Bệnh đau thắt lưng đang là ác mộng của loài người

Đây là một trong những điểm chính trong nghiên cứu của Jaimie Steinmetz - nhà khoa học nghiên cứu về sức khỏe dân số thuộc Viện Đo lường và đánh giá sức khỏe (Đại học Washington) và Manuela Ferreira - Giáo sư về cơ xương khớp (Đại học Sydney) vừa được công bố trên tạp chí The Lancet Rheumatology.

Phân tích có hệ thống của hai nhà khoa học đã tổng hợp dữ liệu từ khoảng 500 nghiên cứu trên khắp thế giới trong hơn 30 năm để ước tính “gánh nặng” của chứng đau thắt lưng trên toàn cầu, được chia theo quốc gia, năm, tuổi, giới tính và mức độ nghiêm trọng.

Gánh nặng của toàn cầu

"Gánh nặng" đề cập đến sự kết hợp giữa mức độ phổ biến của cơn đau thắt lưng và mức độ tổn thất sức khỏe từ nó mà ra. Những phát hiện này là một phần của dự án lớn hơn được gọi là Nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu, nhằm mục đích định lượng tất cả các tổn thất về sức khỏe trên toàn cầu.

Đau thắt lưng đã được xếp hạng đầu tiên trong số các nguyên nhân gây tàn tật trong 3 thập niên qua. Tuy nhiên, đau lưng không phải là không thể tránh khỏi.

Nghiên cứu cho thấy rằng nếu xã hội có thể giải quyết trực tiếp 3 yếu tố rủi ro chính - béo phì, hút thuốc và các yếu tố tại môi trường làm việc - thì có thể cắt giảm 39% “gánh nặng” do đau thắt lưng gây ra cho nhân loại.

Hút thuốc trước đây có liên quan đến tổn thương vi tuần hoàn (vi tuần hoàn là một hệ thống gồm những mạch máu nhỏ, gọi là mao mạch, nối tiểu động mạch và tiểu tĩnh mạch) trong các cấu trúc cột sống, chẳng hạn như đĩa đệm và khớp, cũng như làm yếu xương.

Nhưng các nhà nghiên cứu cũng biết rằng hút thuốc lại thường liên quan đến các yếu tố lối sống khác, gồm lười vận động, béo phì và ngủ kém, tất cả đều có liên quan đến việc tăng nguy cơ đau thắt lưng.

Tương tự, béo phì có liên quan đến các yếu tố lối sống không lành mạnh khác, tất cả đều có thể làm tăng nguy cơ đau thắt lưng. Béo phì cũng liên quan đến việc tăng tải trọng lên các cấu trúc cột sống, khiến chúng dễ bị tổn thương và phản ứng viêm toàn thân.

Tại sao đau thắt lưng lại nghiêm trọng?

Đau thắt lưng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, gồm cả sinh học, xã hội và tâm lý. Sự phức tạp về mặt giải phẫu của cột sống con người khiến trong hầu hết các trường hợp, không thể xác định được nguyên nhân của đau thắt lưng một cách đơn giản. Và trong khi nhiều trường hợp đau thắt lưng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, với sự hồi phục trong vòng 6 tuần đầu tiên kể từ khi khởi phát cơn đau, thì một phần ba trường hợp sẽ trở nên dai dẳng và có thể kéo dài trong nhiều năm. Sự dai dẳng đó góp phần khiến “gánh nặng” đau thắt lưng trên toàn cầu thêm nghiêm trọng.

Hai nhà khoa học dự đoán một con số khổng lồ: 843 triệu người trên khắp thế giới vào 2050 sẽ sống chung với ác mộng này. Vấn đề đau thắt lưng mang tính ám ảnh trên toàn cầu sẽ không biến mất trừ khi các nhà hoạch định chính sách can thiệp.

Mặc dù giới tính của một người không trực tiếp xác định nguy cơ đau thắt lưng, nhưng tình trạng này phổ biến hơn nhiều ở phụ nữ. Nghiên cứu cho thấy trên toàn cầu hiện có 395 triệu phụ nữ bị đau lưng, so với 225 triệu nam giới. Sự khác biệt này có thể là do sự khác biệt trong thói quen chịu đau cũng như khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe giữa nam và nữ.

Tỷ lệ xuất hiện cơn đau thắt lưng cũng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của bạn. Có một lầm tưởng phổ biến rằng đau thắt lưng phổ biến nhất ở người lớn trong độ tuổi lao động, nhưng trên thực tế, tỷ lệ này cao nhất ở những người ở độ tuổi 80.

Người lớn tuổi bị đau thắt lưng thường bị hạn chế tiếp cận với các phương pháp điều trị dựa trên việc khuyến khích lối sống lành mạnh và khoa học, chẳng hạn như những phương pháp hỗ trợ bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng của chính họ.

Họ cũng ít có khả năng phục hồi sau cơn đau nghiêm trọng và dễ bị di chứng hơn so với những người trẻ tuổi, dễ phát triển các triệu chứng lâu dài, dai dẳng và có nguy cơ té ngã cao hơn.

Đối với những người bị đau thắt lưng, cần có những cách tốt hơn và hiệu quả hơn để kiểm soát nó. Các nghiên cứu cho thấy rằng nhiều phương pháp điều trị hiện tại không có tác dụng hoặc có tác dụng rất ít. Những phương pháp điều trị hiện nay thường chỉ là cho uống thuốc giảm đau và cùng lắm là thực hiện một số phẫu thuật.

Dựa trên phát hiện của hai nhà khoa học, có thể thấy rằng hàng trăm triệu người đang sống chung với chứng đau thắt lưng. Do vậy, cần có nhiều nghiên cứu hơn để xác định các chiến lược phòng ngừa hiệu quả.

Anh Tú