Người mắc hội chứng Behcet nên tập luyện như thế nào?

1. Vai trò của tập luyện đối với người mắc hội chứng Behcet

Hội chứng Behcet là một bệnh lý tự miễn hiếm gặp, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là mạch máu, da, mắt, khớp và hệ thần kinh. Bệnh đặc trưng bởi các đợt viêm tái phát, gây loét miệng và tầng sinh môn, phát ban, ban đỏ dạng nốt ở chi dưới, viêm mống mắt, loét thực quản, loét ruột non hoặc đại tràng, sưng khớp và đau.

Người mắc hội chứng Behcet hoàn toàn có thể tập luyện, nhưng cần điều chỉnh cường độ và loại hình phù hợp với tình trạng bệnh để tránh kích hoạt các đợt bùng phát viêm. Việc tập luyện đúng cách sẽ giúp mang lại những lợi ích thiết thực cho sức khỏe, như:

- Cải thiện sức khỏe tim mạch: Người mắc hội chứng Behcet có nguy cơ cao bị viêm mạch, huyết khối và các bệnh tim mạch khác. Các bài tập nhẹ nhàng giúp tăng cường tuần hoàn, duy trì chức năng tim mạch và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Điều này đặc biệt quan trọng để ngăn ngừa biến chứng mạch máu của bệnh.

- Giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe xương khớp: Viêm khớp là triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân Behcet, gây đau nhức và hạn chế vận động. Các bài tập như bơi lội, yoga, thái cực quyền giúp duy trì sự linh hoạt, giảm viêm và đau khớp, đồng thời cải thiện sức mạnh cơ bắp, giúp bảo vệ khớp tốt hơn.

- Điều hòa hệ miễn dịch: Hội chứng Behcet có liên quan đến rối loạn hệ miễn dịch. Vận động điều độ có thể giúp cân bằng hệ miễn dịch, giảm mức độ viêm toàn thân và hạn chế nguy cơ bùng phát bệnh. Tuy nhiên, cần tránh tập luyện quá mức vì có thể kích thích phản ứng viêm.

- Cải thiện tinh thần và chất lượng cuộc sống: Người mắc hội chứng Behcet có thể bị lo âu, trầm cảm do tình trạng bệnh mạn tính và các triệu chứng kéo dài. Tập luyện giúp giải phóng endorphin, tăng cường cảm giác tích cực, giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

- Kiểm soát cân nặng, tăng cường sức khỏe tổng thể: Việc hạn chế vận động hoặc do tác dụng phụ của thuốc có thể khiến người bệnh Behcet tăng cân. Duy trì thói quen tập thể dục giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường sức mạnh cơ bắp và nâng cao sức khỏe tổng thể, góp phần duy trì một lối sống lành mạnh.

Đạp xe giúp tăng sức bền mà không tạo áp lực quá lớn lên khớp, rất phù hợp với người mắc hội chứng Behcet.

2. Các bài tập phù hợp với người mắc hội chứng Behcet

2.1. Đi bộ

Đi bộ là một trong những hoạt động an toàn và dễ thực hiện đối với người mắc hội chứng Behcet. Bài tập này giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe tim mạch, hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Để đạt hiệu quả tốt nhất, nên đi bộ trên địa hình bằng phẳng, mang giày hỗ trợ tốt, duy trì tốc độ vừa phải. Nếu cảm thấy mệt mỏi hoặc đau khớp, cần giảm cường độ hoặc nghỉ ngơi.

2.2. Bơi lội

Bơi lội tăng cường sức mạnh cơ bắp mà không gây áp lực lên khớp. Đây cũng là bài tập giúp giảm đau, giảm viêm hiệu quả, đặc biệt với những bệnh nhân Behcet có triệu chứng viêm khớp.

2.3. Yoga và thái cực quyền

Yoga và thái cực quyền là những bài tập giúp cải thiện độ linh hoạt của khớp, tăng cường tuần hoàn máu và hỗ trợ thư giãn tinh thần. Những bài tập nhẹ nhàng này còn giúp điều hòa hệ miễn dịch, giảm nguy cơ bùng phát bệnh.

Người mắc hội chứng Behcet nên lựa chọn các động tác đơn giản, không yêu cầu quá nhiều sức lực, có thể tập với huấn luyện viên để đảm bảo thực hiện đúng tư thế.

2.4. Đạp xe nhẹ nhàng

Đạp xe giúp tăng sức bền mà không tạo áp lực quá lớn lên khớp. Đối với người mắc Behcet, nên tránh lựa chọn các khung đường có địa hình gồ ghề. Thời gian đạp xe nên duy trì ở mức vừa phải để tránh gây mệt mỏi quá mức.

2.5. Các bài tập giãn cơ

Giãn cơ giúp tăng độ linh hoạt của cơ - khớp, giảm đau nhức và hạn chế cứng khớp, đặc biệt phù hợp với những người bị viêm khớp do Behcet. Các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng có thể thực hiện vào buổi sáng hoặc sau khi tập luyện để duy trì sự dẻo dai của cơ thể. Tuy nhiên, cần tránh kéo giãn quá mức có thể gây chấn thương.

2.6. Các bài tập thở và thiền định

Bài tập thở và thiền định giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm lý, đồng thời hỗ trợ điều hòa hệ miễn dịch. Stress có thể làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh, vì vậy những bài tập này có tác dụng quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng Behcet. Người bệnh có thể thực hành các kỹ thuật thở sâu, thiền chánh niệm để giúp cơ thể và tinh thần thư giãn hơn.

Yoga giúp cải thiện độ linh hoạt của khớp, tăng cường tuần hoàn máu và hỗ trợ thư giãn tinh thần ở người mắc hội chứng Behcet.

3. Lưu ý khi tập luyện đối với người mắc hội chứng Behcet

Mặc dù tập thể dục mang lại nhiều lợi ích cho người mắc hội chứng Behcet, nhưng cần lựa chọn bài tập phù hợp và điều chỉnh theo thể trạng. Tránh các bài tập cường độ cao (chạy bộ đường dài, tập cường độ cao ngắt quãng...), môn thể thao đối kháng (bóng đá, bóng rổ, võ thuật) hoặc những bài tập gây áp lực lớn lên khớp (nhảy dây, leo núi...).

Trong những trường hợp sau đây, người mắc hội chứng Behcet không nên tập luyện:

Khi bệnh đang trong giai đoạn bùng phát nặng (viêm loét, viêm mạch nghiêm trọng, viêm khớp nặng).
Khi có triệu chứng như sốt, mệt mỏi nghiêm trọng, đau nhức nhiều.
Nếu có biến chứng mạch máu hoặc thần kinh, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập luyện.

Quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể, tập luyện vừa sức và kết hợp với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý để đạt hiệu quả tối ưu. Nên duy trì tập luyện đều đặn nhưng không quá sức, khoảng 3-5 buổi/tuần, mỗi buổi 20-45 phút. Khởi động trước và giãn cơ sau khi tập để tránh chấn thương.

Mời bạn đọc xem thêm:

BS Ngô Đức Nhuân