Bế tắc giao thông nông thôn ở vùng ngọt Cà Mau

Một đoạn lộ nông thôn ở vùng ngọt huyện Trần Văn Thời (tỉnh Cà Mau) bị sạt xuống kênh, khiến giao thông đường bộ bị chia cắt.

Nghiêm trọng nhất ở vùng ngọt Cà Mau là địa bàn huyện Trần Văn Thời, hiện còn hơn 160 điểm sạt lở, sụt lún đất tại hơn 50 tuyến đường nông thôn chưa được khắc phục, giao thông và đi lại bị chia cắt.

Mong chờ khắc phục lộ hư

Đầu mùa khô năm 2024, tuyến bờ nam kênh Quảng Hảo (thuộc ấp Bình Minh 2, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời) bị ảnh hưởng nặng bởi khô hạn gây nên sụt lún, sạt lở. Cặp tuyến kênh trên, con lộ giao thông dài khoảng 1km bằng bê tông, bề ngang 3m bị hư hỏng nặng, với hơn 30 vị trí sụt lún, sạt lở. Việc đi lại trên tuyến cũng vì thế bị chia cắt hoàn toàn.

Giao thông tuyến đường bờ Nam kênh Quảng Hảo bị chia cắt hoàn toàn vì sụt lún gây hư hỏng lộ nông thôn nhưng tới nay chưa được khắc phục.

Ảnh hưởng từ con lộ hư hỏng khiến quán nước giải khát trên tuyến kênh Quảng Hảo của bà Sơn Thị Huyền giảm thu nhập nghiêm trọng. “Nếu hồi trước mỗi ngày thu nhập được 100.000 đồng thì nay chỉ còn chừng 20.000 đồng. Họ hàng trong xóm chỉ cách nhau chưa đến 1km nhưng vài tháng trời mới vô thăm được 1 lần, vì không có đường để xe lưu thông” – bà Huyền buông giọng buồn so.

Đoạn lộ trước nhà bà Huyền bị sụp xuống sông, việc kinh doanh nước giải khát ế ẩm vì lộ hư, ít người qua lại.

Không đi lại được bằng xe gắn máy, cả năm qua, người dân trên tuyến kênh Quảng Hảo phải lội bộ để duy chuyển từ nhà này đến nhà khác trong xóm vào lúc mùa khô. Các em học sinh muốn đến trường vào buổi sáng phải dậy từ sớm, và phải “thủ công” bằng 2 chân như người lớn, rất vất vả và tốn thời gian. Việc đi lại có phần cải thiện hơn vào những tháng mùa mưa, khi dưới kênh đã “no nước”, người dân sử dụng xuồng để đưa con em mình đi học, đưa người thân đi khám bệnh khi ốm đau, hoặc di chuyển bằng xuồng sang bờ kênh đối diện để đi xe máy theo con lộ nhỏ khi cần việc gấp đến trung tâm xã…

Người dân dọc tuyến Kênh Quảng Hảo dùng xuồng di chuyển sang bờ đối diện để đi tiếp bằng xe gắn máy mỗi khi có chuyện cần.

Con lộ hoàn thành được khoảng 1 năm thì bị sụt lún nhiều đoạn, giao thông bằng xe máy bị chia cắt hoàn toàn kể từ tháng 2/2024, việc học hành của con em và đi lại của người dân địa phương gặp nhiều khó khăn. Nhân dân trong vùng mong lắm sự quan tâm để sớm khắc phục tình trạng này, chứ kéo dài hoài việc đi lại của bà con khổ sở lắm” - ông Bùi Vũ Linh, hộ dân trên tuyến kênh Quảng Hảo, mong muốn.

Tình trạng chậm khắc phục lộ nông thôn bị sụt lún, hư hỏng xảy ra tại nhiều nơi khác trên địa bàn vùng ngọt huyện Trần Văn Thời, trong đó có tuyến Kênh số 2, thuộc ấp Rạch Ruộng C của xã Khánh Lộc. Theo ông Nguyễn Văn Tâm, hộ dân trên tuyến Kênh số 2, đã có một số trường hợp té ngã, thậm chí bị té đến gãy xương chân cũng vì con lộ hư hỏng.

Một đoạn trên tuyến kênh số 2 thuộc ấp Rạch Ruộng C (xã Khánh Lộc, huyện Trần Văn Thời) bị sạt lở nghiêm trọng, không di chuyển được bằng xe gắn máy.

“Trên tuyến có hàng chục điểm sụt lún, giao thông chia cắt từ mùa khô năm trước nhưng đến nay vẫn chưa khắc phục xong. Đi lại bất tiện nên nông sản của người dân trong vùng rất khó tiêu thụ, nếu bán được thì giá rẻ bèo so với trước. Chúng tôi mong muốn chính quyền, ngành chức năng địa phương sớm vào cuộc để khắc phục những đoạn lộ nông thôn bị hư, để bà con bớt khổ ” - ông Tâm chia sẻ.

