Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng: Không thể xem nhẹ

Chị Thoan cho phép con trai sử dụng thiết bị điện tử khi đã hoàn thành bài tập về nhà, những nội dung con xem trên điện thoại cũng được chị hướng dẫn, kiểm tra

Khi phụ huynh bảo vệ con trên mạng

Từ đầu hè, chị Đoàn Thị Thoan ở xã Cẩm Vũ (Cẩm Giàng) bắt đầu sắp xếp thời khóa biểu cho cậu con trai Hoàng Minh Dũng (7 tuổi) gồm lịch học vẽ, học bơi, làm việc nhà và cả lịch được sử dụng điện thoại.

“Cháu được phép dùng thiết bị điện tử sau khi hoàn thành bài tập về nhà. Phần lớn là xem video giải trí, học tập trên YouTube. Nhưng thú thực, mình cũng không thể kiểm soát được toàn bộ nội dung cháu tiếp cận, nên chỉ có thể giới hạn thời gian và ngồi cùng cháu để quan sát", chị Thoan chia sẻ.

Để hạn chế con sử dụng điện thoại, chị Thoan cho con học các lớp kỹ năng, hướng dẫn con làm việc nhà

Mối lo chung của chị Thoan và nhiều phụ huynh là những nội dung xấu độc xuất hiện trên không gian mạng mà trẻ vô tình tiếp xúc. Việc chia sẻ thông tin cá nhân của con cũng được chị cân nhắc kỹ. “Tôi có đăng hình ảnh của con lên mạng, nhưng rất hạn chế và thường chỉ vào dịp đặc biệt, để lưu giữ kỷ niệm. Tuyệt đối không đưa thông tin riêng tư như trường lớp, địa chỉ, ngày sinh…”, chị Thoan nói.

Chị Phạm Hương ở phường Cẩm Thượng (TP Hải Dương) cũng chọn cách chủ động bảo vệ con gái trên mạng. “Từ lớp 3, cháu đã học online nên gia đình cấp điện thoại để phục vụ việc học. Nhưng con chỉ được dùng khi bố mẹ cho phép. Mọi hoạt động đều được kiểm tra qua lịch sử trình duyệt”, chị Hương chia sẻ.

Chị Hương cho con gái sử dụng thiết bị điện tử chủ yếu phục vụ việc học online

Chị Hương cài đặt ứng dụng YouTube Kids để lọc nội dung phù hợp lứa tuổi và tuyệt đối không đăng tải thông tin riêng tư của con lên mạng.

Mặt tối của thế giới ảo

Không phải trẻ em nào cũng may mắn có được sự đồng hành và kiểm soát từ người lớn. Ví dụ như trường hợp của một nữ sinh lớp 8 tên V. ở huyện Kim Thành. Năm 2023, em đã kết bạn và nảy sinh tình cảm với một người ẩn danh trên mạng xã hội. Trong quá trình trao đổi, em V. đã nhiều lần gửi ảnh và video nhạy cảm cho đối tượng. Khi xảy ra mâu thuẫn, đối tượng đe dọa, yêu cầu em chuyển tiền nếu không sẽ phát tán các hình ảnh ấy.

Quá hoảng sợ, em và gia đình đã đến trình báo công an. Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Hải Dương phát hiện đối tượng là một học sinh lớp 9, sinh sống tại tỉnh Vĩnh Phúc.

Nhiều thanh thiếu niên sa đà vào thế giới ảo, nơi tiềm ẩn nhiều nội dung xấu độc

Thiếu tá Nguyễn Việt Thắng, Phó Đội trưởng Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đánh giá, lứa tuổi học sinh, nhất là vị thành niên, rất dễ bị tác động bởi các nội dung độc hại trên mạng xã hội như bạo lực, khiêu dâm, xâm phạm đời tư. Các em cũng dễ trở thành nạn nhân của hành vi bắt nạt, chế giễu hay đe dọa qua mạng.

Anh cũng cảnh báo thêm, một số đối tượng còn chủ động tiếp cận, làm quen và dụ dỗ trẻ em, đặc biệt là các bé gái gửi hình ảnh nhạy cảm rồi dùng chúng để uy hiếp, ép buộc thực hiện các hành vi nguy hiểm hơn.

Trước những vấn nạn trên, việc trang bị kiến thức và kỹ năng bảo vệ trẻ em trên không gian mạng là yêu cầu cấp bách.

Một trong những giải pháp được đưa ra là Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Bộ Quy tắc này áp dụng với cả cơ quan, tổ chức và cá nhân sử dụng mạng xã hội, nhằm xây dựng môi trường trực tuyến an toàn, lành mạnh.

Trong đó, có những nguyên tắc quan trọng như: tôn trọng pháp luật, sử dụng họ tên thật, chia sẻ thông tin từ nguồn chính thống, không đăng tải nội dung xúc phạm nhân phẩm, hay vi phạm thuần phong mỹ tục. Đặc biệt, khuyến khích tuyên truyền, chia sẻ các giá trị văn hóa tích cực, góp phần lan tỏa những điều tốt đẹp.

Đối với thanh thiếu niên, các chuyên gia khuyến cáo thực hiện quy tắc “5 nên, 4 cần, 5 không” khi tham gia mạng xã hội. 5 điều nên làm gồm: xác thực thông tin, lan tỏa nội dung tích cực, bảo mật tài khoản, thông báo khi bị xâm nhập và chia sẻ thông tin hữu ích.

Công an tỉnh Hải Dương thường xuyên phối hợp với tổ chức Đoàn Thanh niên tuyên truyền những thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng tại các trường học

Vai trò của cha mẹ, thầy cô và cộng đồng cũng rất quan trọng. Cần tạo ra không gian đối thoại an toàn, nơi trẻ có thể chia sẻ và nhận được lời khuyên đúng đắn khi gặp rắc rối trên mạng. Các lớp kỹ năng sống, ngoại khóa trong hè cũng là cách hiệu quả giúp trẻ tránh xa màn hình và tương tác thực tế nhiều hơn.

Việc sử dụng công nghệ trong giáo dục và giải trí là xu hướng tất yếu. Nhưng nếu không có sự hướng dẫn, đồng hành và kiểm soát, trẻ em rất dễ sa vào cạm bẫy vô hình.

LINH LINH