Hệ thống nước tưởng chỉ có ở thế kỷ 21 này được cho là để phục vụ khu phức hợp biệt thự với phòng tắm nước nóng tập thể khổng lồ, một phòng tập lớn cùng rất nhiều phòng ốc tiện nghi cần đến nước khác, được thiết kế không kém gì các hệ thống nước tiện lợi mà bạn sử dụng trong nhà hiện nay.
Hệ thống gồm 2 đường ống chính được kết nối với bể nước trung tâm đặt trong giếng trời, cung cấp nước khắp khu phức hợp biệt thự rộng 2.500m2, với nhiều đường ống chằng chịt điều tiết nước vào phòng khác nhau, có van đóng/mở không khác những vòi nước hiện tại và lắp đặt khá thuận lợi cho việc bảo trì thường xuyên.
Điều gây sốc là khu biệt thự này đã ít nhất 2.000 năm tuổi.
Theo nhóm nghiên cứu từ Công viên Khảo cổ Pompeii - Ý, khu phức hợp biệt thự này được khai quật lần đầu tiên từ năm 1757 đến năm 1762 nhưng mãi cho đến nay các nghiên cứu vẫn tiếp diễn.
Nó chỉ là một căn trong chuỗi biệt thự sang trọng dài dài đến vài dặm của giới quý tộc La Mã cổ xưa, thuộc về một thành đô nhỏ ven biển gọi là Stabiae. Các hoàng đế La Mã như Julius Ceasar, Augustus và Tiberius cũng từng sở hữu biệt thự trong khu này.
Stabiae cổ đại, nay thuộc địa phận tỉnh Naples của Ý, đã bị chôn vùi cùng với thành phố Pompeii và thị trấn Herculanium gần đó trong lớp tro bụi dày giữa thảm họa núi lửa Vesuvius phun trào năm 79 sau Công Nguyên.
Đây không phải là thứ "xuyên không từ thời hiện đại" đầu tiên được tìm thấy ở ba thành đô bị chôn vùi này. Nhiều công trình trước đó đã hé lộ trình độ khoa học kỹ thuật lẫn lối sống "hiện đại" không thể tin nổi của người La Mã, ví dụ những con đường lát đá "công nghệ cao" 2.000 năm vẫn dùng tốt, hay một "phố đi bộ" với quầy thức ăn nhanh "take away" ven đường.
Các hệ thống cấp - thoát nước tiên tiến phục vụ sở thích thư giãn trong những phòng tắm nước nóng công cộng của người La Mã và những đài phun nước trang trí đẹp mắt cũng từng được tìm thấy nơi đây, nhưng phát hiện mới đã giúp nâng lên một bậc, cho thấy trình độ khó tin của họ.
Vào thế kỷ thứ 3 sau Công nguyên, những kỹ sư La Mã đã xây dựng một hệ thống cống hầm và bể chứa để đưa nước tới thành phố Aspendos (thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay). Aspendos là một trung tâm thương mại quan trọng của người La Mã ở Tiểu Á (Asia Minor), nằm ở giao điểm giữa các tuyến đường quan trọng bên bờ sông đổ ra Địa Trung Hải.
Nước theo đường ống được dẫn từ chân một con đập (aqueduct) ở sườn phía bắc một thung lũng, chảy ngang qua thung lũng rộng 1,5 km, rồi đổ vào một bồn chứa nước ở sườn phía nam. Đường ống này được tạo bởi một chuỗi những khối đá lớn, có khoét lỗ đường kính 30 cm, gắn kết với nhau bằng một chất keo đặc biệt.
Đập ở sườn phía bắc được đặt cao hơn bể chứa ở sườn phía nam, tạo ra độ chênh cần thiết để dẫn nước chảy theo ống dẫn.
Người ta còn dựng nên hai 2 tháp đá hình vòm trên đường qua thung lũng, dẫn nước lên cao rồi lại chảy xuống thấp.
Xem thêm video: Ai Cập phát hiện thêm kho báu cổ đại với hơn 100 quan tài chứa xác ướp 2.500 năm (Nguồn: VTV24).
Thiên Trang (th)