Bệnh mạch vành: Thủ phạm gây nhồi máu cơ tim

Chủ quan với bệnh mạch vành, người đàn ông bị nhồi máu cơ tim

Bệnh nhân nam 63 tuổi mắc bệnh mạch vành nhưng không tái khám để theo dõi, người này từ Pháp về Việt Nam và bất ngờ bị đau ngực, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân này bị nhồi máu cơ tim. Tiền sử bệnh nhân bị tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, bệnh mạch vành, từng đặt stent động mạch liên thất trước cách đây 8 năm, có thói quen hút thuốc lá mỗi ngày. Sau điều trị bệnh nhân chỉ tái khám ba lần, uống thuốc theo đơn vài tháng rồi tự ngưng vì "cảm thấy khỏe".

Trước nhập viện hai ngày, bệnh nhân ho khan, khó thở, mệt nhiều, nghĩ do cảm lạnh thông thường nên bệnh nhân đã tự mua thuốc uống. Triệu chứng tăng nặng kèm những cơn đau thắt ngực dồn dập nên đã được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM cấp cứu.

Tại đây bệnh nhân có dấu hiệu điển hình của hội chứng vành cấp (tình trạng hẹp nặng mạch máu tim gây tổn thương cơ tim do thiếu máu nuôi), nhánh mạch vành phải hẹp 95 - 99%. Nếu không can thiệp ngay để tái thông, nguy cơ mạch máu này tắc hoàn toàn rất cao. Vì vậy, các bác sĩ đã tiến hành đặt stent vào đoạn mạch hẹp để khơi thông dòng máu nuôi tim. Sau 30 phút lòng mạch được mở rộng, bệnh nhân hết khó thở, giảm đau ngực, ngày hôm sau được xuất viện.

Bệnh mạch vành là bệnh tim mạch phổ biến nhất ở người lớn.

Cần phát hiện sớm bệnh mạch vành

Bệnh mạch vành hiện có xu hướng trẻ hóa do nhiều nguyên nhân. Cụ thể như chế độ ăn không lành mạnh, thừa cân béo phì, sử dụng chất kích thích như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia. Người trẻ thường xuyên căng thẳng khiến hormone như cortisol và adrenaline tăng cao kéo dài, gây hại cho hệ tim mạch. Căng thẳng cũng làm cơ thể dễ hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu.

Tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu... sẽ thúc đẩy nhanh mảng xơ vữa trong lòng mạch hình thành. Bệnh động mạch vành biến chứng sẽ gây đột quỵ tim, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Nếu phát hiện sớm thì bệnh nhân sẽ tránh được những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Bệnh mạch vành có hai thể

Hội chứng động mạch vành cấp: Hội chứng động mạch vành cấp bao gồm cơn đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim cấp có hoặc không có thay đổi điện tâm đồ. Tình trạng này xảy ra do mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn, cấp tính do mảng xơ vữa bị nứt vỡ hoặc huyết khối.
Hội chứng động mạch vành mạn: Do tình trạng hẹp lòng mạch theo sự phát triển của mảng xơ vữa, thường xảy ra âm thầm và tiến triển trong nhiều thập kỷ. Triệu chứng tăng theo mức độ hẹp mạch vành nặng dần theo thời gian.

Dấu hiệu bệnh mạch vành thường gặp

Dấu hiệu điển hình và thường gặp của bệnh mạch vành là cơn đau thắt ngực hoặc khó thở khi gắng sức, đây là những dấu hiệu thường gặp nhất trong bệnh mạch vành. Người bệnh có cảm giác nặng, nghẹn, thắt, bóp nghẹt ở trong lồng ngực, thường ở bên ngực trái hoặc sau xương ức.

Tình trạng này xảy ra khi gắng sức, đi bộ leo dốc, căng thẳng, stress, cơn đau kéo dài vài phút (3 – 5 phút), thường dưới 15 phút và hiếm khi xảy ra chỉ vài giây. Cơn đau thường lan lên cổ, hàm, hai vai, cánh tay trái hoặc lan sau lưng. Đặc biệt cơn đau giảm khi ngồi nghỉ hoặc ngậm thuốc nitrate.

Nếu cơn đau kéo dài trên 15 phút, xảy ra lúc nghỉ là có khả năng đã bị nhồi máu cơ tim cấp, cần đến bệnh viện ngay để được điều trị tích cực sớm.

Ngoài ra, còn có các dấu hiệu khác gợi ý suy mạch vành như: Khó thở, hụt hơi, chóng mặt, hồi hộp tim đập không đều…

Bệnh động mạch vành có khả năng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: Suy tim, rối loạn nhịp tim và đột tử…

Lời khuyên thầy thuốc

Bệnh mạch vành xảy ra khá phổ biến và ngày càng trẻ hóa nên việc khám sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng. Nam giới từ 40 tuổi và nữ giới từ 45 tuổi trở lên nên tầm soát bệnh. Người hút thuốc, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc tiền sử gia đình có bệnh mạch vành sớm (nam dưới 55 tuổi, nữ dưới 65 tuổi)... cũng cần tầm soát sớm.

Khi có dấu hiệu đau ngực, người bệnh cần dừng toàn bộ mọi hoạt động gắng sức, vận động mạnh ngay lập tức. Dùng thuốc Nitroglycerin dạng ngậm hoặc xịt dưới lưỡi nếu có. Sau đó phải đưa ngay người bệnh bị đau ngực đến cơ sở y tế, bệnh viện càng sớm càng tốt để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

BS. Trần Anh Tuấn