Bé 3 tuổi nguy kịch vì ăn dế: Cần biết về 'đặc sản' côn trùng?
Trưa 5/8, Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM) cho biết vừa cấp cứu bé trai 3 tuổi, ngụ tỉnh Long An bị sốc phản vệ độ 3 sau khi được cha cho ăn món dế chiên giòn.
Theo người nhà của bệnh nhi thuật lại, khoảng 4 giờ trước khi vào viện, sau khi ăn 7 - 8 con dế chiên, bé có hiện tượng nổi mề đay toàn thân, đau bụng nhiều và nôn ói liên tục, trẻ khó thở dần, gia đình lập tức đưa con ngay đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP HCM).
Tại đây, các bác sĩ đánh giá mạch nhanh nhẹ, huyết áp tụt, trẻ lừ đừ, khó thở, xác định bị phản vệ độ III. Nhận định đây là trường hợp rất nặng, ngay lập tức bác sĩ cấp cứu tiến hành cấp cứu sốc phản vệ theo phác đồ: thở oxy, được tiêm và truyền Adrenalin, kháng viêm mạnh, sử dụng thuốc vận mạch, truyền dịch…
Sau 3 ngày hồi sức tích cực, bệnh nhi đã thoát cơn nguy kịch, tỉnh táo, lặn dần sẩn ngứa, hết khó thở và tiếp tục được theo dõi tại Khoa Nội tổng hợp.
Bác sĩ Trương Phước Hữu, Khoa Cấp Cứu cho biết: Với các trường hợp này, nếu không được cấp cứu điều trị kịp thời, bệnh nhi sẽ có nguy cơ phù thanh quản, suy hô hấp và nguy cơ tử vong rất cao.
Nguy hiểm từ "đặc sản" côn trùng
Món ăn từ côn trùng tưởng chừng khiến nhiều chị em kinh sợ, tránh xa này lại trở thành món ngon "vạn người mê" trong bữa cơm gia đình.
Những loài côn trùng như dế, ve sầu, cào cào, bọ cạp trở thành món ngon trên bàn nhậu là điều không mấy xa lạ. Mặc dù đây là các loại côn trùng nhưng được yêu thích vì sau khi chế biến đều trở thành những món ăn ngon, lạ miệng, ngày càng được yêu thích. Thậm chí, dân nhậu vẫn lùng sục những nơi có bán các món "độc và lạ” như sâu, bọ cạp, bọ xít, dế, nhộng, bướm, trứng kiến… để thưởng thức. Nhiều nhà hàng cũng cung cấp những món ăn mới lạ từ côn trùng như bò cạp, dế cơm, thằn lằn núi, mối chúa.
Tuy nhiên, các món ăn lạ độc này cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của người ăn.
Theo BS-CK1 Trương Phước Hữu, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố (người trực tiếp cấp cứu bé), Khoa Cấp cứu thường tiếp nhận nhiều trẻ bị ngộ độc, sốc phản vệ sau khi ăn thực phẩm "lạ" như côn trùng.
Ngộ độc côn trùng có thể do nhiều nguyên nhân. Do côn trùng chứa một số chất gây dị ứng, điển hình là dế nhộng nhiều người sau khi ăn món này là bị dị ứng (do cơ địa không phù hợp với chất nào đó có trong nhộng). Một nguyên nhân khác có thể do trên thân nhiều loại côn trùng có chứa rận, ve, các loại nấm độc... Vì vậy, nếu sử dụng làm thức ăn mà chế biến không sạch sẽ dễ dẫn đến ngộ độc.
"Với các trường hợp ngộ độc nếu không được cấp cứu điều trị kịp thời, người bệnh sẽ có nguy cơ phù thanh quản, suy hô hấp và nguy cơ tử vong rất cao. Vì vậy, tốt nhất không nên ăn những loại thực phẩm này", BS Trương Phước Hữu khuyến cáo.
Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp trong các vụ ngộ độc do ăn côn trùng là: buồn nôn, nôn, run tay chân, một số trường hợp nặng nôn nhiều, co giật tay chân, chóng mặt, tăng tiết, cứng hàm, kích thích vật vã, khó thở, ý thức lo mơ, hôn mê, sẩn ngứa, ban dạng mảng toàn thân... và có thể tử vong.
Biểu hiện lâm sàng với các triệu chứng nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo độc tố trong côn trùng, tổng lượng đã ăn vào và cơ địa người ăn (người già, có uống rượu, phụ nữ có thai, trẻ em... thường bị nặng).
Việc thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức trong lựa chọn, sơ chế, chế biến côn trùng làm thức ăn, tâm lý chủ quan khi lựa chọn côn trùng lạ để “thử nghiệm” theo kinh nghiệm “đồn thổi” để chế biến (ăn tái, ăn sống, ngâm rượu…) và sử dụng các món ăn chế biến từ côn trùng, ấu trùng… đã và đang tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc và thậm chí gây ra tử vong cho người ăn.
Hiện nay khi chưa có các nghiên cứu sâu, đầy đủ về côn trùng sử dụng trong chế biến thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo:
1. Tuyệt đối không sử dụng các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ, đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên để chế biến thành thức ăn.
2. Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn.
3. Trong trường hợp sau khi ăn mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường như mệt mỏi, choáng váng, buồn nôn, mẩn ngứa, đau bụng, rối loạn tiêu hóa… cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.