'Bẻ lái' sang gia công gạo, TCO có gì để đặt mục tiêu vào Top 5 ngành?

Theo tài liệu ĐHĐCĐ thường niên (dự kiến tổ chức vào ngày 20/6/2025), TCO xây dựng chiến lược phát triển năm 2025 và tầm nhìn 2030 với mục tiêu vươn lên Top 5 trong lĩnh vực lúa gạo cùng với việc phát triển nông nghiệp tuần hoàn để tạo ra giá trị bền vững.

Điều đáng nói đây là gương mặt “mới toanh” trong ngành gạo khi cách đây không lâu còn gắn với hoạt động logistics. Sau khi mạnh tay tái cơ cấu, TCO chính thức tham gia vào ngành lúa gạo với vai trò gia công (đồng thời duy trì mảng logistics và mở rộng đầu tư bất động sản cho thuê để hỗ trợ cho hoạt động cốt lõi lúa gạo).

Một gương mặt “mới toanh” chỉ đảm nhận khâu gia công trong chuỗi giá trị ngành gạo như TCO đã lấy đâu ra tự tin để lên chiến lược vào Top 5 ngành gạo?

Có thể thấy thành quả của TCO mới chỉ được ghi nhận từ năm 2024 với nguồn doanh thu đột biến so với trước đó, mang về 3.538 tỷ đồng với phần lớn đến từ mảng kinh doanh lúa gạo và lợi nhuận trước thuế 34 tỷ đồng (doanh thu năm 2023 trước cơ cấu chỉ có 29 tỷ đồng và lãi trước thuế 9 tỷ đồng). Tiếp đến vào quý 1/2025, Công ty mang về doanh thu 488 tỷ đồng (giảm nhẹ 0,8%) và lợi nhuận trước thuế 40 tỷ đồng (cao gấp 3,8 lần cùng kỳ năm trước).

Tính đến thời điểm 31/3/2025, TCO đang sở hữu các công ty con trực tiếp bao gồm CTCP TCO Agri, CTCP TCO Logistics, CTCP TCO Real Estate và các công ty con gián tiếp là Công ty TNHH MTV TCO Logistics (tên cũ là CTCP Dịch vụ Vận tải An Gia) và Công ty TNHH Đầu tư Enterprise (riêng CTCP Tập đoàn Nam An vừa mới hoàn tất thoái vốn).

Các doanh nghiệp này thuộc 3 mảng kinh doanh chính của TCO là lúa gạo, logistics và bất động sản, trong đó mảng trọng tâm là lúa gạo.

Xét về tài sản đáng giá của TCO trong các mảng hoạt động này bao gồm nhà máy xay xát nằm trên các thửa đất có diện tích hơn 12.700 m2 (tại An Giang - tỉnh có sản lượng lúa thứ nhì khu vực Đồng bằng sông Cửu Long), hệ thống các phương tiện vận tải, và tòa nhà văn phòng Enterprise Tower (tại 290 Bến Vân Đồn, quận 4, TP.HCM).

Trong đó, nhà máy xay xát có công suất 400 tấn lúa/ngày và đã được đầu tư nâng cấp lên 1.100 tấn/ngày. Hệ thống các phương tiện vận tải (bao gồm sà lan) với lợi thế về hoạt động logistics giúp TCO tối ưu về chi phí vận chuyển, đặc biệt thuận lợi với địa hình sông nước ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. Riêng tòa nhà văn phòng Enterprise Tower (quy mô 2 tầng hầm và 15 tầng nổi) ngoài dòng tiền cho thuê ổn định hàng năm nhờ lấp đầy cho thuê thì còn là tài sản đảm bảo có giá trị giúp TCO vay ngân hàng để bổ sung nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh (đặc thù của ngành kinh doanh lúa gạo là bị chiếm dụng vốn khá lớn).

Theo Báo cáo tài chính năm 2024, các đối tác đầu vào bán hàng cho TCO (ghi nhận ở khoản mục phải trả người bán và trả trước cho người bán) và đối tác đầu ra mua hàng của TCO (ghi nhận ở khoản mục phải thu khách hàng, người mua trả tiền trước) bao gồm nhiều doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực lúa gạo, trong đó nổi bật là những cái tên như CTCP Xuất nhập khẩu An Vi, CTCP XNK Thuận Minh, CTCP Quốc Tế Gia. Đây là các doanh nghiệp nằm trong danh sách được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo của Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công thương. Đồng thời cũng là những gương mặt nằm trong top các doanh nghiệp xuất khẩu gạo thuộc khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Có thể thấy, chủ lực của TCO là nhà máy xay xát đến hệ thống logistics chuyên nghiệp cùng tài sản đảm bảo giúp tối ưu dòng tiền vay ngân hàng để tiếp vốn cho hoạt động kinh doanh, TCO đi từng bước từ gia công lúa gạo và dần mở rộng hệ sinh thái thông qua mục tiêu M&A.

Chiến lược của TCO là có thể vừa tăng quy mô trong một khâu gia công (tăng công suất, mở rộng quy mô nhà máy), vừa có thể vươn rộng ra các khâu khác của chuỗi giá trị thông qua việc xây dựng vùng trồng/vùng nguyên liệu, tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, hoặc trực tiếp tham gia xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài (thay vì chỉ bán cho các doanh nghiệp trong nước rồi xuất khẩu) và xây dựng sản phẩm có thương hiệu riêng cung cấp đến tay người dùng cuối. Các chiến lược này của TCO cuối cùng hướng đến nâng cao giá trị chuỗi cung ứng lúa gạo, hoàn thiện hệ sinh thái, tạo ra giá trị bền vững từ việc phát triển nông nghiệp tuần hoàn.

Niên độ 2025 (giai đoạn 1/1/2025 - 30/9/2025), TCO đặt kế hoạch doanh thu hợp nhất 3.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 44 tỷ đồng (nếu xét toàn năm 2025 từ 1/1/2025 - 31/12/2025, kế hoạch tương ứng là doanh thu 4.000 tỷ đồng và lợi nhuận 58 tỷ đồng - con số doanh thu ngang ngửa ông lớn Lộc Trời, còn lợi nhuận vượt trội trong bối cảnh Lộc Trời lên kế hoạch âm hơn 500 tỷ đồng).

Phan Hằng