Đang quyết liệt nhưng chưa xong

Có 3 mặt giáp biển và nằm xa thượng nguồn nên đến nay, Cà Mau là tỉnh duy nhất tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chưa được tiếp nước ngọt từ dòng ngọt của sông Hậu, sông Tiền… Do vậy, nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân vùng ngọt Cà Mau phụ thuộc hoàn toàn vào nước trời tự nhiên trong mùa mưa, và nguồn nước ngầm khai thác dưới lòng đất.

Trớ trêu thay, vào những tháng sau mưa, vùng ngọt Cà Mau thường gặp tình cảnh thừa nước ngọt nhưng lại không trữ được lượng nước ngọt quý giá ấy để sử dụng trong mùa khô hạn. Nguyên nhân là do hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư đồng bộ, chưa bảo đảm việc ngăn mặn, trữ ngọt.

Theo Chi cục trưởng Thủy lợi tỉnh Cà Mau Nguyễn Thanh Tùng, hạn hán gay gắt xảy ra ở Cà Mau trong thời gian qua thường cách nhau 4 năm, như mùa khô 2015-2016, 2019-2020, 2023-2024, ảnh hưởng nặng đến sản xuất và đời sống của người dân. “Tại vùng ngọt huyện Trần Văn Thời, thời điểm giáp Tết Nguyên đán hàng năm rơi vào cuối vụ sản xuất lúa vụ 2, người dân thường bơm trữ nước dưới kênh, rạch… để sử dụng cho vụ sản xuất mới. Nếu rơi vào chu kỳ khô hạn gay gắt, không lâu sau, nước dưới kênh sẽ khô cạn, gây nên sụt lún, sạt trượt, sạt lở đất, ảnh hưởng lộ giao thông nông thôn nằm dọc tuyến kênh” - ông Tùng lý giải.

Đến nay, Cà Mau đã trải qua ít nhất 3 mùa khô khốc liệt khiến kênh, rạch vùng ngọt kiệt quệ nguồn nước ngọt, thậm chí không còn nước dưới kênh. Không chỉ thiệt hại lên cây trồng, vật nuôi, kênh rạch khô cạn còn gây nên sụt lún, sạt lở nghiêm trọng lộ thông thông nông thôn. Chỉ riêng mùa khô 2023-2024, vùng ngọt Cà Mau ghi nhận sụt lún tại hơn 700 vị trí của hơn 170 tuyến đường, tổng chiều dài hơn 19km, chủ yếu tập trung trên địa bàn vùng ngọt huyện Trần Văn Thời.

Người dân tuyến bờ nam kênh Quảng Hảo mong sớm được khắc phục, sửa chữa lộ hư hỏng để giao thông, đi lại thuận lợi.

Bằng sự vào cuộc quyết liệt của địa phương, gần 1 năm qua, chính quyền huyện Trần Văn Thời đã khắc phục được 540 vị trí sạt lở đất tại 117 tuyến đường, với số tiền hơn 18 tỷ đồng. Phần còn lại hơn 160 điểm sạt lở, sụt lún tại hơn 50 tuyến đường, đến nay vẫn chưa khắc phục xong.

“Các điểm hư hỏng lộ giao thông nông thôn do sụt lún, sạt lở còn lại tại địa phương, chúng tôi cố gắng hoàn thành dứt điểm trong mùa khô năm nay, với nhu cầu vốn khoảng 10 tỷ đồng” - Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Trần Văn Thời (tỉnh Cà Mau) Nguyễn Thế Châu bày tỏ quyết tâm.

Cũng theo ông Châu, việc khắc phục lộ nông thôn hư hỏng đang gặp trở ngại ở một số tuyến đường lớn có chiều dài khoảng 4km, là đê bao chống tràn thuộc quản lý của Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau, cần kinh phí không nhỏ. “Huyện cũng đã rà soát và có báo cáo với Bộ Nông Nghiệp và Môi trường để yêu cầu hỗ trợ kinh phí khắc phục. Phía Bộ cũng ghi nhận nhưng đến nay địa phương vẫn chưa nhận được nguồn vốn hỗ trợ khắc phục” - Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Trần Văn Thời thông tin.

Mùa khô 2024-2025 được dự báo không gay gắt như năm trước nhưng chính quyền huyện Trần Văn Thời vẫn khuyến cáo nhà nông không gieo trồng lúa vụ 3 mà chuyển sang canh tác cây trồng ngắn ngày khác nhằm tiết kiệm nước tưới. Cũng nhờ đó mà kênh, rạch vùng ngọt huyện Trần Văn Thời hiện vẫn còn nhiều nước, không phương hại đến lộ giao thông nông thôn như mùa khô 2023-2024. Tuy nhiên, việc khắc phục, sửa chữa lộ hư hỏng cũng cần được triển khai nhanh chóng trong mùa khô, bởi khi mưa xuống nước sẽ ngập sâu những đoạn hư hỏng, khả năng sửa chữa sẽ rất khó khăn và tốn kém…

HỮU TÙNG