Bệnh nhân mãn tính cẩn trọng với nguy cơ chuyển biến xấu dịp Tết

Số lượng bệnh nhân tăng cao

Ghi nhận tại Khoa Cấp cứu (Bệnh viện E), lượng bệnh nhân liên quan đến các bệnh lý tim mạch tăng cao trong những ngày gần đây. Đây là điều cần cảnh báo đến cộng đồng để mọi người phải đặc biệt quan tâm đến sức khỏe của bản thân hơn, nhất là trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán này.

Lượng bệnh nhân liên quan đến các bệnh lý tim mạch tăng cao trong những ngày gần đây.

Ngay trước thềm năm mới, Khoa Cấp cứu của bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho hàng loạt trường hợp đột quỵ, nhồi máu cơ tim, phình động mạch chủ… với các mức độ khác nhau, trong đó nhiều trường hợp nặng.

Ths.Nguyễn Ngọc Vĩnh Yên, khoa Cấp cứu (Bệnh viện E) cho biết, thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa, từ đông sang xuân, khiến nhiệt độ thay đổi đột ngột.

Sự thay đổi này có thể gây căng thẳng cho hệ tim mạch, đặc biệt ở người bệnh mạn tính, và dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Thêm vào đó, tâm lý "thả ga" trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán gây nên những xáo trộn đáng kể trong chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt, khiến không ít người gặp phiền toái về sức khỏe.

Điển hình như trường hợp của nam bệnh nhân 53 tuổi ở Hà Nội nhập viện trong tình trạng bị tắc động mạch lớn ở não. May mắn, bệnh nhân được bác sỹ xử trí cấp cứu và can thiệp lấy huyết khối kịp thời, hạn chế được các biến chứng và tăng khả năng phục hồi.

“Các trường hợp nhập viện chủ yếu ở độ tuổi từ 50-60, có các bệnh lý nền liên quan đến tim mạch, huyết áp, đái tháo đường... Khi Tết đến, xuân về, họ không tuân thủ việc sử dụng thuốc đầy đủ, không kiểm soát được yếu tố nguy cơ như duy trì chế độ sinh hoạt điều độ, sử dụng bia rượu, thuốc lá, thức khuya… dẫn đến những biến cố đáng tiếc,” Ths.Nguyễn Ngọc Vĩnh Yên cảnh báo.

Tương tự, trong hai tuần qua, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM ghi nhận lượng bệnh nhân đến khám tim mạch tăng 30%. Theo PGS-TS.Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM), việc ngừng thuốc đột ngột, đặc biệt là các loại thuốc điều trị bệnh tim mạch như thuốc chống đông, thuốc huyết áp, thuốc điều trị suy tim, thuốc điều hòa nhịp tim… có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh hoặc gây biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim…

Thống kê cho thấy, những năm trước đây, cứ vào thời điểm trong và sau Tết, số lượng bệnh nhân nhập viện vì các biến chứng tim mạch tăng cao. Nguyên nhân là do sự chủ quan không chuẩn bị đủ lượng thuốc cho kỳ nghỉ lễ.

Một nghiên cứu từ Hiệp hội Tim mạch Việt Nam cũng chỉ ra rằng, vào các dịp lễ Tết, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ và nhồi máu cơ tim có thể tăng từ 20-40% so với các tháng khác trong năm.

Một lý do khác dẫn đến tình trạng này là chế độ ăn uống trong dịp Tết. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm có nhiều chất béo, đường và muối (như bánh chưng, thịt mỡ, dưa muối, mắm...) có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp và đột quỵ, đặc biệt là đối với người có sẵn bệnh lý tim mạch.

Tuân thủ phác đồ điều trị

Để đón Tết vui khỏe, theo khuyến cáo của chuyên gia, người bệnh cần tuân thủ thuốc điều trị. Cụ thể là uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngừng hoặc thay đổi liều lượng, ngay cả khi bận rộn.

Mặt khác, người bệnh lưu ý đến chế độ ăn uống, tránh thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa (như thịt mỡ, đồ chiên xào), đường (bánh kẹo ngọt) và đồ muối (dưa muối, mắm). Đồng thời, không nên uống rượu bia quá mức vì có thể gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Thậm chí, người bệnh cần tránh các trạng thái cảm xúc mạnh như quá vui hoặc quá buồn, giữ tinh thần thoải mái, tránh lo âu, căng thẳng quá mức vì có thể làm tăng huyết áp hoặc tái phát triệu chứng. Ngoài ra, không nên hoạt động gắng sức quá mức (leo núi, khiêng đồ nặng). Nên duy trì tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga...

Thời tiết những ngày Tết có sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm. Do đó, người bệnh cần mặc ấm khi trời lạnh, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột. Đảm bảo lượng nước sử dụng vừa đủ, không nên uống quá nhiều, có thể gây khó thở và phù, nhưng nếu quá ít có thể gây suy thận hoặc tụt huyết áp. Theo dõi cân nặng hàng ngày, nếu tăng > 2kg trong 2-3 ngày cần thông báo cho bác sỹ.

Với bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông máu, cần hạn chế thức ăn giàu vitamin K (rau cải xanh, bông cải xanh) vì có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc chống đông.

Khi người bệnh tim cảm thấy đau ngực dữ dội, khó thở nặng, thêm vào đó, tim đập nhanh, loạn nhịp, hoặc cảm giác như ngất, đồng thời bị phù chân, bụng to nhanh bất thường, huyết áp quá cao hoặc quá thấp, khi dùng thuốc, các triệu chứng không cải thiện, thì cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Còn với người bệnh đái tháo đường thì phải cảnh giác với mọi bất thường của cơ thể. Bởi vì đó có thể là những dấu hiệu của biến chứng, đe dọa phải nhập viện làm “mất Tết”.

Còn TS.Nguyễn Quang Bảy, Trưởng Khoa Nội tiết - Đái tháo đường (Bệnh viện Bạch Mai), ngay khi cảm thấy mệt mỏi, nhất là mệt nhiều hay mệt kèm theo đau ngực, sốt, khát nước… thì việc cần làm đầu tiên là phải đo ngay huyết áp, đường huyết mao mạch và nhiệt độ. Nếu chỉ mệt nhẹ và chắc chắn là do làm việc nhiều hơn bình thường hay thức khuya quá… thì nên dành thời gian nghỉ ngơi. Có thể cắt bớt một số công việc hoặc lịch trình du xuân.

Nếu đường huyết thấp < 4,0 mmol/L là đã bị hạ đường huyết, bệnh nhân nên ăn ngay kẹo bánh (nhiều glucose) hoặc bánh chưng, cơm (tinh bột) và đo lại đường huyết sau 15 phút để đánh giá. Nếu vẫn thấp thì ăn tiếp. Tuy nhiên, nếu mệt nhiều, mệt kéo dài, không tỉnh táo hoặc đường huyết thấp < 2,5 mmol/L thì phải đến bệnh viện gần nhất ngay lập tức.

D.Ngân