Bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên số không chỉ là trách nhiệm, mà là sứ mệnh

Bắt nạt trực tuyến, lừa đảo, xâm hại, tiếp cận các nội dung độc hại… đều là những thách thức ngày càng hiện hữu, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Ngày 18/11, tại Hà Nội, Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức Khóa Tập huấn dành cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền về bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh trên môi trường mạng.

Phó cục trưởng Cục Báo chí, bà Mai Hương Giang phát biểu tại sự kiện.

Đây là hoạt động thiết thực triển khai Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 - 2025”, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 830/QĐ-TTg.

Phát biểu khai mạc, Phó cục trưởng Cục Báo chí, bà Mai Hương Giang nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh thông tin trên mạng tác động mạnh mẽ tới mọi lĩnh vực đời sống, trẻ em, nhóm đối tượng dễ bị tổn thương đang đứng trước những nguy cơ chưa từng có. Chỉ riêng nhóm trẻ em từ 12 đến 17 tuổi, 87% truy cập Internet hằng ngày nhưng chỉ 36% biết cách tự bảo vệ thông tin cá nhân.

Trong khi đó, số liệu từ Trung tâm Quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC, Mỹ) ghi nhận năm 2023 có hơn 500.000 báo cáo liên quan tới hình ảnh và video xâm hại tình dục trẻ em có liên quan tới Việt Nam, đưa nước ta vào nhóm quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh trong khu vực.

Số liệu từ UNICEF cũng chỉ ra rằng 66% trẻ em Việt Nam không biết đến các đường dây trợ giúp khi bị bắt nạt trên mạng, trong đó nhóm tuổi 10-14 là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Theo Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng, 40% trẻ em cảm thấy không an toàn, hơn 70% từng có trải nghiệm tiêu cực, và khoảng 94.000 trẻ em từ 12-17 tuổi là nạn nhân của xâm hại, bóc lột tình dục trực tuyến.

Không chỉ dừng lại ở các con số, thực tế còn cho thấy mối nguy cơ ngày càng hiện hữu. Thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho thấy hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam truy cập Internet mỗi ngày, và chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, thao túng tâm lý và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em, nhiều nạn nhân bị ép cắt liên lạc với gia đình để phục vụ các mục đích tống tiền hoặc buôn người.

Nhận thức rõ tính cấp bách của vấn đề, khóa tập huấn đã cung cấp cho đội ngũ báo chí hai chuyên đề trọng tâm. Chuyên đề đầu tiên, do bà Lê Thị Mai Quyên, Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 (Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế) trình bày, phân tích thực trạng trẻ em sử dụng Internet, các nguy cơ và chiêu thức bắt cóc trực tuyến, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo vệ trẻ.

Chuyên đề thứ hai, do bà Đinh Thị Như Hoa (Cục An ninh mạng, Bộ Công an) chia sẻ, tập trung vào việc nhận diện rủi ro công nghệ và đề xuất giải pháp để báo chí, truyền thông nâng cao hiệu quả bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác an toàn, sáng tạo trên môi trường số.

Những năm gần đây, nhiều chiến dịch tuyên truyền như “Không một mình”, “Chậm mà chắc” cùng việc Việt Nam tham gia ký kết Công ước Liên hợp quốc chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) đã góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo môi trường mạng an toàn hơn cho trẻ em. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác này vẫn đòi hỏi sự nỗ lực liên tục, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng và truyền thông.

Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý, mà còn là sứ mệnh của toàn xã hội. Việc trang bị kiến thức, kỹ năng và tạo môi trường mạng an toàn cho trẻ em chính là nền tảng để thế hệ trẻ phát triển toàn diện, đồng thời bảo vệ những giá trị nhân văn và tương lai của cộng đồng trong kỷ nguyên số.

D.Ngân