Bảo vệ sự sống còn của phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh

Bác sĩ hỗ trợ một ca sinh con ở Gaza

Các nước cần tăng cường hợp tác cho sức khỏe toàn cầu

Ngày Sức khỏe Thế giới được tổ chức vào ngày 7/4 hàng năm, kỷ niệm ngày thành lập WHO vào năm 1948. Mỗi năm, sự kiện này nhằm thu hút sự chú ý đến một vấn đề sức khỏe cụ thể mà mọi người trên toàn cầu đều quan tâm.

"Chiến dịch này diễn ra vào một thời điểm quan trọng, nhằm giúp các quốc gia khôi phục lại tiến bộ đã mất trong khi giới thiệu những nghiên cứu và chứng cứ mới sẽ cải thiện sức khỏe của phụ nữ và trẻ em trên toàn thế giới.

Khi sự trợ giúp nhân đạo cho hàng triệu người bị cắt giảm, các nước cần tăng cường hợp tác cho sức khỏe toàn cầu, mang lại hy vọng cho những người đang cần chăm sóc, cứu sống", Tiến sĩ Anshu Banerjee, Giám đốc Sức khỏe Mẹ, Sơ sinh, Trẻ em và Vị thành niên của WHO, cho biết.

Theo ước tính của WHO, mỗi năm có gần 300.000 phụ nữ chết trong thai kỳ hoặc sinh nở. Hơn 2 triệu trẻ sơ sinh chết trong tháng đầu đời và khoảng 2 triệu trẻ khác bị sinh ra đã chết. Điều này tương đương với khoảng 1 ca tử vong có thể phòng ngừa mỗi 7 giây. Những mất mát này gây ra nỗi buồn và đau đớn cho hàng triệu gia đình trên toàn thế giới.

Mặc dù tử vong mẹ và trẻ sơ sinh xảy ra ở tất cả các khu vực nhưng phần lớn các ca tử vong này xảy ra ở các quốc gia nghèo nhất và những quốc gia đang đối mặt với xung đột và các cuộc khủng hoảng khác.

Khi các cơ sở y tế đóng cửa, bị tấn công, các tuyến đường tiếp cận bị cấm hoặc nguồn cung bị gián đoạn, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh - những người cần thường xuyên tiếp cận dịch vụ y tế - sẽ phải đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng, thường là đe dọa tính mạng.

Theo xu hướng hiện tại, có tới 4 trong số 5 quốc gia sẽ không đạt được mục tiêu toàn cầu của Liên hợp quốc về cải thiện sự sống sót của mẹ vào năm 2030; 1 trong 3 quốc gia sẽ không đạt được mục tiêu giảm tử vong trẻ sơ sinh.

Hạn chế tài chính hiện nay có thể làm tăng thêm nguy cơ gián đoạn tiến độ, khi nhiều chương trình cung cấp các dịch vụ y tế quan trọng đã bị đình trệ, cùng với các nghiên cứu y học quan trọng về phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ em.

Chiến dịch năm nay, kéo dài đến năm 2026, sẽ kêu gọi các chính phủ, nhà tài trợ và cộng đồng y tế đầu tư vào các can thiệp có hiệu quả cao nhằm nỗ lực cải thiện chất lượng chăm sóc tổng thể.

Các can thiệp này bao gồm các dịch vụ liên quan đến thai kỳ để phát hiện các biến chứng và chăm sóc cấp cứu sản khoa khi phần lớn các ca tử vong mẹ và trẻ sơ sinh xảy ra trong hoặc ngay sau khi sinh; chăm sóc đặc biệt cho trẻ sinh non và nhẹ cân.

Các biến chứng liên quan đến sinh non hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn cầu.

WHO cũng sẽ nhấn mạnh nhu cầu phát triển các hệ thống y tế để giải quyết nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và trẻ sơ sinh. Điều này không chỉ bao gồm các biến chứng sản khoa trực tiếp mà còn bao gồm các vấn đề sức khỏe tâm thần, suy dinh dưỡng...

