Bên trong gói viện trợ quân sự Mỹ gửi Ukraine

Mỹ sẽ gửi Ukraine 11 trực thăng Mi-17 trước đây định dành cho Afghanistan. Ảnh: US Army

"Nguồn vũ khí mà Mỹ cùng các đồng minh và đối tác cung cấp cho Ukraine đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Kiev duy trì đối phó với chiến dịch của Nga”, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sau cuộc điện đàm của ông với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 13/4. Ngoài các tên lửa chống tăng Javelin và tên lửa phòng không Stinger, giờ đây Mỹ sẽ gửi thêm các khí tài mới “phù hợp để đối phó với các cuộc tấn công quy mô lớn hơn” mà Washington cho là các lực lượng Nga sẽ triển khai ở miền Đông Ukraine thời gian tới, Nhà Trắng thông báo.

Chiều 13/4, Lầu Năm Góc cung cấp một số thông tin chi tiết về khoản viện trợ mới trị giá 800 triệu USD của Mỹ dành cho Ukraine. Con số này cao hơn khoảng 50 triệu USD so với thông tin rò rỉ hôm 12/4. Ngoài 500 tên lửa Javelin và 300 máy bay không người lái “sát thủ” Switchblade, Mỹ sẽ gửi đến Ukraine 18 khẩu pháo 155mm và khoảng 40.000 băng đạn, 10 hệ thống radar phản pháo, 2 radar trinh sát, 200 xe bọc thép chở quân M113, 100 xe bọc thép Humvee và 11 trực thăng Mi-17. “Danh sách này đã được điều chỉnh một cách cụ thể để đáp ứng nhu cầu của Ukraine trong việc đối phó với những gì đang diễn ra ở miền Đông”, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói với phóng viên, đồng thời cho biết Mỹ sẽ gửi số khí tài này ngay lập tức. Các vũ khí khác được ông Kirby liệt kê bao gồm 30.000 bộ áo mũ bảo hộ, thiết bị bảo vệ khỏi các tác nhân hóa học - sinh học - hạt nhân, mìn, thuốc nổ C-4, tàu không người lái...

Washington đang làm việc với các đồng minh và đối tác để xác định và cung cấp cho Ukraine những thiết bị bổ sung “mà Mỹ không có trong kho”, ông Kirby nói. Theo thống kê từ Lầu Năm Góc, đây là lần thứ 7 Bộ Quốc phòng Mỹ mở kho dự trữ kể từ tháng 8/2021 để chuyển giao vũ khí cho Ukraine. Tính từ khi Nga khai màn chiến dịch quân sự đến nay, khoản viện trợ quân sự của Mỹ dành cho Kiev đã lên đến 2,6 tỷ USD. Lầu Năm Góc cũng được cho là đã triệu tập 8 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu của Mỹ, bao gồm Raytheon, Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman, General Dynamics và L3 Harris Technologies, để thảo luận về việc đẩy mạnh sản xuất vũ khí, bù đắp vào chỗ trống trong kho dự trữ.

Vì sao Mỹ chuyển sang viện trợ vũ khí hạng nặng cho Ukraine?

Lần đầu tiên kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, Mỹ vừa thông báo sẽ cung cấp cho Kiev các loại vũ khí có hỏa lực cao mà trước đây Washington lưỡng lự vì sợ xung đột leo thang. Danh sách gói viện trợ trị giá 800 triệu USD lần này không phải chỉ xuất phát từ yêu cầu của phía Ukraine, mà còn để chuẩn bị cho một kiểu chiến tranh mới ở khu vực đồng bằng vùng đông nam Ukraine, nơi nằm cách biên giới Nga không xa. Phương Tây đánh giá Nga có những lợi thế tự nhiên ở khu vực này. Gói viện trợ mới là dấu hiệu rõ nhất cho thấy tình hình xung đột ở Ukraine đang thay đổi, khi quân Nga đang bố trí lại lực lượng và sắp xếp đội hậu cần. Một quan chức Mỹ nói rằng, Nga thay đổi chiến lược để tập trung vào miền đông Ukraine, nên Washington cũng chuyển chiến lược viện trợ cho Kiev.

