Bất ngờ với tính lưỡng dụng, đa năng của thủy phi cơ

Trong quân sự, thủy phi cơ được xếp hàng đầu về tìm kiếm cứu nạn thủy thủ trên các vùng biển; Chuyên chở thuốc, dụng cụ y tế và nhân viên cứu nạn đến các khu vực bị nạn, bị thiên tai và khu vực chiến sự trên đại dương; Vận tải hàng hóa, vũ khí trang bị và binh sĩ trong các vùng ven biển.

Chỉ riêng trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã có hơn 25.000 hòn đảo, trong đó rất nhiều đảo không có đường băng cất, hạ cánh cho máy bay. Đây là khu vực có thể sử dụng thủy phi cơ với mức tiêu hao nhiên liệu và đầu tư cho cơ sở hạ tầng thấp nhất.

Ảnh minh họa: Wikipedia

Đối với hải quân, thủy phi cơ có vai trò đặc biệt trong nhiệm vụ chống ngầm. Nhờ khả năng vừa bay trên không vừa nổi trên mặt nước, mà hiệu quả tác chiến và hiệu quả kinh tế của nó cao hơn máy bay chống ngầm trên đất liền và trực thăng chống ngầm trên hạm tàu.

Khi thực hiện nhiệm vụ dài ngày trên biển, thủy phi cơ tiêu hao ít nhiên liệu và không cần thả các phao thủy âm. Ngoài ra, thủy phi cơ còn có khả năng sống sót cao trong hoạt động chiến đấu: khi đối phương đánh những đòn tập kích vào các hành lang vùng nước cất hạ cánh thì thủy phi cơ ít bị nguy cơ sát thương nhất.

Hiện nay, các loại thủy phi cơ có tính năng tiên tiến đang được các nước Nga, Mỹ, Anh, Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan... quan tâm phát triển, mua sắm.

Thủy phi lớn nhất thế giới

Theo báo chí nước ngoài, mới đây, Bộ Quốc phòng Nga đã lên kế hoạch đặt mua 3 chiếc A-40 Albatrosss (Hải âu) vốn được thiết kế vào cuối những năm 1980 với mục đích chống tàu ngầm nhưng không được đưa vào sản xuất hàng loạt, đến năm 2018 được tái khởi động nghiên cứu, phát triển.

A-40 là loại thủy phi cơ lớn nhất thế giới hiện nay, với phi hành đoàn lên đến 8 người. Được đặt theo tên loài chim biển lớn nhất, A-40 dài 43,84m, sải cánh 41,62m, trọng lượng cất cánh tối đa gần 90 tấn, được chế tạo chủ yếu bằng hợp kim nhôm.

A-40 Albatrosss. Ảnh: Wikipedia

Hình dáng tối ưu của A-40 (độ dài lớn, độ cao nhỏ, cánh dài...) đảm bảo cho nó có tính năng khí động học cao (Kkr=17 trên chế độ bay tuần tiễu). Cánh được cơ giới hóa cao độ; có cánh trước, cánh sau và cánh điều khiển, thiết bị càng và hộp điều tốc... nên khi cất, hạ cánh nó có hệ số giá trị lực rất cao.

Thủy phi cơ A-40 được trang bị hệ thống tiếp liệu trên không và hai động cơ TRDD-36-35A FB (2 x 2.900 mã lực), cho phép tốc độ tối đa đạt 800 km/h, trần bay thực tế 9.700m, thời gian bay liên tục 12 giờ, tầm hoạt động 9.300km.

Khả năng đi biển của A-40 được tối ưu hóa nhờ sử dụng loại giá đỡ khí động học chao lắc tĩnh, cho phép hoạt động cả khi sóng biển cao đến 2m.

Thủy phi cơ A-40 có thể giải quyết các nhiệm vụ chiến thuật chủ yếu: Tìm kiếm và tiêu diệt các tàu ngầm của đối phương trong khu vực đã định xa đến 2.000km; Tìm kiếm và tiêu diệt tàu ngầm theo chỉ dẫn từ sở chỉ huy hạm đội và các tàu mặt nước; Bám sát các tàu ngầm đã bị phát hiện.

A-40 còn tham gia giải quyết hai nhiệm vụ chiến lược của hải quân là ngăn chặn hoặc làm suy yếu đòn đánh tên lửa hạt nhân của tàu ngầm đối phương, và đảm bảo triển khai, sử dụng chiến đấu các lực lượng chống ngầm của hải quân.

Ngoài ra, thủy phi cơ A-40 còn tham gia: Thả các chướng ngại mìn và thiết bị chống radar thủy âm hoạt động; Tìm kiếm, cấp cứu phi công và thủy thủ tàu bị nạn; Trinh sát trên đường đi bằng các phương tiện trinh sát ngoài mạn khi chưa được thông báo kết quả của lực lượng trinh sát; Tiêu diệt các tàu mặt nước có hệ thống phòng không yếu, cùng một số nhiệm vụ khác mà máy bay trên đất liền không thể thực hiện được.

Thực hiện những nhiệm vụ nói trên, thủy phi cơ A-40 có thể hiệp đồng với các lực lượng không quân chống nghầm, tàu mặt nước chống ngầm và tàu ngầm, dẫn các lực lượng trên tiến công các tàu ngầm chiến lược mang tên lửa đạn đạo của đối phương trên đại dương.

A-40 Albatross phiên bản “hồi sinh” được trang bị một loạt hệ thống thế hệ mới như radar tìm kiếm mục tiêu, máy dò nhiệt, tham số sóng biển, hệ thống định vị, hệ thống liên lạc trên không, hệ thống điều khiển vũ khí..

Vũ khí chủ yếu của thủy phi cơ A-40 gồm ngư lôi chống ngầm Orlan, tên lửa đối hải Yastreb hay Oriol, tên lửa dẫn đường Korshun, tên lửa chống hạm Kh-35, bom chùm thông thường và hạt nhân.

Để tìm kiếm, bám sát và tiêu diệt tàu ngầm đối phương, A-40 được lắp đặt hệ thống dò tìm PPC “Coba”, thiết bị xác định dạng thủy âm, thiết bị xác định cường độ sóng biển và một số phao thủy âm cũng như bom chìm để dò tìm và tiêu diệt tàu ngầm.

Tổ hợp thiết bị hàng hải cho phép thủy phi cơ đi vào các vùng tìm kiếm và tuần tra theo thông tin của lực lượng trinh sát. Tổ hợp thiết bị thông tin vô tuyến cho phép liên lạc với sở chỉ huy bờ, máy bay, tàu mặt nước bằng sóng dài và sóng ngắn, sóng cực ngắn với các thiết bị hoạt động nhanh và bí mật. Trên thủy phi cơ còn lắp đặt hệ thống thiết bị phòng thủ nhiều tầng khi bị máy bay tiêm kích đối phương tiến công.

Nguyên Phong