Bền bỉ mang chữ lên bản Phja Đăm

Năm 2025, xã Bằng Thành đã tổ chức thành công 15 lớp xóa mù chữ.

Ánh sáng tri thức bền bỉ lan tỏa

Không bảng điện tử, không bóng đèn huỳnh quang, lớp xóa mù chữ nơi đây được thắp sáng bằng những chiếc đèn năng lượng mặt trời do chính cán bộ địa phương, cán bộ thôn và thầy cô giáo đóng góp mua sắm. Trong điều kiện còn nhiều thiếu thốn, ánh sáng tri thức vẫn bền bỉ lan tỏa, thắp lên niềm tin và hy vọng cho bà con vùng cao.

Lớp xóa mù chữ được tổ chức tại điểm trường Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú (PTDTBT) Tiểu học Bằng Thành 1, xã Bằng Thành, tỉnh Thái Nguyên với 12 học viên, độ tuổi từ 30 đến 55. Học viên chủ yếu là người dân tộc Dao và Mông, những người trước đây vì hoàn cảnh khó khăn, điều kiện kinh tế hạn chế mà chưa có cơ hội đến trường. Ban ngày, họ lên nương, vào rừng, làm thuê mưu sinh; ban đêm, họ lại đều đặn đến lớp học chữ.

Khó khăn lớn nhất của lớp học chính là… không có điện. Thôn Pja Đăm hiện chưa được phủ lưới điện quốc gia, việc sinh hoạt của người dân phụ thuộc chủ yếu vào đèn pin, đèn dầu hoặc ánh lửa bếp. Để duy trì việc học, cán bộ xã Bằng Thành cùng Bí thư chi bộ thôn và các thầy cô giáo đã chủ động bàn bạc, thống nhất đóng góp kinh phí mua đèn năng lượng mặt trời, đặt trong lớp học để đảm bảo đủ ánh sáng cho việc đọc, viết.

Lớp học được tổ chức từ 19 giờ đến 21 giờ hằng ngày. Khi trời tối hẳn, từng tốp học viên lặng lẽ băng qua con đường đất gập ghềnh để đến lớp. Trong ánh đèn vàng dịu, những bàn tay chai sạn vì lao động cặm cụi tập viết từng con chữ. Có người lần đầu tiên cầm bút, run run viết tên mình; có người phải đánh vần từng chữ cái, từng tiếng đơn giản.

Cô giáo Bí Thị Thảo, giáo viên Trường PTDTBT Tiểu học Bằng Thành 1, là người trực tiếp đứng lớp không chỉ là người dạy chữ, cô còn là người kiên nhẫn lắng nghe, động viên và đồng hành cùng học viên trong suốt quá trình học tập. “Dạy xóa mù chữ cho người lớn rất khác so với dạy học sinh. Các cô, các bác lớn tuổi, khả năng ghi nhớ chậm, lại bận rộn mưu sinh. Có hôm mệt quá, học viên xin nghỉ, hôm sau lại quay lại lớp. Chúng tôi chỉ biết động viên để bà con không bỏ cuộc”, cô Thảo chia sẻ.

Do bà con chủ yếu sử dụng tiếng dân tộc Dao và Mông trong sinh hoạt hằng ngày, giáo viên phải linh hoạt sử dụng song ngữ trong giảng dạy. Những khái niệm quen thuộc trong đời sống được đưa vào bài học để giúp học viên dễ tiếp thu. Mỗi con chữ không chỉ là kiến thức, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa mới trong cuộc sống.

Lớp xóa mù chữ tại thôn Phja Đăm.

Đổi thay tích cực

Sau 9 tháng học tập, lớp học đã ghi nhận nhiều sự thay đổi tích cực. Nhiều học viên đã có thể đọc được các biển báo đơn giản, tự viết được tên mình, ghi chép những thông tin cần thiết. Với họ, biết chữ không còn là điều quá xa vời. Đó là niềm vui, là niềm tự hào, là động lực để tiếp tục học hỏi.

Bà Hoàng Mùi Nhạy (53 tuổi), người dân tộc Dao, là một trong những học viên tích cực nhất của lớp. Bà chia sẻ: “Trước đây không biết chữ, đi đâu cũng phải nhờ người khác đọc giúp. Giờ tôi đã biết viết tên mình, biết đọc vài chữ, thấy vui lắm. Có chữ rồi, tôi muốn học thêm nữa”. Cùng suy nghĩ đó, bà Hoàng Mùi Viện (50 tuổi) cho biết, việc đến lớp tuy vất vả nhưng bà không muốn bỏ lỡ cơ hội hiếm hoi này.

Không chỉ mang lại tri thức, lớp xóa mù chữ còn tạo nên sự thay đổi trong nhận thức của bà con về vai trò của học tập. Nhiều học viên sau khi biết chữ đã quan tâm hơn đến việc học của con em mình, chủ động phối hợp với nhà trường trong việc giáo dục trẻ. Đây chính là hiệu quả bền vững mà lớp học mang lại cho cộng đồng.

Lớp xóa mù chữ tại thôn Phja Đăm đã cho thấy tinh thần trách nhiệm, sự tâm huyết của đội ngũ giáo viên vùng cao. Trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở vật chất, không có điện, không có nhiều trang thiết bị hỗ trợ, các thầy cô vẫn kiên trì bám lớp, bám bản, mang con chữ đến với người dân.

Ánh đèn năng lượng mặt trời trong lớp học nhỏ giữa núi rừng không chỉ soi sáng trang vở, mà còn thắp lên niềm tin về một tương lai tốt đẹp hơn. Ở nơi chưa có điện, ánh sáng của tri thức vẫn đang từng ngày lan tỏa, góp phần xóa đi cái “mù chữ” và dần rút ngắn khoảng cách giáo dục giữa các vùng miền.

Lớp học nơi thôn Phja Đăm có thể còn nhiều khó khăn, nhưng từ chính những gian khó ấy, giá trị của giáo dục càng trở nên rõ ràng và ý nghĩa hơn bao giờ hết.

Phương Thảo