh nhân lao tại Bệnh viện Phổi Hải Dương

Chủ đề của Ngày Thế giới phòng chống lao 24.3 năm nay là "Việt Nam chiến thắng Covid-19 - Chấm dứt bệnh lao". Để đạt mục tiêu này trong bối cảnh dịch Covid-19 đã và đang diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ thì vấn đề bảo vệ bệnh nhân lao luôn cần được quan tâm thỏa đáng.

Cơ chế lây nhiễm nguy hiểm

So với Covid-19, cơ chế lây nhiễm của bệnh lao nguy hiểm hơn nhiều vì vi khuẩn lao có thể lây truyền qua không khí với các hạt mịn có kích thước rất nhỏ, đồng thời chúng có khả năng đối phó, thích nghi với những điều kiện khắc nghiệt của môi trường trong thời gian dài. Thực tế diễn biến tại Việt Nam đến nay cho thấy số người tử vong do bệnh lao cao hơn nhiều so với Covid-19 hay tai nạn giao thông. Nguy hiểm hơn là bệnh thường được phát hiện muộn và kéo dài âm thầm nên thường từ khi một người được phát hiện mắc lao đến khi tử vong có thể lây sang nhiều người khác.

Hiện Việt Nam là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Hằng năm, cả nước phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao. Hải Dương đang quản lý, điều trị cho gần 680 bệnh nhân lao, trong đó có 41 người mắc lao kháng thuốc, còn lại là lao thường. Bác sĩ Tăng Thị Trang, Trưởng Khoa Lao phổi (Bệnh viện Phổi Hải Dương) cho biết người mắc lao sẽ bị suy giảm miễn dịch. Bệnh nhân lao phổi còn bị tổn thương phổi. Do đó nếu bệnh nhân lao mắc Covid-19 theo cơ chế "bệnh chồng bệnh" sẽ rất nguy hiểm, họ sẽ đối mặt với diễn biến bệnh tật theo chiều hướng nặng, nguy cơ phải thở máy rất cao.

Tạo lá chắn

Xác định rõ mối nguy hiểm đối với bệnh nhân lao nếu không may mắc thêm Covid-19 nên thời gian qua, Bệnh viện Phổi Hải Dương đã triển khai nhiều biện pháp nhằm bảo vệ người bệnh. Bệnh viện đã xây dựng quy trình sàng lọc 2 lớp. Trước tiên, yêu cầu người đến khám và người nhà phải thực hiện khai báo y tế, đo thân nhiệt tại cổng vào. Sau đó tiếp tục thực hiện sàng lọc lớp 2 là lấy mẫu xét nghiệm Covid-19. Bác sĩ Phạm Thị Hồng Thanh, Trưởng Khoa Nội 3 cho biết bệnh viện đã trang bị máy Gene Xpert vừa phát hiện sớm các ca mắc lao, vừa thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 cho ra kết quả xét nghiệm chỉ sau chưa đến 2 giờ.

Ngày 8.2, Bệnh viện Phổi Hải Dương tiếp nhận một người từ huyện Cẩm Giàng đến khám. Thời điểm ấy, Cẩm Giàng đã ghi nhận ca mắc Covid-19. Bệnh viện đã tiến hành ngay xét nghiệm Covid-19 kết hợp với chụp cắt lớp vi tính để đánh giá nguy cơ lây nhiễm của trường hợp này. Trong thời gian đợi kết quả, nhân viên y tế yêu cầu người này tự cách ly tại chỗ, không tiếp xúc với bất kỳ ai. Kết quả xét nghiệm và chụp cắt lớp lần 1 cho thấy người này nghi nhiễm SARS-CoV-2, bệnh viện tiếp tục thực hiện xét nghiệm lại lần 2 và có cùng kết quả. Với quy trình sàng lọc chặt chẽ, sau khi khử khuẩn những khu vực liên quan đến ca bệnh Covid-19, bệnh viện tiếp tục hoạt động bình thường.

Thời điểm các địa phương thực hiện giãn cách, nhân viên y tế của bệnh viện thường xuyên gọi điện tư vấn, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe, phòng tránh Covid-19 cho các bệnh nhân. Bệnh viện còn cử một đội về TP Chí Linh cấp thuốc cho người bệnh trong thời điểm địa phương thực hiện phong tỏa đúng lúc bệnh nhân lao trên địa bàn đến hạn bổ sung thuốc theo quy định...

Tuy là bệnh truyền nhiễm nhưng bệnh lao có thể điều trị khỏi. Hiện việc điều trị bệnh này gặp khó khăn nhiều nhất đối với những người mắc lao kháng thuốc. Nhiều người không kiên trì, nguy cơ bỏ điều trị cao và có thể trở thành nguồn lây lan bệnh trong cộng đồng. Bởi vậy, bên cạnh nỗ lực của các cấp, các ngành, ý thức của người bệnh đóng vai trò quan trọng để tiến tới xóa bỏ bệnh lao trong thời gian tới.

Gần 80% số bệnh nhân lao đa kháng thuốc được điều trị khỏi

Bệnh viện Phổi Hải Dương đã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống lao 24.3 với chủ đề “Đồng hồ đã điểm". Bệnh viện ủng hộ Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao - PASTB 40 triệu đồng; phát động toàn thể cán bộ, nhân viên y tế đồng loạt nhắn tin ủng hộ quỹ với số tiền tối thiểu 20.000 đồng. Đoàn Thanh niên bệnh viện tổ chức ra quân tuyên truyền, tư vấn người bệnh, khám và điều trị cho bệnh nhân lao.

Toàn tỉnh có 636 bệnh nhân lao thường và 41 bệnh nhân lao kháng thuốc đang điều trị. Tỷ lệ điều trị khỏi được duy trì ở mức trên 90% đối với bệnh nhân lao mới, gần 80% đối với bệnh nhân lao đa kháng thuốc. Bệnh lao hoàn toàn có thể điều trị khỏi khi phát hiện sớm. Hải Dương phấn đấu thanh toán và chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.

THANH NGA-ĐỨC THÀNH