Belarus nhận hệ thống phòng không Tor M2K từ Nga nhằm tăng cường lá chắn phía đông NATO

Tor M2K là hệ thống phòng không tầm ngắn có tính cơ động cao, sử dụng radar mảng pha với 16 tên lửa nhằm theo dõi và đánh chặn máy bay không người lái bay thấp, tên lửa hành trình và các mối đe dọa dẫn đường chính xác trong môi trường phức tạp (Nguồn ảnh: Bộ Quốc phòng Belarus).

Belarus vừa công bố việc tiếp nhận một lô hệ thống tên lửa phòng không Tor-M2 mới, được chuyển giao từ Nga theo chương trình hợp tác kỹ thuật quân sự, theo hãng thông tấn BelTA của Belarus, trích dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng.

Việc chuyển giao này khẳng định nỗ lực lâu dài của Minsk và Moscow nhằm xây dựng một kiến trúc phòng không và phòng thủ tên lửa khu vực tích hợp dọc theo sườn phía đông của NATO, vào thời điểm máy bay không người lái, tên lửa hành trình và đạn dẫn đường chính xác đang định hình lại phạm vi đe dọa trên không.

Tor-M2 cung cấp cho Belarus là biến thể Tor-M2K, lắp trên khung gầm bánh lốp MZKT-6922 6x6 do Belarus chế tạo. Cấu hình này kết hợp hệ thống tên lửa đất đối không tầm ngắn của Nga, do Almaz-Antey thiết kế.

Tor-M2 được thiết kế để đánh chặn nhiều mối đe dọa trên không ở độ cao thấp và trung bình: máy bay cánh cố định và cánh quay, tên lửa hành trình, bom dẫn đường và đặc biệt là máy bay không người lái (UAV). Khung gầm MZKT-6922 cho phép tốc độ di chuyển trên đường lên tới khoảng 80 km/h.

Với hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số hiện đại, tên lửa phóng thẳng đứng và phạm vi phủ sóng radar 360°, Tor-M2 có thể tấn công mục tiêu tầm xa khoảng 12-15 km ở độ cao lên đến khoảng 10 km, tùy thuộc vào biến thể tên lửa. Hệ thống có thể theo dõi nhiều mối đe dọa và dẫn đường cho nhiều tên lửa cùng lúc, một đặc điểm đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa hàng loạt hiện nay.

Theo giới chức quân sự Belarus, các binh sĩ đã làm chủ được hệ thống và đã chứng minh được kỹ năng của mình trong các cuộc diễn tập bắn đạn thật, một điểm quan trọng trong bối cảnh các hoạt động phòng không tầm ngắn hiện đại rất phức tạp.

Hệ thống phòng không Tor có lịch sử hoạt động đáng kể so với các hệ thống tầm ngắn hiện đại khác. Được phát triển lần đầu tiên tại Liên Xô vào những năm 1980 với tên gọi 9K330 Tor (tên mã NATO: SA-15 Gauntlet), hệ thống đã trải qua nhiều lần nâng cấp, dẫn đến sự ra đời của các biến thể Tor-M1 và Tor-M2. Các phiên bản này đã cải thiện phạm vi phủ sóng radar, tốc độ phản ứng, khả năng tự động hóa và khả năng tấn công nhiều mục tiêu cùng lúc. Biến thể Tor-M2K đại diện cho một bước tiến xa hơn, thay thế khung gầm bánh xích bằng khung gầm bánh lốp MZKT-6922. Cấu hình này mang lại khả năng cơ động đường bộ và hiệu quả hậu cần cao hơn.