Gói hỗ trợ mới được thông báo vài ngày sau khi Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan và Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley có cuộc điện đàm dài hơn 2 giờ đồng hồ với người đồng cấp Ukraine để lắng nghe nguyện vọng của Kiev. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng hai lần điện đàm với người đồng cấp Ukraine Oleksii Reznikov trong tuần trước. Trong cuộc trao đổi, ông Reznikov cập nhật cho ông Austin về tình hình thực địa, để Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ xác định xem Ukraine đang cần những vũ khí gì nhất.

Tổng thống Biden thông báo gói viện trợ mới trong cuộc điện đàm dài 58 phút với ông Zelensky ngày 13/4. Tổng thống Ukraine thẳng thắn đề nghị ông Biden cung cấp trực thăng Mi-17. CNN dẫn một nguồn tin cho biết những máy bay này ban đầu không có trong gói hỗ trợ, nhưng được bổ sung sau cuộc điện đàm của hai nhà lãnh đạo.

Cách nói thay đổi

Gói vũ khí mới sẽ giúp Ukraine đối phó với Nga trên chiến trường trọng điểm mới ở vùng Donbas, một khu vực đồng bằng địa hình bằng phẳng chứ không phải vùng đô thị hay nhiều rừng núi như ở thủ đô Kiev và các thành phố khác. Bên cạnh đó, vùng Donbas giáp với Nga, cho phép quân Nga dễ dàng xử lý những vấn đề về bảo dưỡng, hậu cần và trao đổi liên lạc.

Ngày 13/4, ông Kirby nói rằng gói hỗ trợ mới được chuẩn bị phù hợp với Donbas, khu vực mà ông gọi là “tương đương bang Kansas”. “Nơi đó phẳng hơn, mở hơn. Ở đó, chúng tôi dự đoán quân Nga sẽ dùng xe tăng và các loại vũ khí tầm xa, pháo và rocket để đạt được một số mục tiêu trước khi huy động quân đội trên mặt đất”, ông Kirby nói. Ông cho rằng, gói hỗ trợ mới sẽ giúp Ukraine “giành được mọi lợi thế có thể trong cuộc chiến sắp tới”.

Chính quyền Biden đang gặp sức ép từ cả hai đảng về việc phải làm nhiều hơn nữa để hỗ trợ Ukraine, nhất là phải gửi những loại vũ khí mạnh hơn. Tuy nhiên, chính quyền Mỹ lưỡng lự với điều này trong nhiều tuần, vì lo ngại Nga đáp trả. Giới chức Mỹ lo rằng điện Kremlin có thể coi đây là cách Mỹ can dự vào cuộc chiến. Nỗi lo này thể hiện rõ nhất khi Ukraine đề nghị Mỹ và các nước láng giềng cung cấp máy bay chiến đấu MiG-29. Washington từ chối cho chuyển giao loại máy bay thời Liên Xô từ một nước thứ ba cho Ukraine qua Mỹ, dù Ba Lan sẵn sàng.

Nhưng đến nay, cách nói của chính quyền Biden có vẻ đã thay đổi cùng với cục diện chiến trường. Khi Mỹ chuẩn bị gửi những loại vũ khí chưa từng viện trợ cho Ukraine, Lầu Năm góc khẳng định đây là một phần cam kết của Mỹ “ngay từ đầu” rằng sẽ giúp Ukraine tự bảo vệ mình. “Người Nga diễn giải điều này như thế nào, bạn có thể hỏi ông Putin và điện Kremlin”, ông Kirby nói trong cuộc họp báo ngày 13/4.

Minh Hạnh - Lan Anh - Bình Giang (theo RT, TASS, Sputnik, CNN)