Berlin từ chối viện trợ tên lửa Taurus cho Kiev

Ảnh: Wikimedia Commons.

Thay vào đó, Đức đã cam kết viện trợ thêm 1,9 tỷ euro cho Ukraine, bổ sung cho 7 tỷ euro đã cam kết trong những tháng gần đây, để củng cố các nỗ lực phòng thủ của Kiev thông qua hỗ trợ tài chính và phi sát thương.

Thông báo làm bùng nổ các cuộc tranh luận về vai trò của Đức trong việc hỗ trợ Ukraine. Động thái này diễn ra khi Ukraine tiếp tục gây sức ép với các đồng minh phương Tây về vũ khí tiên tiến để chống lại các bước tiến của Nga, đặc biệt là ở các khu vực phía đông như Donetsk.

Tên lửa Taurus KEPD 350, do Taurus Systems GmbH, một liên doanh giữa MBDA Deutschland và Saab Dynamics phát triển, là tên lửa hành trình dẫn đường chính xác, phóng từ trên không được thiết kế để tấn công tầm xa vào các mục tiêu có giá trị cao. Với tầm bắn hơn 500 km, nó có thể tấn công các boongke chỉ huy, kho đạn dược, sân bay và cầu sâu sau phòng tuyến của đối phương.

Ukraine đã nhiều lần yêu cầu tên lửa Taurus, với lý do chúng sẽ cho phép tấn công chính xác vào các tuyến tiếp tế và cơ sở hạ tầng của Nga, có khả năng thay đổi động lực chiến trường theo hướng có lợi cho Kiev.

Việc Đức từ chối cung cấp tên lửa Taurus không phải là mới. Kể từ yêu cầu ban đầu của Ukraine, Berlin đã phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ trong nước và quốc tế vì sự do dự của mình. Cựu Thủ tướng Olaf Scholz, người mà Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) lãnh đạo chính phủ cho đến đầu năm 2025, liên tục phản đối việc chuyển giao, nêu lo ngại tên lửa có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu bên trong nước Nga, gây nguy cơ đối đầu NATO-Nga.

Lập trường của Scholz được hình thành từ những sự cố như vụ rò rỉ cuộc trò chuyện quân sự của Đức vào tháng 3/2024, được truyền thông nhà nước Nga công bố, trong đó thảo luận về các kịch bản triển khai Taurus giả định, bao gồm các cuộc tấn công tiềm tàng vào Cầu Kerch nối Nga với Crimea. Vụ rò rỉ đã khuếch đại nỗi sợ hãi của Berlin về việc bị coi là bên tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột.

Pistorius, một thành viên của SPD, đã nhắc lại những lo ngại này, tuyên bố mặc dù có “những lập luận mạnh mẽ” để cung cấp tên lửa Taurus, nhưng cũng có “nhiều lập luận phản đối”, một số trong đó liên quan đến các cân nhắc về an ninh được phân loại. Thông báo mới nhất của ông tại Kiev khẳng định lại lập trường này, báo hiệu sự tiếp nối trong chính sách của Đức dưới chính phủ liên minh mới do Thủ tướng Friedrich Merz của Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) lãnh đạo.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, trong một tuyên bố được Ukrinform đưa tin, đã nhấn mạnh trong khi viện trợ tài chính củng cố ngành công nghiệp quốc phòng của Kiev, vũ khí chính xác là rất quan trọng đối với tác động tức thời trên chiến trường. Giọng điệu ngoại giao của nhà lãnh đạo Ukraine che giấu sự thất vọng tiềm ẩn, vì Kiev ngày càng phụ thuộc vào vũ khí phương Tây để chống lại lợi thế về số lượng của Nga.

Quyết định ưu tiên viện trợ tài chính hơn tên lửa Taurus của Đức phản ánh một chiến lược rộng hơn nhằm hỗ trợ Ukraine trong khi tránh các hành động có thể khiêu khích Nga. 1,9 tỷ euro, kết hợp với 7 tỷ euro trước đó, sẽ tài trợ cho một loạt các sáng kiến, bao gồm đầu tư trực tiếp vào ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine, liên doanh với các nhà sản xuất vũ khí Đức và cung cấp thiết bị phi sát thương như tên lửa phòng không Iris-T.

Lập trường thận trọng của Đức bắt nguồn từ cả những cân nhắc về chiến lược và trong nước. Chính phủ liên minh, bao gồm CDU và SPD, đang phải đối mặt với những chia rẽ nội bộ về vấn đề Taurus. Merz, người ủng hộ việc giao Taurus khi còn là đảng đối lập, đã mềm mỏng hơn kể từ khi trở thành thủ tướng, nhấn mạnh vào sự phối hợp với các đối tác châu Âu.

Một cuộc thăm dò của YouGov được DW trích dẫn, cho thấy 55% người Đức phản đối việc giao Taurus, chỉ có 26% ủng hộ, phản ánh mối quan ngại rộng rãi về sự leo thang.

Quyết định này có tác động lan tỏa đến nỗ lực chiến tranh của Ukraine. Nếu không có tên lửa Taurus, khả năng tiến hành các cuộc tấn công sâu của Kiev vẫn còn hạn chế, buộc phải dựa vào các hệ thống tầm ngắn hơn và máy bay không người lái sản xuất trong nước. Sự vắng mặt của Taurus có thể kéo dài thế phòng thủ của Ukraine, đặc biệt là ở Donetsk, nơi lực lượng Nga đang tiến về Pokrovsk. Sự đoàn kết của NATO cũng bị thử thách, vì sự do dự của Đức trái ngược với các chính sách quyết đoán của Mỹ và Anh. Trong khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh việc tiếp tục hỗ trợ Ukraine có nguy cơ gây căng thẳng cho sự gắn kết của liên minh.

Theo truyền thống, sự kiềm chế của Đức trong việc xuất khẩu vũ khí bắt nguồn từ sau Thế chiến II, được củng cố bằng các quy định nghiêm ngặt về chuyển giao vũ khí. Các cuộc xung đột Balkan những năm 1990 và sự can thiệp vào Libya năm 2011 đã thúc đẩy các cuộc tranh luận về vai trò an ninh toàn cầu của Đức, nhưng sự thận trọng đã thắng thế. Trong bối cảnh Ukraine, sự miễn cưỡng ban đầu của Berlin trong việc cung cấp viện trợ sát thương đã thay đổi vào năm 2022 với việc giao xe tăng Leopard, nhưng Taurus vẫn là một ranh giới đỏ.

TD