Bầu cử Sri Lanka: Trông chờ sự thay đổi

Ông Gotabhaya Rajapaksa đang là ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử Tổng thống Sri Lanka vào tuần tới. (Nguồn: Twitter)

Hơn một tuần nữa, 16 triệu cử tri sẽ tham gia bỏ phiếu lựa chọn một trong 35 ứng cử viên để trở thành Tổng thống. Đây là con số ứng cử viên kỷ lục so với bất kỳ cuộc bầu cử tổng thống nào trước đây tại quốc gia Nam Á này.

Ứng cử viên sáng giá nhất lần này là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Gotabhaya Rajapaksa thuộc Đảng Nhân dân Sri Lanka (SLPP), được Tổng thống đương nhiệm Maithripala Sirisena ủng hộ. Ông Gotabhaya Rajapaksa có lợi thế bởi nhiều người biết đến đóng góp của ông trong cuộc chiến chống lực lượng ly khai Những con hổ giải phóng Tamil (LTTE) kéo dài 26 năm, với tác phong nhanh nhẹn và quyết đoán.

Tuy nhiên, điểm bất lợi có thể nằm ở thân thế của nhân vật này. Ông Gotabhaya là em trai của cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa, người nắm quyền suốt 10 năm và chỉ hạ đài năm 2015 sau cáo buộc tham nhũng. Hơn nữa, các cử tri Tamil chiếm đa số ở khu vực Bắc và Đông Sri Lanka cũng sẽ không ủng hộ ông Gotabhaya.

Một ứng cử viên nặng ký khác là là Bộ trưởng Nhà cửa Sajith Premadasa thuộc Chính phủ Liên minh và là Phó Chủ tịch Đảng Thống nhất Dân tộc (UNP). Trái ngược với ông Gotabhaya Rajapaksa, điểm mạnh của ông Premadasa lại đến từ thân thế. Chính trị gia 52 tuổi này là con trai của cựu Tổng thống Ranasinghe Premadasa, người bị LTTE sát hại năm 1993. Thêm vào đó, ông Premadasa cũng được nhiều cử tri nông thôn ủng hộ. Nhân vật này hứa hẹn sẽ là đối thủ nặng ký của ông Gotabhaya Rajapaksa trong cuộc cạnh tranh lá phiếu từ cử tri người Sinhala theo Phật giáo.

Bên cạnh đó, những cuộc mặc cả và liên minh giữa các đảng và lực lượng chính trị khác nhau cũng rất đáng chú ý. Sri Lanka có 22 triệu dân, trong đó người Sinhala theo Phật giáo chiếm 70%, người Tamil theo đạo Hindu 12% và người Hồi giáo 10%. Các Đảng thành lập theo xu hướng tôn giáo và sắc tộc càng khiến các cuộc cạnh tranh chính trị, nhất là bầu cử, trở nên đậm màu sắc tôn giáo và sắc tộc.

Tình hình nội trị Sri Lanka đang bất ổn, đòi hỏi một sự thay đổi toàn diện, trước hết là tầng lớp lãnh đạo. Nền kinh tế yếu kém; chia rẽ tôn giáo và sắc tộc ngày một nghiêm trọng; an ninh quốc gia không đảm bảo, thể hiện rõ nét qua vụ khủng bố các nhà thờ tháng 4/2019 khiến 250 người thiệt mạng, hàng trăm người bị thương. Đây là các chủ đề chính mà cử tri Sri Lanka quan tâm trong tranh cử hiện nay.

Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế sẽ chú ý hơn đến chiều hướng chính sách đối ngoại của Sri Lanka sau cuộc bầu cử Tổng thống lần này. Trong 10 năm làm Tổng thống, ông Mahinda Rajapaksa đã đẩy mạnh quan hệ với Trung Quốc với quyết định cho Trung Quốc thuê cảng Hambantota 99 năm sau khi rơi vào bẫy nợ của Bắc Kinh. Ông cũng cho Bắc Kinh triển khai một dự án lấn biển xây dựng thành phố mới nằm sát cảng Colombo.

Khi đánh bại ông Mahinda Rajapaksa trong cuộc bầu cử năm 2015, ông Maithripala Sirisena đã tìm cách hạn chế chính sách thân Trung Quốc và tiến hành xem xét lại các dự án cho Bắc Kinh thực hiện.

Tuy nhiên, lần này ông Maithripala Sirisena quyết định không tái ứng cử và đảng Tự do của ông cũng không đưa ra ứng cử viên nào. Do vậy khả năng quay trở lại của gia đình Rajapaksa là khá lớn và có thể kéo theo sự trở lại của chính sách thân Trung Quốc, khôi phục các dự án bị trì hoãn dưới thời ông Maithripala Sirisena.

Sri Lanka có một vị trí quan trọng đối với Ấn Độ và nếu khả năng trên xảy ra, chính quyền Thủ tướng Narendra Modi sẽ khó có thể ngồi yên. Colombo sẽ lại trở thành tâm điểm của cạnh tranh ảnh hưởng giữa New Delhi và Bắc Kinh ở Ấn Độ Dương. Khi ấy, cân bằng quan hệ với cả hai cường quốc, đảm bảo lợi ích tối cao của quốc gia sẽ là bài toán không hề dễ dàng đối với nhà lãnh đạo mới của Sri Lanka.

Sinh Thành