Về mặt tác chiến, Tor-M2 đã được Nga tích cực triển khai tại nhiều chiến trường khác nhau, bao gồm cả Syria, bảo vệ Căn cứ Không quân Khmeimim khỏi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa. Kinh nghiệm này đã thúc đẩy việc cải tiến các chế độ radar, quy trình giao chiến và phần mềm để thích ứng với các điều kiện môi trường. Kể từ năm 2022, các hệ thống Tor-M2 cũng đóng một vai trò nổi bật trong chiến dịch của Nga tại Ukraine, tạo thành một lớp quan trọng trong mạng lưới phòng không tầm ngắn của quốc gia này. Chúng chủ yếu được giao nhiệm vụ bảo vệ các đơn vị cơ động và các hệ thống phòng không giá trị cao, chẳng hạn như S-300 và S-400 , khỏi máy bay không người lái và đạn dẫn đường chính xác.

Về mặt năng lực, Tor-M2K cung cấp cho Belarus một giải pháp phòng không tầm ngắn khác về mặt triết lý so với các hệ thống như Pantsir-S1 hoặc các hệ thống tương đương của phương Tây như NASAMS và IRIS-T SLM. Tor-M2K tích hợp radar, điều khiển hỏa lực, bệ phóng và tên lửa trên một khung gầm bọc thép duy nhất, với khả năng phóng theo chiều thẳng đứng và tương tác nhanh 360° rất phù hợp để bảo vệ các đơn vị cơ động hoặc các tài sản quan trọng có thể di dời. Khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách hơn 30 km và tấn công đồng thời nhiều mục tiêu ở tầm ngắn mang lại cho Tor lợi thế trong việc đối phó với các loạt đạn hỗn hợp gồm máy bay không người lái cỡ nhỏ và đạn dẫn đường, một mô hình đã trở thành đặc trưng của các cuộc xung đột ở Syria và Ukraine.

Về mặt chiến lược, việc triển khai thêm các hệ thống Tor-M2K tại Belarus phải được hiểu trong khuôn khổ rộng hơn của quá trình hội nhập Nhà nước Liên minh và bối cảnh an ninh đang thay đổi dọc biên giới phía đông của NATO. Belarus đã có một loạt các khí tài của Nga, bao gồm tên lửa có khả năng tác chiến kép và các thành phần phòng không đa dạng, đồng thời tham gia vào mạng lưới phòng không khu vực chung với Moscow. Việc tăng cường các bệ phóng Tor-M2K sẽ làm tăng mật độ phòng thủ tầm ngắn được thiết kế để bảo vệ các sở chỉ huy, căn cứ không quân, trung tâm hậu cần và cơ sở hạ tầng quan trọng, cũng như các lực lượng Nga đồn trú thường trực hoặc tạm thời tại quốc gia này.

Trong trường hợp căng thẳng gia tăng với các nước thành viên NATO láng giềng như Ba Lan hoặc Litva, các hệ thống này sẽ đóng vai trò là lớp trong cùng của lá chắn nhiều tầng, bổ sung cho các khí tài tầm xa và làm phức tạp các nỗ lực của đối phương.

Việc chuyển giao Tor-M2K mới cho Belarus không chỉ là một bất ngờ mà còn là một sự xác nhận: Minsk đang tiếp tục đầu tư vào hệ thống phòng không tầm ngắn do Nga sản xuất như một lớp quan trọng trong hoạt động bảo vệ không phận chung với Moscow, đồng thời tận dụng các tài sản công nghiệp của mình thông qua khung gầm MZKT-6922.

Trong bối cảnh xung đột ở Syria và Ukraine, nơi máy bay không người lái và đạn dược dẫn đường chính xác đã trở thành trọng tâm của các chiến dịch, việc lựa chọn Tor-M2K phản ánh sự ưu tiên rõ ràng đối với các hệ thống cơ động, tự động hóa cao. Đối với các nước NATO đang theo dõi diễn biến dọc biên giới Belarus, sự tăng cường này là một chỉ báo khác cho thấy môi trường phòng không ở sườn phía đông đang trở nên dày đặc và tinh vi hơn, và bất kỳ cuộc khủng hoảng nào trong tương lai sẽ diễn ra dưới sự giám sát chặt chẽ của các hệ thống tầm ngắn của Nga và Belarus, được thiết kế chính xác để ngăn chặn đối với cả máy bay có người lái và các nền tảng không người lái.

Theo BelTA, Armyrecognition