Bảo vệ thông tin quân sự trên không gian mạng: Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

An ninh mạng - phòng tuyến số của Tổ quốc. Đồ họa: Thái Bình

Bối cảnh chung của an ninh mạng trong quân đội

Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, quân đội ta ngày càng ứng dụng các hệ thống mạng, phần mềm và thiết bị kỹ thuật số vào công tác chỉ huy, quản lý và huấn luyện. Việc số hóa dữ liệu, lưu trữ và trao đổi thông tin trực tuyến mang lại nhiều thuận lợi, nhưng cũng đồng thời đặt ra không ít nguy cơ khi kẻ xấu tìm cách lợi dụng sơ hở để xâm nhập, thu thập tin mật, thậm chí gây tê liệt hoạt động của đơn vị.

Thực tế trong những năm gần đây cho thấy, tình hình an ninh mạng trên thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, nhiều cuộc tấn công mạng quy mô lớn đã minh chứng mức độ nguy hiểm, có thể tác động trực tiếp đến an ninh quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc bảo vệ an toàn hệ thống thông tin quân sự trên không gian mạng càng trở nên cấp bách, vừa phục vụ tác chiến, vừa giữ vững thế trận quốc phòng toàn dân.

Bảo vệ thông tin quân sự không chỉ gói gọn trong việc xây dựng các hệ thống tường lửa hay phần mềm bảo mật tiên tiến, mà còn phụ thuộc vào kỷ luật trong quản lý, ý thức chấp hành quy định của cán bộ, chiến sĩ và cả người dân sống gần khu vực quân sự. Thông tin mật có thể bị rò rỉ chỉ từ một thao tác bất cẩn trên mạng xã hội, một cuộc gọi thiếu cảnh giác hay một thiết bị di động không được kiểm soát. Các thế lực thù địch thường lợi dụng những sơ hở này bằng các thủ đoạn tinh vi như gửi đường dẫn giả mạo, cài phần mềm gián điệp hay dụ dỗ chia sẻ dữ liệu. Chính vì vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải luôn nâng cao cảnh giác, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định sử dụng thiết bị và internet, đồng thời thường xuyên được trang bị kiến thức về an toàn thông tin. Ý thức của con người chính là “lá chắn” quan trọng, đôi khi còn hiệu quả hơn cả công nghệ.

Đảm bảo phổ cập kiến thức an ninh mạng cho vùng sâu, vùng xa

Ở vùng sâu, vùng xa, nơi hạ tầng viễn thông còn hạn chế, việc triển khai các hệ thống bảo mật hiện đại gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc công tác bảo vệ an ninh mạng bị xem nhẹ. Ngược lại, trong điều kiện khó khăn, các đơn vị quân đội càng chú trọng rèn luyện ý thức chấp hành, củng cố kỷ luật bảo mật và nâng cao năng lực tự phòng vệ của từng cán bộ, chiến sĩ. Họ cần được hướng dẫn sử dụng mạng an toàn, hạn chế tối đa việc truy cập các trang web không rõ nguồn gốc, tuyệt đối không chia sẻ thông tin quân sự lên mạng xã hội và luôn kiểm tra kỹ khi nhận dữ liệu điện tử.

Đồng thời, họ cần được trang bị kỹ năng nhận biết các thủ đoạn tinh vi như đường dẫn giả mạo, phần mềm gián điệp hay các chiêu dụ chia sẻ dữ liệu. Đối với đồng bào ở khu vực biên giới, việc nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cũng đặc biệt quan trọng, bởi thông tin liên quan tới quân đội đôi khi vô tình bị lộ qua các trao đổi dân sự. Khi người dân hiểu rõ tác hại của việc phát tán tin đồn thất thiệt hay đăng tải hình ảnh nhạy cảm, họ sẽ cùng quân đội giữ vững “lá chắn thông tin” nơi tuyến đầu Tổ quốc, góp phần tạo nên thế trận bảo mật vững chắc.

Công tác tuyên truyền và giáo dục nhằm phổ cập kiến thức về an toàn dữ liệu cũng như tầm quan trọng của bảo mật thông tin quân sự là hết sức cần thiết, nhất là khi mỗi người dân đều sở hữu điện thoại thông minh - một mối đe dọa an ninh lớn. Chỉ một cú nhấn nút chụp ảnh và đăng lên mạng trong vô ý, vị trí và thông tin nhạy cảm có thể lập tức bị lộ, làm sụp đổ mọi nỗ lực bảo vệ bí mật. Người dân chính là những “gót chân A-sin” trong công tác bảo mật thông tin và nhiệm vụ của công tác tuyên truyền là giúp những “gót chân” ấy vững vàng, nâng cao khả năng phòng thủ, thay vì trở thành điểm yếu dễ bị khai thác.

“Phòng tuyến số” của Tổ quốc

Bảo vệ thông tin quân sự trên không gian mạng còn gắn liền trực tiếp với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia. Trong kỷ nguyên số, chiến tranh không chỉ diễn ra bằng vũ khí trên mặt đất hay trên biển, mà còn âm thầm lan tỏa trên mạng internet. Một hệ thống thông tin bị tấn công có thể làm gián đoạn hoạt động chỉ huy, gây rối loạn tư tưởng, đồng thời tạo ra kẽ hở để đối phương lợi dụng. Chính vì vậy, việc xây dựng lực lượng chuyên trách về an ninh mạng trong quân đội được coi là yêu cầu tất yếu.

Các cơ quan, đơn vị không chỉ phát triển các giải pháp kỹ thuật, mà còn thường xuyên kiểm tra, diễn tập phòng thủ mạng, kết hợp với công tác tuyên truyền và giáo dục nhằm tạo nên một thế trận an ninh mạng toàn diện. Điều này cũng phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước về kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng, thúc đẩy công nghệ nhưng không buông lỏng công tác bảo vệ Tổ quốc.

Trong phong trào chuyển đổi số hiện nay, an ninh mạng trong quân đội không còn là nhiệm vụ riêng lẻ của một cơ quan chuyên môn, mà là trách nhiệm chung của toàn quân và toàn xã hội. Bảo vệ thông tin quân sự chính là bảo vệ những bí mật quốc gia, giữ vững sức mạnh chiến đấu và uy tín của QĐND Việt Nam. Mỗi cán bộ, chiến sĩ, mỗi người dân, dù ở thành thị, biên giới hay miền núi đều có thể góp phần vào nhiệm vụ này bằng những hành động cụ thể, từ cảnh giác trước thông tin xấu, độc đến chấp hành nghiêm các quy định bảo mật. Khi tất cả cùng đồng lòng, chúng ta sẽ xây dựng được một thế trận vững chắc trên không gian mạng, giúp quân đội luôn chủ động, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Thông tin từ trước tới nay luôn được coi là một trong những tài nguyên quan trọng nhất, đặc biệt trong thời đại mới. Xã hội phát triển, nhu cầu thông tin càng lớn, đồng thời yêu cầu về bảo mật cũng khắt khe hơn. Nắm trong tay thông tin đôi khi được coi là thắng một nửa trận chiến, vì vậy, các hoạt động quốc phòng luôn đầu tư mạnh mẽ vào thu thập và bảo mật dữ liệu. Tuy nhiên, mọi cơ chế bảo mật đều có một điểm yếu cố hữu: con người. Do đó, công tác đào tạo nhân sự và giáo dục ý thức an toàn thông tin giữ vai trò cốt yếu, không thể thay thế, vì chính nhân tố con người quyết định hiệu quả của hệ thống bảo mật và sự thành công trong việc bảo vệ bí mật quốc gia.

Thái Bình