Nhân viên y tế có hướng dẫn cụ thể người dân về loại vaccine được tiêm. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN)

Lắng nghe phụ nữ và hỗ trợ gia đình

Ngoài các hành động cứu sống, chiến dịch còn kêu gọi sự chú ý toàn cầu nhiều hơn đến sức khỏe và phúc lợi lâu dài của phụ nữ. Điều này bao gồm việc vận động cho các luật và chính sách bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của phụ nữ, chẳng hạn như chế độ nghỉ thai sản có lương và các bảo vệ quyền lợi lao động quan trọng khác, cũng như quyền tiếp cận các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình thiết yếu.

"Chỉ việc phụ nữ sống sót sau sinh nở là chưa đủ, họ cũng phải có thể tận hưởng cuộc sống trong tình trạng sức khỏe tốt. Phụ nữ và trẻ em gái trên khắp thế giới cần được tiếp cận với các nhà cung cấp dịch vụ y tế đáp ứng nhu cầu của họ, đồng thời đảm bảo họ có thể lập kế hoạch sinh sản, kiểm soát tương lai của mình và bảo vệ sức khỏe của mình", Tiến sĩ Pascale Allotey - Giám đốc Sức khỏe Sinh sản và Nghiên cứu tại WHO - cho biết.

Cần có những nỗ lực để giải quyết các nguy cơ đặc biệt của biến đổi khí hậu đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Có bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa nhiệt độ cao và các ca sinh non, thai chết lưu, huyết áp cao và tiểu đường thai kỳ, cũng như tử vong ở trẻ sơ sinh.

Tại các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, mỗi 1 USD đầu tư vào sức khỏe mẹ và trẻ sơ sinh ước tính mang lại lợi nhuận khoảng 9 đến 20 USD. Bằng chứng cho thấy việc chi tiêu vào sức khỏe mẹ và trẻ sơ sinh dẫn đến sự phát triển kinh tế và các xã hội hạnh phúc, khỏe mạnh hơn.

Trên toàn thế giới, WHO đang hỗ trợ các chương trình sức khỏe mẹ và trẻ sơ sinh thiết yếu, bao gồm:

- Hỗ trợ cho 55 quốc gia thông qua sáng kiến "Mỗi phụ nữ, mỗi trẻ sơ sinh ở mọi nơi" nhằm mở rộng khả năng tiếp cận các đơn vị cấp cứu sản khoa và chăm sóc trẻ sơ sinh, kế hoạch hóa gia đình và các dịch vụ quan trọng khác.

- Hướng dẫn tài liệu về sức khỏe mẹ và trẻ sơ sinh trong suốt thai kỳ, sinh nở và giai đoạn hậu sản. Các khuyến nghị mới sẽ được công bố trong năm nay để giúp các bác sĩ lâm sàng quản lý chảy máu sau sinh, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ,và các bệnh không lây nhiễm trong thai kỳ.

- Nghiên cứu nhằm cải thiện các phương án chăm sóc lâm sàng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, đặc biệt trong các dịch bệnh để đảm bảo các nhóm nguy cơ cao không bị bỏ lại phía sau.

- Đảm bảo chăm sóc mẹ và trẻ sơ sinh trong các tình huống khẩn cấp nhân đạo, như các phòng khám di động và trạm y tế ở Syria và Sudan, nơi hàng triệu phụ nữ và trẻ sơ sinh sẽ không thể tiếp cận các sàng lọc, tiêm chủng và điều trị cứu sống.

- Hỗ trợ cho nhân viên y tế cung cấp các dịch vụ chăm sóc thiết yếu cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, chẳng hạn như nỗ lực củng cố vai trò quan trọng của các nữ hộ sinh trong các hệ thống y tế thông qua đào tạo, chứng nhận và các hướng dẫn liên quan.

Nguồn: WHO

Nhu Thụy