Bảo vệ dân vùng hạ du hồ thủy lợi
Hàng trăm hộ dân vùng hạ du các hồ chứa thủy lợi có nguy cơ ảnh hưởng khi mực nước các hồ chứa đạt mức báo động hai, ba trở lên và gặp các sự cố hồ đập.
Giám đốc Công ty TNHH NN MTV Quản lý - Khai thác công trình thủy lợi tỉnh (Công ty Thủy lợi tỉnh), ông Dương Đức Hoài Khánh thông tin, công ty đang tổ chức lực lượng kiểm tra, giám sát các công trình để kịp thời khắc phục các sự cố trên hồ đập, bảo vệ an toàn tuyệt đối cho dân vùng hạ du.
Tại hồ chứa thủy lợi Phù Bài 2, trong tình huống khẩn cấp, nguy cơ vỡ đập khi mực nước hồ dâng lên vượt cao trình mực nước lũ thiết kế +17,50m, có thể xảy ra sự cố sạt trượt mái thượng hạ lưu, xói lở chân và mái thượng lưu, nứt dọc đập và nứt ngang đập, tràn xả lũ, gãy cửa hoặc kẹt cửa, hỏng thiết bị đóng mở.
Hiện tượng trên xảy ra có thể gây vỡ đập và gây lũ lớn đột ngột ở hạ lưu. Lúc này cần liên hệ, thông báo tình trạng với tư vấn kỹ thuật. Người vận hành đập theo dõi sát sao tình trạng đập, nếu sự cố trở nên rất xấu và nguy cơ đập sắp bị vỡ phải báo cáo cấp trên ngay lập tức để nâng mức báo động và sơ tán dân cư trong vùng nguy hiểm ở hạ lưu.
Hiện công trình hồ chứa nước Phú Bài 2 đang được xây dựng bản đồ ngập lụt, vì vậy, việc xác định mức độ ảnh hưởng theo các kịch bản được dựa vào kinh nghiệm qua nhiều năm quản lý, vận hành. Trường hợp công trình xả lũ không có sự cố vỡ đập thì đối tượng và mức độ ảnh hưởng không có, mà chỉ ngập đường giao thông đi vào hồ. Trong trường hợp này sẽ thông báo điều tiết nước đến người dân, cảnh báo các vị trí nước chảy xiết để hạn chế di chuyển, phòng ngừa tai nạn.
Trường hợp có sự cố vỡ đập xảy ra thì việc xác định vùng lũ quét, vùng có khả năng ảnh hưởng là hết sức phức tạp. Trên cơ sở kinh nghiệm, thực tế của các địa phương qua các năm, có thể tạm thời khoanh vùng hạ du có khả năng ảnh hưởng như các thôn 1A, 1B, thôn 2, 3, 4, 5, 6, 7; thôn 8A, 8B, thôn 9 và thôn 10 thuộc xã Thủy Phù (TX. Hương Thủy) với số hộ dân bị ảnh hưởng là 171 hộ với 599 nhân khẩu.
Tại hai hồ Năm Lăng-Châu Sơn cảnh báo mứcbáo động ba là mức khẩn cấp, tình huống nguy cơ vỡ đập. Mực nước hồ dâng lên vượt cao trình mực nước lũ thiết kế của hai hồ Năm Lăng - Châu Sơn lần lượt là +20,50m và +8,80m, có thể xảy ra các sự cố sạt trượt mái thượng hạ lưu, xói lở chân và mái thượng lưu, nứt dọc đập và sự cố nứt ngang đập.
Hiện công trình hồ chứa nước Năm Lăng - Châu Sơn chưa xây dựng bản đồ ngập lụt nên việc xác định mức độ ảnh hưởng theo các kịch bản được dựa vào kinh nghiệm qua nhiều năm quản lý vận hành. Trường hợp có sự cố vỡ đập xảy ra thì việc xác định vùng lũ quét, vùng có khả năng ảnh hưởng khi xảy ra sự cố vỡ đập là hết sức phức tạp. Trên cơ sở kinh nghiệm thực tế của các địa phương, có thể tạm thời khoanh vùng hạ du có khả năng ảnh hưởng, gồm phường Thủy Phương có các tổ dân phố 10, 11 với 43 hộ với 180 nhân khẩu bị ảnh hưởng; phường Thủy Châu có các tổ dân phố bị ảnh hưởng là 3, 4, 5, số hộ dân bị ảnh hưởng 107 hộ với 428 nhân khẩu.
Theo ông Dương Đức Hoài Khánh, khi nhận được thông tin sự cố tại hồ đập, nhân viên vận hành các hồ chứa đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự cố. Nếu sự cố là tình huống khẩn cấp thì nhân viên vận hành sẽ liên lạc với Giám đốc Công ty Thủy lợi tỉnh và Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) hồ Phù Bài 2, Năm Lăng-Châu Sơn để báo cáo tình hình bằng điện thoại.
Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh thông báo tới các cơ quan báo chí, lực lượng vũ trang, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN thị xã Hương Thủy và thông báo ngay tới người dân trong vùng nguy hiểm về mức độ khẩn cấp bằng điện thoại, hoặc văn bản tùy theo tình hình thực tế, mức độ nghiêm trọng. Các thông báo tới người dân được thực hiện qua các phương tiện thông tin, báo chí để UBND xã chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan thông báo đến các khu vực bị ảnh hưởng. Cùng với việc sử dụng các phương tiện trên cần phải có các phương thức cảnh báo trực tiếp tới người dân, đề nghị Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh giao cho Ban Chỉ huy PCTT&TKCN thị xã Hương Thủy triển khai các phương thức cảnh báo (có thể bằng còi hay đánh kẻng tùy thuộc vào điều kiện thực tế ở địa phương).
Ngoài các hồ chứa thủy lợi lớn trên, hiện nay các chủ hồ thủy lợi như hồ Truồi, Hòa Mỹ, Thọ Sơn... cũng đang khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó mưa lũ, bảo vệ an toàn cho dân vùng hạ du.