Bất động sản dưỡng lão: Mỏ vàng tỉ đô đang thức giấc

Dù còn sơ khai và phân mảnh, thị trường này được Savills đánh giá là giàu tiềm năng, hứa hẹn bứt phá mạnh trong thập kỷ tới.

Khoảng trống lớn trên thị trường chăm sóc người cao tuổi

Việt Nam đang tiến nhanh vào giai đoạn xã hội già hóa, kéo theo sự dịch chuyển sâu sắc trong nhu cầu nhà ở và chăm sóc người cao tuổi.

Theo Tổng cục Thống kê, đến năm 2038, tỉ lệ người trên 60 tuổi sẽ đạt 20,1%, chính thức đưa Việt Nam trở thành quốc gia có dân số già. Xa hơn, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) dự báo đến năm 2050, hơn 1/6 dân số tại Việt Nam sẽ trên 65 tuổi.

Quá trình già hóa diễn ra trong thời gian ngắn hơn nhiều so với các quốc gia phát triển, tạo ra áp lực lớn lên hạ tầng an sinh, đồng thời mở ra dư địa tăng trưởng đáng kể cho những mô hình bất động sản và dịch vụ chuyên biệt phục vụ người cao tuổi.

Khu Viện dưỡng lão Kampung Admiralty, Singapore.

Tuy nhiên, nghịch lý là trong khi nhu cầu tăng nhanh, hệ thống chăm sóc hiện nay vẫn mang tính tự phát, thiếu chuẩn hóa và chưa hình thành một thị trường dịch vụ toàn diện. Khoảng trống giữa nhu cầu và năng lực cung ứng ngày càng bị nới rộng.

Dữ liệu của UNFPA cho thấy 80% người cao tuổi tại Việt Nam mong muốn được chăm sóc tại nhà, song chưa đến 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ người cao tuổi. Trên toàn quốc, số trung tâm chăm sóc chuyên biệt còn dưới 100 cơ sở, trong khi nghề chăm sóc người cao tuổi vẫn chưa được công nhận chính thức trong hệ thống nghề nghiệp.

Các loại hình sản phẩm như nhà ở chuyên biệt, khu nghỉ dưỡng dưỡng lão hay cơ sở tích hợp dịch vụ y tế hiện vẫn rất hạn chế. Điều này tạo nên sự tương phản rõ nét với các thị trường phát triển như Singapore hay Nhật Bản, nơi bất động sản cho người cao tuổi đã trở thành một ngành công nghiệp quy mô tỉ đô. Tại Việt Nam mới chỉ xuất hiện một số dự án thí điểm.

Theo ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội, thị trường này đang ở quy mô nhỏ nhưng tốc độ mở rộng rất nhanh, dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong vòng 10 năm tới khi hàng triệu người bước vào tuổi nghỉ hưu.

Dịch vụ dưỡng lão ở rất nhiều nước trên thế giới đang rơi vào tình trạng cháy hàng. Trong khi đó, triển vọng về thị trường nhà ở dưỡng lão tại Việt Nam chưa thực sự rõ ràng. Ảnh minh họa

Bài học và chiến lược phát triển cho Việt Nam

Bà Emily Fell, Giám đốc Cấp cao bộ phận Living Sectors khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nhận định Việt Nam sở hữu tiềm năng tăng trưởng lớn nhưng cần một lộ trình phát triển phù hợp với đặc thù trong nước.

Theo bà, Việt Nam nên kết hợp mô hình lifestyle của Australia với các viện dưỡng lão công cộng và khu dân cư tích hợp tại đô thị, cùng mô hình chăm sóc đặc biệt (care) kiểu Nhật nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc hỗ trợ ngày càng gia tăng.

Chính sách được xác định là yếu tố then chốt. Các viện dưỡng lão công cộng cần khung pháp lý rõ ràng về quy hoạch và bảo vệ người cao tuổi, trong khi các mô hình chăm sóc đặc biệt phải có cơ chế thanh toán bền vững thông qua bảo hiểm công hoặc tư nhân.

Đáng chú ý, Savills nhấn mạnh vốn đầu tư nên tập trung vào các tổ chức vận hành hơn là chỉ phát triển công trình. Việc xây dựng đội ngũ điều hành uy tín, chất lượng cao sẽ đóng vai trò quyết định đối với sự phát triển bền vững của thị trường này.

Bên cạnh đó, Việt Nam có thể tham khảo mô hình vertical village của Singapore, tích hợp nhà ở cho người cao tuổi trong các tổ hợp đa chức năng, tối ưu quỹ đất và gia tăng tính kết nối cộng đồng, phù hợp với bối cảnh đô thị đông đúc.

Thị trường còn sơ khai nhưng cơ hội đã hiện hữu

Những góc nhìn đa chiều về tiềm năng và thách thức của thị trường cũng được các doanh nghiệp đánh giá quan tâm và nhìn nhận theo chiều hướng tích cực.

Ông Lê Quốc Huân, Phó Tổng Giám đốc WeCare247, cho rằng yếu tố địa lý có ảnh hưởng lớn đến mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc trên khắp Việt Nam. Những khác biệt về hạ tầng, nhân lực và văn hóa đặt ra thách thức trong việc xây dựng hệ thống chăm sóc đồng bộ, đồng thời cho thấy vai trò then chốt của việc kết nối y tế và bất động sản trong phát triển dịch vụ tích hợp.

Đại diện Kitahara Group Vietnam - ông Yusuke Hirai chia sẻ kinh nghiệm từ mô hình chăm sóc tích hợp của Nhật Bản, dựa trên hệ thống bệnh viện phục hồi chức năng và chăm sóc người cao tuổi, nhấn mạnh giá trị của chuyển giao công nghệ và tri thức trong nâng cao chất lượng dịch vụ.

Trong khi đó, bà Trần Bích Thủy, Giám đốc Quốc gia HelpAge International Vietnam, chỉ ra những khoảng trống chính sách và nhu cầu hoàn thiện khung pháp lý để tạo nền tảng phát triển dài hạn cho lĩnh vực này.

Bổ sung góc nhìn đầu tư, bà Olivia Wood, Giám đốc Lotus Advisory Group Vietnam, phân tích vì sao Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn trong lĩnh vực an cư dưỡng lão, đồng thời nhấn mạnh những yếu tố then chốt mà doanh nghiệp cần cân nhắc khi tham gia và vận hành mô hình này một cách hiệu quả.

Dù vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu, bất động sản chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam đã cho thấy những tín hiệu tăng trưởng rõ nét. Sự kết hợp giữa xu hướng già hóa nhanh, khoảng trống dịch vụ lớn và sự quan tâm ngày càng mạnh từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước đang tạo nền móng cho một phân khúc mới đầy tiềm năng, hứa hẹn trở thành trụ cột phát triển trong chu kỳ bất động sản tiếp theo.

THÙY LINH