Bảo vệ không gian văn hóa của Di sản 'Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam'

Các đại biểu tham dự lễ hội.

Chương trình do Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang phối hợp cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban quốc gia UNESCO tổ chức lễ đón bằng UNESCO ghi danh “Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

UNESCO ghi danh lễ hội vía Bà là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Trong sự kiện này, tỉnh An Giang tổ chức khai mạc lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2025; Lễ dâng hương tại Lăng Thoại Ngọc Hầu và Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam; các chương trình văn hóa nghệ thuật đặc sắc, tổ chức bắn pháo hoa tầm thấp.

Đến dự lễ có: Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng; Đại tướng Lê Hồng Anh, nguyên Thường trực Ban Bí thư; nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa; nguyên Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh; Phó Thủ tướng Mai Văn Chính.

Các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Lê Hồng Quang, Bí thư Tỉnh ủy An Giang; Đỗ Tiến Hải, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng.

Cùng dự có đại diện các bộ ngành, Quân khu 9; Văn phòng UNESCO tại Việt Nam; đại diện lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh An Giang và các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long cùng các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các chức sắc, chức việc tôn giáo tỉnh An Giang cùng đông đảo người dân tỉnh An Giang, du khách.

Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam trong quần thể Khu du lịch quốc gia Núi Sam, tọa lạc tại phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang là một trong những điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được tổ chức hằng năm, mỗi năm thu hút hơn 4 triệu lượt khách hành hương, du khách trong và ngoài nước đến vui chơi, tìm hiểu về tập quán, tín ngưỡng thờ mẫu ngàn.

Do sự kiện đặc biệt đón nhận bằng UNESCO ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam” vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại nên lễ khai hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2025 lượng khách đến đông đảo hơn.

Trong ngày 19/3, cả ngàn người gồm người dân trong tỉnh cùng du khách, khách hành hương cùng đến Châu Đốc dự lễ nên khu vực phường núi Sam cả ngày lẫn đêm nhộn nhịp, về đêm khu vực Miếu Bà Chúa Xứ đèn đuốc sáng rực như ban ngày.

Ông Nguyễn Văn Bình, ngụ quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh đến dự sự kiện lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam chia sẻ, năm nào ông cũng cùng người thân về Châu Đốc viếng các thắng cảnh tại núi Sam, đến Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam cầu lộc, bình an.

Lần đi dự lễ hội này, ông Bình vui hơn vì lễ hội tâm linh lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long được quốc tế ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ông Thái Công Nô, Hội Quý tế, Ban Quản trị Lăng Miếu Núi Sam bộc bạch: Đối với những người dân Châu Đốc, Bà Chúa Xứ núi Sam là vị thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ nữ thần, luôn che chở, phù trợ cho dân chúng.

Tham gia lễ hội là để thỏa mãn niềm tin và sự mong cầu của người dân về sức khỏe, bình an và tài lộc. Lễ hội còn giúp người dân tỉnh An Giang tăng cường tình đoàn kết của cộng đồng; giúp bà con gắn bó, tương trợ nhau trước những khó khăn trong cuộc sống.

Ông Nô cho biết, bản thân ông và người dân Châu Đốc vô cùng vui mừng khi hay tin Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đã được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Và để ghi ơn các bậc tiền nhân đã để lại di sản quý báu, ông Nô xin thay mặt cộng đồng cam kết sẽ cùng với các cấp chính quyền, tiếp tục giữ gìn, phát huy giá trị di sản, giữ gìn sự trang nghiêm trong thực hành tín ngưỡng.

Bảo tồn, phát huy giá trị của di sản

Tại buổi lễ, ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam trao bằng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc ghi danh “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam” vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại cho ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và đại diện lãnh đạo tỉnh An Giang.

Lãnh đạo tỉnh An Giang đón nhận bằng ghi danh “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Trong không khí trang trọng của buổi lễ, đồng chí Lê Hồng Quang, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang, Trưởng Ban Chỉ đạo các ngày lễ lớn tỉnh An Giang nhấn mạnh, sự kiện này là vinh dự, niềm vui không chỉ của tỉnh An Giang nói riêng, mà còn là niềm tự hào chung của Nhân dân cả nước.

Thời gian qua, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam không ngừng được nâng chất cả về phần lễ và phần hội. Các nghi thức truyền thống được trao truyền, đảm bảo trang nghiêm, thu hút sự tham gia ngày càng đông đảo cộng đồng cư dân trong và ngoài nước.

Đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân An Giang, đây là phần thưởng vô giá, khẳng định tính toàn vẹn, tính xác thực và giá trị nổi bật toàn cầu của di sản. Từ đó, giúp cho cộng đồng sở hữu di sản nhận thức đầy đủ hơn về giá trị của lễ hội trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc, qua đó nâng cao lòng tự hào, ý thức trách nhiệm, hướng đến những biện pháp thiết thực để bảo tồn, phát huy giá trị của di sản.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính nhấn mạnh, Lễ đón nhận Bằng của UNESCO là niềm vinh dự, tự hào không chỉ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh An Giang, mà còn của cả khu vực Nam Bộ và đất nước Việt Nam.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính phát biểu chỉ đạo tại lễ hội.

Sự kiện này ghi nhận sự nỗ lực bền bỉ của các thế hệ trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, tín ngưỡng của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Qua hơn 200 năm, tín ngưỡng thờ Bà Chúa Xứ đã trở thành điểm tựa tinh thần quan trọng cho hàng triệu người dân, không chỉ ở Nam Bộ mà còn lan tỏa trên khắp cả nước.

Lễ hội không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với Bà Chúa Xứ - người được tôn vinh như Mẫu Nghi của vùng đất, mà còn là biểu tượng của tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh:“Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh vào thời điểm đặc biệt, ngay sau khi Quốc hội khóa XV thông qua Luật Di sản văn hóa sửa đổi và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ, phát huy di sản văn hóa, đưa văn hóa trở thành nguồn lực quan trọng trong sự phát triển bền vững của đất nước”.

Phó Thủ tướng đề nghị Đảng bộ, chính quyền và nhân dân An Giang tập trung bảo vệ không gian văn hóa của di sản, đảm bảo sự hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữ gìn cảnh quan linh thiêng của núi Sam; gìn giữ nghi lễ truyền thống, đảm bảo tính nguyên bản, trang nghiêm, để thế hệ sau tiếp nối và cảm nhận được giá trị linh thiêng của lễ hội; đẩy mạnh quảng bá hình ảnh di sản, để mỗi người dân trở thành một đại sứ văn hóa, lan tỏa giá trị và quảng bá lễ hội ra thế giới, đặc biệt trên các nền tảng số.

Và qua đó, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính cũng mong muốn các tổ chức quốc tế, đặc biệt là UNESCO, tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, lan tỏa tinh hoa văn hóa dân tộc trong dòng chảy văn hóa nhân loại.

THANH DŨNG